بستن تنگه هرمز می‌تواند مشکلات تحریم و برجام و FATF را حل کند؟

تجارت نیوز: ابتدای هفته جاری خبر پس گرفتن پرچم‌های مصلحتی پاناما از ۱۳۶ نفتکش ایرانی منتشر شد. با توجه به اینکه بیشترین کشتی‌های ثبت‌شده در جهان متعلق به این کشور است، این اقدام پاناما صادرات نفت ایران را در شرایط تحریمی سخت‌تر از گذشته هم می‌کند.

 به گفته مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس انرژی، ایران با استفاده از پرچم‌های این کشور تحریم‌های نفتی را دور می‌زد. حال با اتخاذ چنین تصمیمی صادرات نفت ایران با چالش‌های بیشتری هم مواجه می‌شود.

البته دولت ایران باز هم به اهرم فشار همیشگی خود، یعنی تهدید به بستن تنگه هرمز روی آورده و اعلام کرده است که با توجه به اقدامات متخصمانه پارلمان اروپا و کشور‌هایی نظیر پاناما این تنگه را می‌بندد. در حالی که هنوز ابهامات فراوانی در رابطه با اختیارات ایران برای تصمیم‌گیری درباره این تنگه وجود دارد.

تنگه هرمز بسته می‌شود؟

فریدون عباسی دوانی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، درباره اقدام پاناما و واکنش ایران به این کشور گفت: پس گرفتن پرچم‌های پاناما تاثیری در صادرات نفت ایران ندارد و روش‌های مختلف برای دور زدن تحریم‌ها همچنان پابرجاست. با گرفتن یک پرچم هرگز صادرات نفت ایران متوقف نمی‌شود.

او در پاسخ به اینکه ممکن است ایران برای مقابله با فشار‌های اخیر، اقدام به بستن تنگه هرمز کند عنوان کرد: ایران با کشور‌های دیگر خصومتی ندارد که از طریق بستن تنگه هرمز بخواهد برخود تقابلی داشته باشد. اما اگر تهدیدی متوجه کشور شود تنگه هرمز که سهل است، محدوده اختیارات را تا اقیانوس منجمد جنوبی هم گسترش می‌دهیم. چراکه ایران هیچ محدودیتی ندارد.

عباسی ادامه داد: در صورت افزایش فشار‌های اقتصادی ایران نیز راه‌های مقابله معقول را پیش می‌گیرد. امثال اقدامات پاناما صرفا جنگ روانی است و نباید در مقابل آن کوتاه آمد.

همچنین محمدحسن آصفری، نایب رئیس کمیسیون امور داخلی در مجلس، گفت: اگر قرار باشد اروپایی‌ها با نیرو‌های مسلح و نیرو‌های رسمی ما برخورد کنند، گزینه‌های دیگری را روی میز خواهیم گذاشت؛ از جمله محدود کردن تردد کشتی‌های تجاری اروپا در تنگه هرمز.

هادی حق‌شناس، کارشناس مسائل اقتصادی، درباره تاثیر پس گرفتن پرچم‌های پاناما از نفتکش‌های ایرانی بر صادرات گفت: کشور‌های مختلفی حاضرند به کشتی‌های ایرانی پرچم دهند. ضمن آنکه در بندر‌های دنیا به پرچم توجه آنچنانی نمی‌شود.

او ادامه داد: البته استفاده از پرچم کشوری خاص در هزینه‌ها بیمه و سایر تاثیرگذار است، اما پاناما کشوری نیست که استفاده از پرچمش آنچنان اثرگذار باشد.

وی در رابطه با اقدام پاناما مبنی بر پس گرفتن پرچم‌ها توضیح داد: این اقدام تنها به مسائل سیاسی مربوط می‌شود و تاثیری در صادرات نفت ایران ندارد. مسائلی نظیر تحریم‌های فروش نفت، نپیوستن به FATF و نداشتن ارتباطات بین‌الملل به مراتب فشار بیشتری تا تغییر ثبت کشتی بر کشور متحمل کرده است. بر اساس این گزارش هرچند مسائل مهم‌تری مانند بهبود روابط بین‌الملل، برجام و … در اولویت پیگیری برای کاهش فشار‌های اقتصادی بر کشور به حساب می‌آید. اما کوچک‌انگاری ماجرای پس‌گرفتن پرچم‌های پاناما از نفت‌کش‌های ایرانی نیز نمی‌تواند درست باشد. چراکه یکی از راه فروش نفت ایران از طریق دور زدن تحریم‌ها و بازاریابی در بستر‌های غیررسمی بود. حال باید منتظر و امیدوار ماند و دید راه‌های دیگر برای فروش نفت چقدر می‌تواند موثر باشد؟