بخاطر اختلاف ایران و آمریکا، توافق برجام به تاخیر افتاد؟

به گزارش مستقل آنلاین رد و بدل شدن پیشنهادات برجامی بین ایران و آمریکا به واسطه مقامات اتحادیه اروپا حدس و گمان‌های زیادی درباره احیای توافق سال 2015 ایجاد کرد. هرچند که در نهایت «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در مذاکرات با انتشار یک توییت اعلام کرد: احتمال دارد پیشنهادات جدید طرفین موجب طولانی شدن روند توافق شود. 

پس از انتشار این توییت از سوی مقام روس حاضر در مذاکرات، بسیاری از تحلیلگران اعلام کردند که موارد اختلافی میان ایران و آمریکا همچنان عمیق است و نمی‌توان به یک توافق زودهنگام، آن هم در ماه «سپتامبر» امیدوار بود.

البته رفتار برخی رسانه‌های مخالف ایران در روزهای اخیر نیز عاملی شد تا برخی از کارشناسان و حتی فعالان رسانه‌ای داخلی در بازی ایجاد شده از سوی یک شبکه سعودی گیر افتاده و طبق خبر اعلامی از سوی «العربیه»، حتی نیمه شهریورماه را به عنوان روز توافق و یا مرگ برجام معرفی کنند.

در همین رابطه یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل با انتقاد از رفتار غیرحرفه‌ای رسانه‌ها در داخل می‌گوید: العربیه و آمریکا نمی‌توانند برای ایران زمان تعیین کنند. زیرا مذاکره‌کنندگان کشورمان حق دارند طبق نیاز خود پیشنهادات طرف مقابل را بررسی کرده و در زمان مدنظر خود به آن پاسخ دهند.

«العربیه» سیاست‌های مخالفان ایران را پیاده‌سازی می‌کند

محمدصادق کوشکی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی درگفت‌وگو با پایگاه خبری تحلیلی دیده‌بان ایران در خصوص علل شایعه‌پراکنی های رسانه‌های سعودی، به خصوص «العربیه» در جریان مذاکرات احیای برجام، اظهار کرد: العربیه رسانه متعلق به سعودی‌ها است و آنها تلاش می‌کنند در مسیری گام بردارند که حاکمیت سعودی در منطقه خاورمیانه دنبال می‌کند.

وی تأکید کرد: سعودی‌ها در سالهای اخیر بسیار تلاش کردند که به عنوان یک طرف جدید در مذاکرات احیای برجام حضور پیدا کنند. هرچند که طرف‌های اروپایی و آمریکا با این درخواست مخالفت کردند، زیرا سعودی‌ها در حد و اندازه کشورهای حاضر در برجام نبودند. پس از این اتفاق، سعودی‌ها راهبرد قدیمی خود را با کمک متحدان عربی و منطقه‌ای خود دنبال کردند.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: سعودی‌ها تصور می‌کنند اگر بتوانند اختلافات میان «ایران»، «اروپا» و «آمریکا» را بیشتر کنند، می‌توانند فشار وارد شده از سوی رقیب سرسخت منطقه‌ای خود یعنی ایران را بر عربستان، کاهش دهند. باید بپذیریم که عربستان، امارات و کشورهای منطقه‌ای مخالف ایران، توان فشار آوردن بر جمهوری اسلامی را ندارند و تلاش می‌کنند با استفاده از یک جریان بیرونی ایران را تحت فشار قرار دهند.

عربستان و امارات از توافق برجام وحشت دارند

کوشکی با اشاره به وحشت طرف عربستانی و اماراتی از احیای برجام، عنوان داشت: مخالفان منطقه‌ای ایران بر این باور هستند که اگر فشارهای موجود از روی ایران برداشته شود، علاوه بر اینکه دست جمهوری اسلامی برای مقابله با این کشورهای منطقه‌ای بازتر خواهد شد؛ حمایت آمریکا از خود را نیز از دست خواهند داد. موضوعی که حتی به صورت علنی از سوی عربستان و امارات نیز اعلام شده است.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل بیان داشت: رسانه‌های وابسته به سعودی‌ها برای پیشبرد اهداف ذکر شده تمام توان خود را به کار می‎گیرند. حتی در این مسیر تلاش می‌کنند تا بر جریان مذاکرات برجامی تأثیر گذاشته و یا در نقطه آرمانی خود، این مذاکرات را برهم بزنند.

کوشکی در پاسخ به این پرسش که چرا آخرین اقدام «العربیه» در تاثیرگذاری بر برجام تا این حد سر و صدا به پا کرد، بیان داشت: سعودی‌ها برای انتشار مطلبی درباره پیشنهادات آمریکایی‌ها ؛ یک برنامه‌ریزی دقیق داشته و آن را در بهترین زمان ممکن نیز به ثمر رساندند. در زمانی که ایران و جهان در یک فضای بی‌خبری و ابهام درباره محتوای پاسخ «آمریکا» به پیشنهادات طرف ایرانی به سر می‌برد، العربیه با یک کار رسانه‌ای از پیش طراحی شده توانست نظرات خود را به مخاطبان اینگونه اخبار تحمیل کند.

وی اظهار کرد: واقعیت این است که هر زمان یک خلاء اطلاعاتی شکل می‌گیرد، دشمنان فرصت را برای تزریق اطلاعات ناقص و حتی دروغ غنیمت می‌شمرند.

دولتمردان کار حرفه‌ای با رسانه را نمی‌دانند

کوشکی در مواجهه با این پرسش که چرا رسانه‌های نزدیک به وزارت امور خارجه و البته سایر رسانه‌های داخلی در این بازی به نوعی مغلوب شدند، بیان داشت: باید بپذیریم که در بسیاری از موارد رسانه‌های داخل کشورمان در بحث حرکت در راستای امنیت ملی و منافع داخلی؛ اعم از صدا و سیما تا خبرگزاری‌ها، روزنامه‌ها و پایگاه‌های خبری و کانال‌های اطلاع‌رسانی در فضای مجازی، علمکرد حرفه‌ای از خود نشان نمی‌دهند. 

این استاد دانشگاه افزود: از سوی دیگر در بُعد حاکمیتی نیز، بسیاری از دولت‌های پس از انقلاب نیز هیچگاه کار حرفه‌ای با رسانه را جدی نگرفتند. این موضوع ارتباطی به قضایای پیش آمده در برجام ندارد و تا این معضل جدی حل نشود، حکمرانی در بخش سیاست داخلی و خارجی، همواره شاهد چنین مشکلاتی خواهد بود. وی خاطرنشان کرد: به جز آقای خاتمی که نگاه درستی به مقوله رسانه داشت. متاسفانه تا به امروز هیچکدام از رؤسای جمهور در ایران ضرورت کار با رسانه و قواعد مرتبط با آن را درک نکردند و این نقص در بدنه دولت‌های مختلف نیز مشهود بوده است.

بر اساس خواست آمریکایی‌ها مذاکره نمی‌کنیم!

کوشکی در پاسخ به این سوال که آیا احتمال دارد مطرح شدن موضوع زمان نهایی مذاکرات در برجام و تعیین چهاردهم شهریورماه برای اعلام نتیجه نهایی، یک بازی مشترک از سوی العربیه و طرف آمریکایی باشد، بیان داشت: نباید فراموش کنیم که تیم مذاکره‌کننده کشورمان بر اساس نظر و راهبرد طرف آمریکایی عمل نمی‌کند. علاوه بر این شاهد بودیم که آمریکا برای پاسخ دادن به پیشنهادات مطرح شده ایران یک بازه زمانی طولانی را صرف کرد؛ به همین جهت ایران نیز می‌تواند در یک مدت نامشخص پاسخ خود به نظرات مطرح شده آمریکا را اعلام کند. البته این موضوع نیز وجود دارد که طرف‌های اروپایی و آمریکا تلاش می‌کنند تا ایران را تحت فشار بگذارند تا در نهایت کشورمان زیربار خواسته‌های غربی‌ها برود.

این کارشناس مسائل سیاسی در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با دیده‌بان ایران در خصوص اهداف اصلی ایران در مذاکرات فعلی، بیان داشت: تمام مردم و مسؤولان برای کاهش فشارهای اقتصادی پیش آمده در ذیل تحریم‌ها، تصمیم به مذاکره با طرف مقابل گرفتند. اگر مذاکرات احیای برجام منجر به یک سلسله گشایش‌های اقتصادی تأثیرگذار شود، قطعا مردم نیز از آن استقبال می‌کنند؛ اما اگر پس از مذاکرات چنین چیزی حاصل نشود، قطعا هیچ کس در داخل با آن موافق نخواهد بود./دیده‌بان ایران