علت ریزش موها چیست/ ریزش موی ژنتیکی را چگونه درمان کنیم؟

ریزش مو ژنتیکی هر چند به عنوان یک نوع عارضه در بین مردان شناخته شده است با این وجود این مشکل هیچ ربطی به جنسیت افراد ندارد. در واقع سوابق خانوادگی و وراثتی در این زمینه نقش اساسی داشته و در انتقال چنین شرایطی از والدین به فرزندان موثر است. به عبارتی دیگر الگوی طاسی هم در بین مردان و هم در بین زنان به طور یکسان دیده می‌شود. بدین معنی که این عارضه می‌تواند به همان نسبت که مردان را متاثر می‌سازد در زنان نیز بروز پیدا کند ولی شدت و ضعف آن متفاوت است. به طور کلی ژنتیک نقش مهمی در تعیین حجم و میزان ریزش مو به خصوص با افزایش سن در افراد مختلف ایفا می‌کند.

 هر چند در کنار این عامل نباید از تاثیر عوامل دیگری از قبیل استرس، نوع تغذیه و مصرف برخی داروها غافل بود که البته از مقوله این مبحث خارج است. البته لازم به ذکر است که ریزش مو ژنتیکی را نمی‌توان به طور کلی متوقف کرد مع‌الوصف راه‌هایی وجود دارد که می‌توان با در نظر گرفتن آن از پیشرفت و به حداقل رساندن این سطح از ریزش مو پیشگیری کرد. در این مطلب ما سعی کرده‌ایم ضمن آشنا کردن خوانندگان با نشانه‌ها و عوامل پدید آمدن چنین حالتی همچنین در خصوص روش‌های درمان نیز اطلاعات جامع و مفیدی را ارائه دهیم.

الگوی طاسی یا ریزش مو ژنتیکی چیست؟

ریزش مو ژنتیکی روی می‌دهد در یک الگوی قابل پیش‌بینی روی می‌دهد که اغلب به نام طاسی الگوی مردانه(FBP) یا طاسی الگوی زنانه (mpb) شناخته می‌شود. بدین ترتیب که در مردان این نوع طاسی به صورت نوعی تورفتگی و از قسمت جلوی پوست سر ریزش مو شروع می‌شود. این ریزش در مردان در دهه 20 یا 30 زندگی شروع می‌شود در حالی که در زنان اغلب پس از یائسگی در دهه 50 و 60 زندگی چنین شرایطی را تجربه می‌کنند.FBP و MPB که با اصطلاح پزشکی آلوپسی آندروژنیک شناخته می‌شوند شایع ترین علت ریزش مو شناخته می‌شوند. هر چند مولفه ژنتیکی طاسی در الگوی مردانه هنوز به درستی شناخته نشده است با این وجود به نظر می‌رسد که چنین شرایطی در اثر انتقال این خصوصیت از چند ژن و نه لزوما یک ژن مشخص صورت بگیرد.

به طور کلی افراد دارای 23 جفت کروموزم هستند که حاوی اطلاعات ژنتیکی افراد است و هر یک از نشانه‌هایی که خاص فرد است از قبیل رنگ چشم تا طول انگشتان پا توسط این کروموزوم‌ها به نوعی کدگذاری شده است. بر اساس مطالعاتی که بر روی کروموزوم X در مردان انجام گرفته است مشخص شده است که مردانی که دارای این کروموزم هستند دو برابر بیشتر از زنانی که الگوی MPB دارند دچار چنین عارضه‌ای شده و اغلب پدری داشته‌اند که وی نیز دچار طاسی بوده است.

از کجا بفهمیم ریزش موهای من ژنتیکی است؟

همانطور که در مطلب فوق به آن اشاره کردیم ریزش مو ژنتیکی مختص جنسیت یا طیف خاصی از افراد نیست. به تعبیری دیگر در اغلب موارد الگوی طاسی ژنتیک نیاز به مراحل پیچیده‌ای ندارد. بدین معنی که اگر یکی از اعضای خانواده شما دچار چنین حالتی باشد یا در گذشته چنین شرایطی را تجربه کرده است می‌تواند نشانه‌ای برای تشخیص الگوی طاسی ژنتیک شما نیز باشد. اغلب این شرایط با نازک شدن موها شروع می‌شود و به تدریج با ریزش در نواحی پوست سر پیشرفت می‌کند. در مواردی ریزش موی ژنتیکی به فعالیت هورمون دی هیدروتستوسترون یا DHT مربوط است. این هورمون از جمله هورمون‌های موثر بر ریزش موی ژنتیکی محسوب می‌شود که از طریق تغییر در فولیکول‌های مو منجر به چنین شرایطی می‌شود. موها در چنین شرایطی بر اثر تغییر فولیکول‌ها به تدریج نازک و کوتاه شده و تغییر رنگ پیدا می‌کنند طوری که رنگشان روشن‌تر از قبل به نظر می‌رسد. در ریزش موی مردانه از جلوی سر و به اصطلاح ناحیه تاج سر شروع می‌شود و الگویی M مانند دارد.

در زنان بخش‌های میانی سر بیشتر دچار ریزش موی ژنتیک می‌شوند. بر اساس این الگوها و سوابق می‌توان تشخیص دارد که فرد دچار ریزش مو ژنتیکی شده است و مواردی از قبیل سوابق خانوادگی و مشاوره گرفتن از پزشک متخصص پوست و مو نیز می‌تواند در تشخیص این شرایط به فرد یاری برساند.

عدم درمان ریزش مو ژنتیکی باعث طاسی من می‌شود؟

هر چند درمان‌ها و روش‌های خانگی به منظور پیشگیری از ریزش مو ژنتیکی این میزان از ریزش را می‌تواند به حداقل برساند ولی لزوما بدین معنی نیست که این حالت کاملا برطرف خواهد شد. با این وجود متدهای درمانی می‌تواند تا حدود زیادی در این زمینه موثر واقع شود. ریزش تدریجی موهای سر آقایان که غالبا محدود به ناحیه جلویی سر بوده و در پهلوها و پشت سر تاثیر نمی‌گذارد و در زنان ناحیه تاج سر را بیشتر متاثر می‌سازد می‌تواند یکی از دلایلی باشد که شما را محاب سازد تا زودتر راه چاره ای بیندیشید و به پزشک مراجعه نمایید. در واقع افزایش سن یکی از دلایلی است که به نوعی شانس موفقیت شما را در زمینه کنترل وضعیت موجود کمرنگ‌ می‌سازد. از همین رو لازم است تا در اسرع وقت و به محض اطمینان پیدا کردن از ریزش موی خود به صورت قطعی و بررسی شرایط وراثتی خود در خانواده و نشانه‌هایی که در موارد فوق به آن اشاره کردیم حتما به پزشک متخصص در این زمینه مراجعه نمایید.

روش‌های موثر درمان خانگی ریزش مو ژنتیکی

شاید بتوان گفت یکی از راه‌هایی که به نوعی هیچ گونه هزینه اضافی را به فرد تحمیل نمی‌کند استفاده از روش‌های موثر و بی‌خطر درمان خانگی بدین منظور می‌باشد. بعضی از مهمترین روش‌های درمان خانگی و روش‌های موثر بدین منظور عبارتند از:

    روغن تراپی و ماساژ موها با روغن‌های طبیعی مجاز و ارگانیک از قبیل روغن آرگان، روغن نارگیل، روغن سیاه‌دانه، رزماری و...

    پرهیز از هر نوع تنش در زندگی با تغییر سبک زندگی و گرایش به ورزش و تحرک بیشتر به صورت روزانه

    پرهیز از مصرف غذاهای چرب و فست‌فودها و مصرف مواد غذایی سالم و بدون حجم زیاد در رژیم غذایی روزانه و نوشیدن مقدار کافی آب و مایعات

    استفاده از مواردی مانند آب پیاز یا آب لیمو (قبل از استحمام به مدت 15 دقیقه روی موهایتان بماند) و سپس شستشوی موها با شامپو

    استفاده از حنا، سرکه سیب، آب برنج، ماست، جنسینگ و آلوئه‌ورا

فراموش نکنید این روش‌ها و اثربخشی آن کاملا به اثبات نرسیده و بهتر است توصیه‌های پزشک متخصص پوست و مو را در این زمینه در اولویت قرار دهید و در صورت تداوم این روند از متدهای درمان پزشکی استفاده کنید.

روش‌های جلوگیری از الگوی طاسی

همانطور که در مطالب فوق به این نکته اشاره کردیم طاسی آندروژنی که به نام ریزش موی ژنتیکی نیز معروف است یکی از شایع‌ترین دلایل ریزش مو در مردان و زنان می‌باشد. اصولا برای این نوع ریزش مو می‌تواند متدهای درمانی متفاوتی در پیش گرفته شود. بدین معنی که شاید لازم باشد دوره درمان خاصی را طی کنید یا از محلول‌های خاصی بدین منظور استفاده کنید. از طرفی ممکن است پزشک شما اینطور تشخیص دهد که باید از شیوه‌های درمان پزشکی یا جراحی و همچنین به صورت تلفیقی از هر دو شیوه بهره گرفته شود. به هر روی نخستین گام این است که پس از کسب اطلاعات لازم در خصوص نوع ریزش موی خودتان حتما به پزشک متخصص پوست و مو در این زمینه مراجعه کنید. این کار می‌تواند از پیشرفت ریزش موی شما در همان مراحل اولیه پیشگیری کند.

درمان پزشکی ریزش مو ژنتیکی

برخی از مهمترین روش‌های درمان پزشکی به منظور کاهش ریزش مو ژنتیکی را می‌توان به صورت زیر برشمرد:

    مزوتراپی مو با استفاده از تزریق داروهای تزریقی اعم از آنزیم‌ها، هورمون‌ها، عصاره‌های گیاهی مختلف و ویتامین‌ها که به صورت موضعی و مستقیم در لایه‌های میانی پوست سر نزدیک نقاطی که الگوی طاسی آن را فرا گرفته تزریق می‌شود. این داروها را به عنوان نخستین خط درمان می‌شناسنند که داروی تزریقی ماینوکسیدیل یکی از این موارد به شمار می‌رود.

    داروهایی که به صورت خوراکی توسط پزشک تجویز می‌شوند. داروهایی از قبیل فیناستراید در این گروه قرار می‌گیرند.

    روش جراحی کاشت مو که در این شیوه از روش کاشت فولیکول مو و استخراج فولیکول مو استفاده می‌شود. بدین معنی که فولیکول‌های مو را از یک قسمت پوست سر به نقاطی که الگوی طاسی آندروژنیک در آن در حال پیشرفت است منتقل می‌کنند.

    لیزر درمانی و تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت که هر دو شیوه به تحریک رشد مو در نقاطی که دارای ریزش هستند کمک می‌کند. با این وجود به منظور درک نوع اثر بخشی این دو روش لازم است که تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام گیرد.

کاشت مو

در روش کاشت مو که به منظور کاهش ریزش موی ارثی و ژنتیک مورد استفاده قرار می‌گیرد و در بهبود این روند بسیار موثر است بخشی از پوست که متشکل از حدود بیست تار مو می‌باشد به نقطه‌ای که مستعد طاسی می‌باشد انتقال داده می‌شود. معمولا ناحیه یا بانک موی مورد نظر از پشت سر یا نقاط دیگر انتخاب شده و این روش می‌تواند به عنوان یکی از بهترین و مناسب‌ترین روش‌های درمان پزشکی برشمرده شود که نتایج قابل توجهی را در این زمینه از خود برجای نهاده است. این روش در مقایسه با شرایطی که شما در اثر پیشرفت ریزش مو و اثرات روانی که بر شما خواهد نهاد بسیار مناسب بوده و همچنین از نظر هزینه‌بر بودن نیز قیمت انجام عمل کاشت مو بسیار مناسب می‌باشد.

البته این عمل باید حتما توسط پزشک متخصص در این زمینه انجام گیرد و فرد به نوعی کاندید کاشت مو شناخته شده باشد تا بتواند به نتیجه دلخواه در این زمینه دست پیدا کند.