نکات حیاتی درباره ایدز

روز گذشته خبری مبنی بر ابتلای اهالی روستائی در لردگان چهارمحال و بختیاری به ایدز منتشر شد و جنجال های بسیاری به دنبال داشت، مردم این روستا آزمایش قند خون در مرکز بهداشت و سرنگ آلوده را علت ابتلای به بیماری عنوان کرده بودند اما در نهایت مسئولان بهداشتی کشور علت اصلی ابتلا را به مصرف سرنگ مشترک معتادان، ارتباط جنسی و تولد نوزاد از مادر آلوده منتسب کردند.

به دنبال این موضوع تصمیم گرفتیم تا با یک کارشناس بهداشت درباره بیماری ایدز، راه های تشخیص و درمان به گفت و گو بپردازیم.

احمد مهری کارشناس ارشد اپیدمیولوژی و همه گیر شناسی از دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو هیئت مدیره انجمن کارشناسان بهداشت ایران با اشاره به ماجرای ابتلای اهالی چنار محمود لردگان به بیماری ایدز و ارتباط آن با مصرف سرنگ آلوده در مرکز بهداشت اظهار کرد: در ماجرای لردگان استان چهارمحال بختیاری، مردم مطمئن باشند تنها خط قرمز نیرو‌های بهداشت سلامت مردم است. تمام نیرو‌های بهداشتی کوچکترین ارائه خدمات را باید به واحد بالاتر گزارش دهند، پس نباید به هر شایعه اقدامات غیرقانونی باور کنند.

مهری ادامه داد: کاردانان و کارشناسان بهداشت در شهر‌ها و بهورزان در روستا‌ها به عنوان مراقب سلامت مردم خدمات تشخیصی، آموزشی و بهداشتی در زمینه ایدز به مردم می دهند. مردم هیچ نگرانی در زمینه استفاده از سوزن و لنست غربالگری دیابت نداشته باشند. تمام تزریقات واکسن، دارو و غربالگری دیابت به صورت ایمن و با سرنگ یا لنست یکبار مصرف است و به هیچ وجه جای نگرانی نیست.

آمار مبتلایان به ایدز در جهان

کارشناس ارشد اپیدمیولوژی و همه گیر شناسی از دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه اگرچـه تعـداد مـوارد جدیـد ابتـلا و مـرگ اچ آی وی/ ایـدز از سـال ۲۰۰۵ رونـد کاهشـی داشـته اسـت، بـا اینحـال کمــاکان اچ آی وی/ایــدز در بیــن ده علــت اول بــار بیماریهــا در دنیـا قـرار دارد، اظهار کرد. تخمیـن زده شـده  است کـه در سـال ۲۰۱۷،۳۶.۹ میلیـون نفـر در دنیـا بـه اچ آیوی/ایـدز مبتـلا بوده انـد. از ایـن بیـن ۱۸.۲ میلیـون نفـر را زنـان، و ۱.۸ میلیـون نفـر نیـز کـودک بوده انـد. تنهـا در سـال ۲۰۱۷ تعـداد ۸/۱ میلیـون مـورد جدیـد از عفونــت گــزارش شــده، کــه ۱۰ ٪آنهــا کــودک بوده انــد. تخمیـن زده شـده کـه در همیـن سـال ۹۴۰ هـزار مـورد مـرگ ناشــی از اچ آیوی/ایــدز رخ داده اســت.

عضو هیئت مدیره انجمن کارشناسان بهداشت ایران وجــود درمان هــای موثرتـر، خدمـات ارائـه شـده بـه گروههـای در معـرض خطـر، برنامه هــای کاهــش آســیب، آمــوزش مــردم، و ارائــه خدمــات پیشــگیری را از جملــه مداخلات مهمــی دانست کــه در کنـتـرل اچ آیوی/ایــدز در دنیــا موثــر واقــع شــده اند.

کارشناس ارشد اپیدمیولوژی و همه گیر شناسی از دانشگاه علوم پزشکی تهران یکـی از ناآگاهی هـای عامـه در رابطـه بـا ایـدز ایــن اســت کــه مردم تصــور می کنند، وقتـی آزمایــش اچ آی وی مثبـت می شـود؛ یعنـی آن فـرد بـه ایـدز مبتلا شـده و زندگــی پرمشــقت و مــرگ قریب الوقوعــی در انتظــار اوســت؛ درصورتــی کــه مثبــت شــدن نتیجــه آزمایــش اچ آی وی و بیــاری ایــدز دو مرحلــه مجــزا هســتند کــه از لحـاظ پزشـکی بـا هـم تفاوت هـای اساسـی دارنـد. در واقـع، اچ آی وی ویـروس عامـل ایـدز اسـت کـه بـه عنـوان ویروس نقــص ایمنــی انســانی شــناخته می شــود.

وی ادامه داد: ایــن ویــروس پــس از ورود بــه بــدن و تظاهــرات اولیــه، تــا مدتهـا (بیـن ۲ تـا ۱۰ سـال) در بـدن میزبـان بـه صـورت نهفتـه و بـدون علامت می مانـد. در صورتی کـه ایـدز یـا همان نشـانگان نقـص ایمنـی اکتسـابی مرحلـه نهایـی و پـس از سـال‌ها مانـدن ویـروس بـدون درمـان در بـدن فـرد اسـت کـه در آن ویـروس بـا تضعیـف و از کارانداخـتن سیسـتم ایمنـی بـدن، سـلول‌های دفاعـی بـدن را تـا حـد بسـیار پایینـی تقلیـل می دهد و امـکان ابتلای فـرد بـه انـواع بیماری هــا و احتمال مــرگ را فراهــم می کنــد.

عضو هیئت مدیره انجمن کارشناسان بهداشت ایران  گفت: در ایــن میـان اگـر اچ آی وی زود تشـخیص داده شـود و وارد مرحلـه درمــان شــود بــا مصرف داروهــای ضدرتروویروسی فـرد میتوانـد تـا پایـان عمـر زندگـی بـا کیفیتـی داشـته باشـد، کار و روابـط اجتماعـی خـود را حفـظ کنـد، بتوانـد ازدواج کند و حتــی بچــه دار شــود و فرزنــدان ســالمی هـم داشـته باشـد.

راه های انتقال اچ آی وی از فرد آلوده به سالم

کارشناس ارشد اپیدمیولوژی و همه گیر شناسی از دانشگاه علوم پزشکی تهران  با اشاره به راه های انتقال اچ آی وی اظهار کرد: داشـتـن رابطــه جنســی غیرمحافظــت شــده بــا فــردی کــه مبتلا به عفونت اچ آی وی،اسـتفاده از سرنگ و سرسوزن مشترک هنـگام تزریـق مــواد، هورمــون و استروئید  بــا فــرد مبتلا به عفونــت اچ آی وی، مــی توانــد باعــث انتقــال ایــن عفونــت شــود، لازم بــه ذکــر اســت کــه ویروس تنهــا از طریق تزریــق درون وریدی منتقــل نمی شــود و امــکان انتقــال آن از طریــق ســایر روش‌های تزریــق همچــون داخــل عضلانی، داخــل جلدی و زیر جلدی نیز امکان پذیر اســت.

مهری انتقال از ماردر باردار به نوزاد را یکی از راه های انتقال ویروس اچ آی وی دانست و گفت: مـادر مبتلا به عفونـت اچ آی وی میتواند این عفونت را بـه فرزنـدش از طریق خون در طـول حاملگی و زایمان منتقل کنـد، همچنیـن از طریـق شـیر مـادر هـم در صورتـی کـه نـوزاد از شـیر مـادر تغذیـه می کنـد، ایـن عفونـت قابـل انتقـال اسـت.

عضو هیئت مدیره انجمن کارشناسان بهداشت ایران ادامه داد: دریافــت خــون، فرآورده هــای خونــی و بافت‌های آلــوده بــه عفونــت اچ آی وی یکــی دیگــر از راههــای انتقــال ایــن عفونــت  بوده هرچنــد احتمال انتقــال عفونــت از ایــن طریــق بســیار پاییــن اســت چــون در بســیاری از کشــور‌ها فرآورده هــای خونــی بررسی می شــوند.

کارشناس ارشد اپیدمیولوژی و همه گیر شناسی از دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآوری کرد: همچنیـن اگـر در محـل کار کارکنـان مراکز بهداشـتی درمانـی، اقدامات محافظت کننده و ایمنی وجود نداشـته باشـد، این افـراد هـم می تواننـد در معـرض خطـر ابتلا به عفونـت اچ آی وی قـرار بگیرند کـه این اتفـاق از طریق فرورفتـن سرنگ و سرسوزن آلوده رخ می دهد و به هرحال خطر مواجهه شـغلی در اغلب کشـور‌ها پایین گزارش شـده است.