قرار نیست توافق، ظرف همین روزها نهایی شود

 نازیلا معروفیان

 عباس معینی در گفت‌وگو با روزنامه مستقل گفت: چه آقایان بخواهند یا نخواهند بازار ارز، سکه، طلا و حتی بورس ایران به نتیجه برجام بستگی دارد و قطعا توافق یا عدم‌توافق تاثیر بسزایی بر وضعیت اقتصادی ایران خواهد داشت.

به گزارش سرویس سیاسی مستقل؛ ایران نظرش را درباره پیش‌نویس نهایی توافق برجام تحویل طرف اروپایی داده و منتظر نظر ایالات متحده آمریکا است، گمانه‌زنی رسانه‌ها حاکی از آن است که آمریکا نظر نهایی‌اش را بزودی اعلام می‌کند و در حال حاضر مشغول رایزنی با متحدانش است، با این همه هنوز شواهدی مبنی بر احیای برجام یا شکست مذاکرات در دست نیست.

به همین بهانه گفت‌وگویی با عباس معینی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و رئیس شورای مرکزی حزب راه ملت، داشته‌ایم تا نظر ایشان را درباره بلاتکلیفی مذاکرات و تاثیرش بر اقتصاد کشور جویا شویم:

 آقای معینی! با استناد بر اخبار رسانه‌های خارجی، قرار بود اروپا و آمریکا ظرف مدت دو روز در خصوص متن ایران، پاسخ خود را اعلام کنند اما با گذشت هفت روز هنوز هیچ خبری از پاسخ مقامات اروپایی و آمریکایی نیست! به نظر شما این تاخیر چه معنی‌ای می‌تواند داشته باشد؟

تا به الان آمریکا هیچ پاسخی به پیشنهادات ایران نداده اما در این میان دو گمانه اصلی وجود دارد؛ آقای بایدن با وعده بازگشت به برجام پا به عرصه انتخابات آمریکا گذاشت و از طرفی ماه نوامبر انتخابات اسراییل است و احیای برجام قبل از انتخابات اسراییل می‌تواند به ضرر این کشور خصوصا نخست وزیر فعلی در رقابت با نتانیاهو تمام شود.

آمریکا سعی دارد اسراییل را قانع کند که بازگشت به برجام خیلی فوری و سریع نیست و در عین حال امتیازات جدید و جدی را به جمهوری اسلامی نداده است! رسانه ایندپندنت روز یکشنبه اعلام کرد مشاوران امنیت ملی اسراییل و آمریکا سه شنبه با هم دیدار خواهند داشت که این دیدار قطعا در خصوص متقاعد کردن و جلب رضایت اسراییل است. به اعتقاد بنده اسراییل نقش موثری در احیا یا عدم احیای برجام دارد و خواهد داشت.

مهم‌ترین عامل وقفه در احیای برجام، اسراییل و تلاش آمریکا برای جلب رضایت این کشور است!

 در چند روز اخیر؛ اخبار ضد و نقیضی که از برجام منتشر شد باعث تغییرات چشم‌گیری در بازار ارز ، سکه و سایر کالاها شد! به نظر شما این گفتاردرمانی‌های مقامات و از طرفی انتشار اخبار امیدوارکننده از برجام تا کی می‌تواند بر روی بازار تاثیر بگذارد؟

چه آقایان بدانند یا علم آن را نداشته باشند که بدانند بازار ارز، سکه، طلا و حتی بورس ایران به نتیجه برجام بستگی دارد و قطعا توافق یا عدم توافق تاثیر بسزایی بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی ایران خواهد داشت.

اما جمهوری اسلامی باید بداند که قرار نیست توافق ظرف این یکی دو روز نهایی شود. آمریکا سعی دارد این توافق را تا ماه نوامبر یعنی شصت روز دیگر طول دهد تا تاثیر جدی‌ای بر روی انتخابات اسراییل نداشته باشد. باید بپذیریم اگر این توافق نهایی شود، بیش از این باید انتظار کاهش قیمت دلار تا ۲۲ هزار تومان را داشته باشیم. مگر اینکه این دولت نیز بخواهد از محل تفاوت ارز کاستی‌هایش را جبران کند و تمهیداتی به‌کار ببندد.

طی چند روز اخیر اسراییل گفت‌وگوهای متعددی با آمریکا داشته حتی قرار است فردا مشاور امنیت ملی اسراییل به واشنگتن سفر کند؛ به نظر شما تل‌آویو چقدر می‌تواند بر عدم توافق برجام سنگ‌اندازی کند؟

اسراییل نمی‌تواند مانع توافق شود اما تعهداتی از سوی آمریکا به اسراییل داده شده که خواسته‌های ایران بیش از برجام گذشته نباشد. اما الان مشاهده می‌کنیم خواسته‌های ایران بیشتر از برجام گذشته است و در عین حال براساس اخبار رسیده، ایران از بخشی از خواسته‌هایش هم صرف‌نظر کرده است. گزارش این موازنه برای اقناع اسراییل باید توسط آمریکا انجام گیرد. اسراییل معتقد است باید با یک حمله پیشگیرانه به جمهوری اسلامی ضربه بزند و مانع از پیشرفت هسته‌ای ایران شود اما این خواست آمریکا نیست و سعی دارد که با گفت‌وگو اسراییل را متقاعد کند.

صراحتا به شما بگویم زمان احیای برجام به این زودی‌ها اتفاق نخواهد افتاد. آمریکا و اروپا نمی‌خواهند که اسراییل دست به اقدامات خودسرانه و یکجانبه بزند که طبیعتا این اقدامات و حملات نظامی اسراییل به ایران، اروپا و آمریکا را هم درگیر خودش خواهد کرد!

 روز گذشته رئیس جمهوری طی اظهاراتی مدعی شد که در هیچ نشستی از حقوق ملت کوتاه نخواهیم آمد! باتوجه به مخالفان داخلی و مواضع چند روز اخیر تندروهای داخلی نظیر کیهان و جبهه پایداری، روی صحبت رئیسی بیشتر مخالفان داخلی برجام بود یا خارجی؟

اظهارات آقای رئیسی چند وجه داشت؛ به اعتقاد بنده آقای رئیسی هنوز هم به گفتاردرمانی معتقد است و از طرفی می‌خواهد به تندروهای داخلی اثبات کند که دولت او پای منافع بیشتری در احیای برجام باقی می‌ماند. رئیسی قصد دارد کم کم و با خریدن زمان زمینه توافق با غرب و آمریکا را برای تندروهای داخلی جا بیندازد. دلیل دیگر اظهارات رئیسی، تاثیر گذاشتن بر روی بازار است یعنی می‌خواهد به بازار بگوید که خیلی به برجام امیدوار نباشد و حتی اگر برجام به نتیجه نرسد نهایتا تغییراتی ایجاد نخواهد شد. جالب است بازار ارز واکنش مثبتی نسبت به اظهارات ابراهیم رئیسی نشان نداد. نکته دیگری که حائز اهمیت است در خصوص وعده انتخاباتی آقای رئیسی است یعنی آقای رئیسی دوباره تاکید کردند که زندگی مردم به برجام گره نخواهد خورد که متاسفانه تا به الان این اتفاق نیفتاده و زندگی مردم تماما به برجام گره خورده است.

آقای معینی به بن‌بست خوردن برجام چه تبعات داخلی‌ای می‌تواند برای جمهوری اسلامی به همراه داشته باشد؟

به بن‌بست خوردن برجام به لحاظ سیاسی، اقتصادی و اجتماعی می‌تواند برای نظام فاجعه‌بار باشد، البته چنانچه رویه همین باشد که می‌بینیم!

لذا اگر جمهوری اسلامی وارد مسیر مذاکرات نمی‌شد به مراتب شرایط بهتری نسبت به عدم به سرانجام رسیدن برجام داشت! و حتما اگر مذاکرات به نتیجه نرسد جو‌ روانی حاصل از این اتفاق در داخل کشور بسیار وحشتناک خواهد بود و دلار قطعا از مرز ۴۰ هزار تومان عبور خواهد کرد!

عدم احیای برجام، دولت ابراهیم رئیسی را مجبور به گران کردن قیمت بنزین خواهد کرد که همین هم باعث تورم لجام‌گسیخته و غیرقابل کنترل خواهد شد.

 پس ممکن است دوباره شاهد یک آبان ۹۸ دیگر بشویم؟

امیدوارم که چنین اتفاقی نیفتد و دولت آقای رئیسی بتواند از پس تندروهای داخلی و انجام احیای برجام بربیاید. این را بگویم که شرایط حال حاضر ایران به مراتب بدتر از آبان ۹۸ است. بنابراین اگر اعتراضاتی شکل گیرد ممکن است به مراتب بزرگ‌تر و فاجعه‌بارتر از گذشته باشد.

 اگر خدای نکرده نظام وارد چالش اعتراضات مردمی آن هم در این شرایط شود، تبعات بسیار فاجعه‌آمیزی خواهیم داشت! توصیه خیرخواهانه من به آقای رئیسی این است که اگر نمی‌تواند وضعیت معیشتی، اقتصادی و اجتماعی و سیاسی مردم را بهبود ببخشد، شاید لازم باشد برای بهبود اوضاع اداره کشور به استعفا به عنوان گزینه‌ای که در عرف بین الملل مرسوم است فکر کند و استعفا دهد و فقط رضای خدا را در جهت مصلحت ملت و کشور در نظر گیرد.