موانع ازدواج جوانان

روزنامه ایران نوشت: «سرپرست دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان خبر داده است که در حال حاضر ۱۲ میلیون و ۸۰۰ هزار جوان در سن ازدواج داریم. او که در نشست با تعدادی از مدیران مراکز تخصصی مشاوره ازدواج صحبت می‌کرد، همچنین برای توسعه این مراکز خبر از رتبه‌بندی مراکز مشاوره تخصصی ازدواج استان تهران داد و از چالش‌های اجباری‌کردن مشاوره پیش از ازدواج گفت. به گفته مهدی متقی‌فر در حال حاضر مشاوره پیش از ازدواج اجباری نیست و وجود مراکز مشاوره تخصصی مطمئن راهی برای این اجباری کردن است.

وی همچنین از تهیه اطلس مراکز تخصصی مشاوره ازدواج نیز خبر داده است تا بر اساس این اطلس مخاطبان توسط اپلیکیشنی به راحتی بتوانند از نزدیک‌ترین مرکز تخصصی مشاوره ازدواج و از رتبه این مراکز مطلع شوند.

مراجعه به مشاوران پیش از ازدواج گر چه امروزه بیش از گذشته مورد توجه جوانان و خانواده‌ها قرار گرفته است اما هنوز هم تا مطلوب فاصله زیادی دارد. می‌دانیم که یک مشاور متبحر می‌تواند با سنجش زوجین در ابعاد مختلف از طریق پرسشنامه‌های کاربردی و مصاحبه چالش‌های احتمالی و میزان تفاهم طرفین در زندگی را با توجه به معیارهای فردی طرفین، شرایط فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی طرفین و تفاوت‌های اعتقادی و ... بررسی کند تا با مشاوره‌های وی پایه‌های ازدواج سالم و پایدارتری ریخته شود.

اما شاید یک قدم عقب‌تر از مبحث رسیدن پای جوانان به اتاق‌های مشاوره ازدواج و چالش‌های آن، موضوع اصلی موانع موجود در مسیر ازدواج برای قریب به ۱۳ میلیون جوان است. همین‌ که بدانیم قانون تسهیل ازدواج جوانان ۱۶ سال پیش تصویب و در قالب قانون به دولت ابلاغ شد اما پس از ۱۶ سال مسکوت ماندن نمایندگان مجلس در مرداد سال ۹۹ در کمیسیون فرهنگی مجلس، با طرح شکایت از دولت نزد قوه قضائیه خواستار این شدند که این نهاد به تخلف مسئولانی که وظیفه داشتند طی این سال‌ها قانون را پیگیری کنند رسیدگی شود، نشان می‌دهد که تسهیل ازدواج جوانان کلاف پیچیده‌ای بوده و هست که همت بسیاری از نهادها و ارگان‌ها را می‌طلبد و چه‌بسا این قانون هم نیاز به بازنگری اساسی دارد. در این میان اما موانع و چالش‌ها چیست و آیا همه آنها به قوانین و پیگیری مسئولان بازمی‌گردد؟

احساس مثبت افراد در زیست مشترک!

محمدرضا ایمانی، مشاور خانواده و رفتارشناس، با اشاره به این که وجود شمار بالای افراد مجرد در کشور ناشی از دو مشکل بزرگ است، به «ایران» می‌گوید: ساختار فردی و ساختار خانوادگی دو مقوله‌ای هستند که باید به آنها پرداخته شود. پیمایش‌هایی که کمابیش در این خصوص صورت گرفته است نشان می‌دهد که در حال حاضر متأسفانه تعداد جوانانی که تمایل دارند مجرد باقی بمانند بیشتر شده و سؤال اینجاست که چه مسأله‌ای پیش آمده که نمی‌توانیم از زیست مشترک لذت ببریم؟ قطعاً زیست مشترک باید به افراد احساس بهتری نسبت به تنها بودن بدهد.

به‌ گفته او همه می‌دانیم که ازدواج با کیفیت زندگی، ارتباط مستقیمی دارد، اگر آگاهانه به سمت ازدواج پیش برویم، کیفیت زندگی‌مان بالا می‌رود و شاداب‌تر خواهیم بود، حتی در زندگی مشترک، ضریب شکست عاطفی هم کاهش پیدا می‌کند، مشکل تمایل نداشتن به ازدواج، ریشه در الگوهای تربیتی دارد. ما فرزندان خود را برای فردا به‌ عنوان همسر تربیت نمی‌کنیم بلکه به‌ عنوان پدر و مادر تربیت می‌کنیم. این در حالی است که در قدم اول باید تکالیف زناشویی توأم با تعهد و صمیمیت را به آنها آموزش دهیم. خیلی از مشکلات عادی و ساده هستند و به‌راحتی قابل حل. باید الگوهای نظام تربیتی درست شود و مسئولیت‌پذیری افراد افزایش پیدا کند.

لزوم بهره‌گیری از مشاوره‌های قبل از ازدواج

ایمانی در ادامه با بیان این که باید به‌ دنبال کشف مشکلات و اصلاح آنها باشیم، می‌افزاید: گویی در یک بازی دو نفر ناشناس و ناشناخته وارد می‌شوند. هر چقدر آگاهی‌های آنها بالاتر رود، موفق‌تر بوده و دوام زندگی بیشتر می‌شود، در مشاوره‌های قبل از ازدواج، تست‌های روانشناسی و رفتارشناسی گرفته و تحلیل می‌شوند و افراد با موضوعات مختلف در زندگی آشنا می‌شوند و راهکار می‌گیرند. در عین حال در قضیه ازدواج، رویکردهای خانواده و فرزندان نیز باید اصلاح شوند. تا این اتفاق نیفتد، نتیجه درستی نمی‌گیریم. احساس عدم امنیت و احساس مسئولیت دو مقوله مهمی هستند که باید از سنین کودکی به فرزندان آموزش داده شوند. این اصول باید فرهنگسازی و نهادینه شوند.

این مشاور خانواده توضیح می‌دهد: با وجود تمام مشکلاتی که به آنها اشاره شد، باید بپذیریم که فشارهای اقتصادی، بیکاری و مسئولیت‌های وسیع دولت در این حوزه‌ها قابل اغماض نیستند اما لزوم ارائه مهارت‌های لازم به جوانان نیز از جمله مواردی هستند که می‌توانند در افزایش میل ازدواج در جوانان مفید باشند. قطعاً الگوهای غلطی مانند مهریه، جهیزیه و امثال آنها هم باید تغییر کرده و اصلاح شوند. در نهایت هم جوان، خانواده، دولت و جامعه چهارضلعی هستند که باید روزبه‌روز آگاه‌تر شوند تا فرایند تشکیل خانواده به‌درستی پیش برود.

ایمانی با اشاره به لزوم افزایش سواد عاطفی بیان می‌دارد: لازم است که سواد زناشویی و فرزندپروری هم در افراد افزایش پیدا کند و نگاه منفعت‌طلبی و خودخواهی نیز تغییر کند، آن احساسی که باید افزایش داشته باشد، صمیمت، دوست داشته شدن و دوست داشتن است، در کنار تمامی این موارد هم بهره‌مندی و استفاده از مشاوران خانواده و مشاوره‌های پیش از ازدواج و به‌کارگیری راهکارهای حمایتی می‌تواند در افزایش آمار ازدواج و حفظ و بقای خانواده‌ها کمک‌کننده و مؤثر باشد.