غفلت فوتبال ایران به کام آل سعود

یک اصل کلی فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) می‌گوید: فوتبال نباید سیاست زده باشد و سیاست جایی در دایره لغت مستطیل سبز ندارد. با نگاه کارشناسی به این موضوع به نظر می‌رسد این اصل شبیه یک شعار تبلیغاتی است و تمام کشورها با استفاده از دیپلماسی ورزش، به دنبال منافع سیاسی و راهبردی خود هستند.

*استفاده ابزاری سعودی‌ها از دیپلماسی ورزش برای تامین منافع ملی

عربستان نمونه بارز این کشورهاست که با دیپلماسی ورزش در خاورمیانه، به دنبال تامین منافع سیاسی و امنیتی خود است. اما به نظر می رسد مسئولان ورزش کشورمان و علی الخصوص فدراسیون فوتبال، از این ابزار مفید و کارآمد غافل مانده و در حیطه منافع بین المللی کشورمان قدمی جدی برنداشته اند. این موضوع را می توان هم غفلت و هم عدم آشنایی و فهم آنها در ظرفیت های این حوزه دانست که در حوزه میدانی،‌ در حال تبدیل یک فرصت بی بدیل به تهدیدی جدی است. 

*ماهیگیری سعودی‌ها از آب گل آلود در عراق

سعودی‌ها در سال 96 و درحالیکه عراق از جنگ چندین ساله با تکفیری‌ها رنج می‌برد و نزدیک به 5 سال بود که بازی‌های ملی خود را نمی‌توانست در خاک کشورش برگزار کند، وارد عمل شدند.

فیفا ورزشگاه‌های عراق را به خاطر نداشتن استانداردهای امنیتی، تحریم کرده بود و عراقی‌ها در تلاش برای رفع تحریم‌ها بودند. اینجا بود که سعودی‌ها با رویکرد بهره مندی از ظرفیت های دیپلماسی ورزش، وارد عمل شدند تا منافع سیاسی خود را در این کشور تامین کنند.

عربستان آمادگی خود را برای برگزاری بازی دوستانه با عراق در شهر بصره اعلام کرد تا با برگزاری این دیدار، به فیفا و جامعه بین الملل نشان دهد که در این کشور امنیت وجود دارد و البته، خود را حامی این وضعیت و مروج صلح نشان دهد. 

*استفاده سعودی‌ها از فرصت سوزی مسئولان ایرانی

نکته قابل تامل این است که سعودی‌ها پشت پرده، به دنبال منافع سیاسی و امنیتی خود بودند. بعد این بازی دوستانه و نمایشی که با نتیجه 4 بر یک به نفع عراق به پایان رسید، پادشاه سعودی وارد عمل شد تا نخستین دستاورد را به نمایش بگذارد. در اولین گام، قول ساخت یک ورزشگاه ملی برای مردم عراق را داد و تلاش کرد تا میخ خود را در این کشور و افکار عمومی آن بکوبد تا بتواند در آینده نفوذ بیشتری از طریق ساخت ورزشگاه داشته باشد و به نوعی خود را دوستدار این ملت نشان دهد.

عربستان با دیپلماسی ورزش وارد میدانی شد که در سال های اخیر،‌نه تنها در آن دستاوردی نداشته که شکست خورده در مقابل جریان مقاومت بوده است. اما مسئولان فوتبال و ورزش کشورمان به نظر می‌رسد در خواب زمستانی به سر می بردند چون خبری از آنها نبوده و نیست. عراق در 5 سال گذشته برای بازی‌های ملی‌اش به تهران می‌آمد و این شهر میزبانی را برعهده داشت. با وجود این رابطه خوب بین فدراسیون ایران و عراق اما مسئولان ما نتوانستند از این فرصت استفاده کنند. تاج، رئیس فدراسیون فوتبال در آن زمان تلاش‌هایی کرد تا دیداری با تیم ملی عراق در شهر کربلا برگزار کند اما این تلاش‌ها تنها به صورت وعده ماند و عملی نشد. این را بگذارید کنار فعالیت فدراسیون عربستان سعودی تا متوجه آسیب انفعال و قصور صورت گرفته از سوی مقامات کشورمان باشید!

تعلل مسئولان فدراسیون فوتبال باعث شد تا سعودی‌ها وارد زمین بازی شوند و نتیجه را به نفع خود تغییر دهند و یک بازی دوستانه با عراق در خاک این کشور برگزار کنند. به همین راحتی،‌ محیطی که می‌توانست میدان فعالیت فرهنگی و راهبردی ما باشد،‌ تبدیل به زمین بازی سعودی‌ها شد.

*پشت پرده موافقت سعودی‌ها برای بازی با فلسطین در رام الله 

سعودی‌ها برای دومین بار می‌خواهند از حربه ورزش و به ویژه فوتبال برای تامین منافع ملی خود استفاده کنند. همگروهی عربستان با فلسطین در انتخابی جام جهانی 2022 قطر و جام ملت‌های آسیا 2023 چین باعث شده تا بار دیگر از ابزار دیپلماسی ورزش به نفع منافع سیاسی و استراتژیک خود استفاده کنند.

سعودی‌ها در ابتدا جلسه‌ای با رئیس فدراسیون فلسطین برگزار کردند. بعد از آن، تمام رسانه‌های عربستان اعلام کردند که دیدار برابر فلسطین در انتخابی جام جهانی 2022 قطر، در کشور ثالث و به میزبانی اردن برگزار می‌شود. این اولین گام برای جوسازی بود تا در نهایت با قبول بازی در رام الله، فلسطینی‌ها را به نوعی مدیون و وامدار خود کنند.

 پشت پرده این چرخش 180 درجه‌ای بدون شک منافع سیاسی و برنامه‌های امنیتی سعودی‌ها پنهان شده است. آنها با موافقت در برگزاری این بازی در خاک فلسطین، خودشان را در میان کشورهای مسلمان حامی فلسطینی‌ها و بیت المقدس معرفی کرده و از سوی دیگر نفوذ خود در فلسطین را بیشتر می‌کنند تا در پشت پرده، به کمک رژیم صهیونیستی بیایند. این دیدار قرار است در تاریخ 23 مهر ماه در ورزشگاه فیصل الحسینی رام الله برگزار شود.

*نباید از دیپلماسی ورزش غافل شد

دیپلماسی ورزش در شرایط کنونی یکی از موثرترین ابزارها برای کشورها تبدیل شده تا منافع ملی خود را با استفاده از آن تامین کنند. اما مسئولان فدراسیون فوتبال و مقامات ارشد ورزش کشور، به نظر می‌رسد به این امر مهم توجهی نکرده و نمی‌کنند؛ درحالیکه رقبای ایران در منطقه، به راحتی از این ابزار به نفع خودشان استفاده می‌کنند.