تهرانی‌ها باید رنگ‌درمانی شوند

 محمد خلیلی، کارشناس معماری و شهرسازی از آمار قابل توجه میزان افسردگی در میان ایرانیان داده است که بخشی از آن را به دلیل زندگی در فضا‌های بی‌رنگ یا خاکستری شهر می‌داند. از طرفی پیروز حناچی، شهردار تهران هم اسفند سال گذشته خبر از رنگ‌درمانی مردم تهران داده بود تا به واسطه آن مشکلات حاد جامعه را درمان کند.

سلیقه‌ای عمل کردن در انتخاب برخی رنگ‌ها در سطح شهر و قدغن بودن استفاده از رنگ‌های شاد برای مردم از جمله عواملی شناخته شده است که لااقل میزان عصبانیت و پرخاشگری تهرانی‌ها را افزایش داده است.

خلیلی کارشناس معماری و شهرسازی نیز گفته است: «بر اساس آمار بیش از ۳۰ تا ۴۰ درصد جامعه ما دچار افسردگی حاد هستند».

این کارشناس معماری و شهرسازی توضیح داده است: «رشد سرسام‌آور زندگی ماشینی، هزینه‌های خانوار، مشکلات و مسائل کلان‌شهر‌ها از جمله شهر تهران، مانند ترافیک‌های چندساعته، آلودگی هوا، ناسازگاری و خشونتی که درون شهر وجود دارد، همه از مواردی است که نیاز به رنگ در فضای شهری را ضروری می‌کند. اگر نه هزینه آن را باید در تنش‌های شهری و افسردگی شهروندان پرداخت».

وی همچنین گفته است: «ما نیازمند ورود رنگ‌ها به بدنه شهری هستیم همان‌طور که در تمام جهان این کار انجام می‌شود. در واقع رنگ‌هایی که درون خیابان‌ها استفاده می‌شود، باید گرم و نشاط آور باشد و بر مبنای این قرار گیرد که افراد را به وجد و شادی بیاورد».

تهرانی‌ها باید با رنگ درمان شوند

از آنجا که زنگ خطر بحران‌های رفتاری در تهران به صدا درآمده است، اسفندماه سال ۱۳۹۷ نیز شهردار تهران در یک نشست خبری عنوان کرد که قصد دارد دو نارسایی شهر را با یک اقدام درمان کند. پیروز حناچی گفت: «رنگ درمانی نسخه‌ای است که از آن می‌توان به‌عنوان طب سوزنی یاد کرد.

به این معنی که با وجود ایجاد یک طرح و رنگ در یک بستر محدود، اثرگذاری آن به محدوده‌ای وسیع و بزرگ‌تر خواهد رسید. مطابق پژوهشی در شهرداری، ۵ نوع بحران رنگی فضا‌های شهری ناشی از اعمال سلیقه مدیران به جای قواعد رنگ‌آمیزی، «افسردگی و عصبانیت تهرانی‌ها» را تشدید کرده است. زیباسازی شهر با رنگ‌آمیزی سنجیده، محرک سرمایه‌گذاری است.

تهران به‌عنوان پایتخت، با دو نارسایی جدی برای ارتقای کیفیت زندگی پایتخت‌نشینان مواجه است. نارسایی نخست، کاهش امید به زندگی شهروندان و از بین رفتن زیست شهری است. تازه‌ترین نظرسنجی‌های انجام شده از سوی مدیریت شهری نشان می‌دهد: شهروندان تهرانی همچون گذشته تمایل چندانی به ادامه زندگی در این شهر ندارند و بخش زیادی از شهروندان با معضل افسردگی و عدم رغبت به ادامه زندگی مواجه شده‌اند.

حناچی، شهردار تهران با ارائه نسخه رنگ درمانی برای ارتقای زیست شهری به تجربه سایر شهر‌های دنیا در این زمینه اشاره کرد و گفت: «تهران شهر رنگی نیست. این در حالی است در ریودوژانیرو سرنوشت یک محله زاغه‌نشین با رنگ عوض شد، چرا که هنرمندانه و با استفاده از اصول از آن بهره‌برداری شد.

در دوران ما به دلایلی شهر ما خاکستری شد. رسیدگی به موضوعات این چنینی در دستور کار ما است. در این حوزه از کمک متخصصان کمال استفاده را خواهیم برد. به زودی متناسب با این قبیل ایده‌ها اقداماتی را شروع خواهیم کرد».

شهردار تهران با اشاره به ناکارآمدی بصری شهر، عنوان کرده بود: «مهم‌ترین بحران‌های رنگی در پایتخت است که سبب شده تهران بومرنگی بی‌هویت و مغشوش شود که نتیجه آن افسردگی، روان‌پریشی و عصبانیت شهروندان است».

در خردادماه ۱۳۸۷نیز مسولان شهری در تهران از مردم خواستند که برای رنگ آمیزی شهرخاکستری کاری بکنند.

حضور رنگ‌ها برای بازآفرینی شهر‌ها

همه جا وجود دارد، چه آنجا که نگاه می‌کنید چه در آنجا که نگاه نمی‌کنید. حتی در ضمیرناخودآگاه‌مان وجود دارد، ولی چقدر به آن فکر می‌کنیم؟ رنگ‌ها همه زندگی‌مان را تحت سیطره دارند، حتی خاطره‌هایمان را، پس چطور می‌شود در شهر بدون رنگ زندگی کرد؟ این سوالی است که اخیرا در شهرداری‌ها و شورای شهر برخی شهر‌های کشور مطرح می‌شود.

بنا براحساس نیاز به فضا‌های رنگی در شهر‌ها شهردار منطقه ۱۱ تهران در بهمن ماه سال گذشته خبر از رنگ آمیزی کوچه‌ها، دیوار‌ها و جداره‌های شهری با کمک دانش آموزان همان منطقه داد.

طرحی مشارکتی که نشان از حساس شدن مدیران اجرایی به مساله بهبود کیفیت زندگی مردم در کشور دارد. نصراله آبادیان شهردار منطقه ۱۱ با اعلام این خبر گفته بود: «دانش آموزان ساکن در محله‌های مرکزی شهر تهران با هماهنگی اداره آموزش و مشارکت‌های شهروندی منطقه ۱۱، اداره زیباسازی و سازمان زیباسازی شهرداری تهران رنگ آمیزی کوچه‌ها، دیوار‌ها و جداره‌های شهری را با شعار «رنگ‌ها محله‌های مرکزی شهر تهران را روایت می‌کنند»؛ انجام می‌دهند که در همین راستا رنگ‌آمیزی یکی از دیوار‌های بوستان رازی از سوی شهرداران مدارس انجام شد».

هرچند هدف شهردار منطقه ۱۱ تهران، تقویت احساس تعلق محله‌ای، افزایش احساس مسئولیت پذیری کودکان و دانش آموزان نسبت به مکان زندگی خود، جلب مشارکت شهروندان در راستای بهبود سیما و منظر شهری و بازآفرینی مناطق فرسوده شهری دارد، ولی به اهمیت حضور رنگ در زندگی مردم نیز توجه می‌کند. یعنی نقطه‌ای که اغتشاش بصری با رنگ آمیزی از بین می‌رود و بازآفرینی شهری رخ می‌دهد.

شهردار منطقه ۱۱ در ارتباط با روند اجرای طرح گفت: در سطح منطقه ۱۳ هنرستان دخترانه و پسرانه وجود دارد که در ابتدا با مشارکت آن‌ها طرح‌های پیشنهادی برای دیوار نگاری و رنگ آمیزی جداره‌های شهری برگزیده می‌شوند و سپس با مشارکت کودکان فعال در خانه‌های آموزش شهروندی دیوار‌ها توسط کودکان ساکن در همان محله رنگ آمیزی می‌شوند.