اقتصاد بر دیپلماسی اولویت دارد

مستقل: بانک جهانی در گزارش اخیر خود رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ میلادی را به ترتیب ۱/۹ و ۴/۷ درصد اعلام کرده است. ارقام ارائه شده توسط این نهاد بین‌المللی درباره تولید ناخالص داخلی ایران، نسبت به گزارش قبلی نیم درصد تنزل یافته است که از جمله دلایل آن رشد کند اقتصادی این کشور و رقابت صادراتی با نفت روسیه است که پس از حمله به اوکراین این کشور اقدام به ارائه تخفیف در نفت خود کرده است.
بانک جهانی همچنین می‌گوید تقاضای خرید کالا از طرف شهروندان ایرانی با افزایش تورم در این کشور کاهش یافته؛ این نهاد پیش‌بینی کرده در سال مالی ۲۰۲۳- ۲۰۲۴ نرخ تورم در ایران به ۴۴ درصد برسد.
بررسی نرخ تورم سالانه در هر یک از دولت‌های ۸ ساله میرحسین موسوی، هاشمی‌رفسنجانی، محمد خاتمی، محمود احمدی‌نژاد و حسن روحانی، بدون توجه به شرایط خاص سیاسی و اجتماعی هر دوران و صرفاً از نظر کمی با هم مقایسه می‌شوند.

اگر تورم ۱/۵ درصدی اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران برای سال ۱۳۵۷ به دلیل شرایط خاص کشور در دوران انقلاب نادیده گرفته شود، نرخ تورم در دو سال اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به ترتیب ۱۱/۷ درصد و ۲۴/۲ درصد برای سال‌های ۱۳۵۸ و ۱۳۵۸ بوده است.
در این بررسی، نرخ تورم سالانه در هر یک از دولت‌های ۸ ساله گذشته تا پیش از دولت سید ابراهیم رئیسی نشان می‌دهد، فارغ از شرایط خاص سیاسی و اجتماعی کمترین تورم به دولت نخست تعلق داشته و پس از آن دولت اصلاحات کمترین میزان تورم را به خود اختصاص داده است. اما رکورد تورمی را باید به دو دولت قبل نسب داد که روحانی در ۸ سال خود با توجه به شرایط تحریمی باز هم توانست نرخ تورم کمتری را بر اقتصاد تحمیل کند. اما در این میان با گذشت یک سال از فعالیت دولت سیزدهم، سید ابراهیم رئیسی پرچمدار رکورد شکنی‌های تورمی محسوب می‌شود که مشخص نیست با سیاست‌های تیم اقتصادی دولت این رکورد شکنی تا کجا ادامه خواهد یافت؟

بهمن آرمان در این رابطه در گفتگو با «مستقل» اظهار داشت:

اقتصاد به نوعی به هم ریخته است که با هیچ متر و معیاری همخوانی ندارد. یعنی اینکه شرایط این روزها «گرانی» خوانده می‌شود و نمی‌تواند با واقعیت موجود همخوانی داشته باشد. در واقع جامعه دچار زلزله اقتصادی است و به همین علت مردم، مخصوصاً قشر متوسط و متوسط به پایین در کنار تحمل گرانی‌ها، دارایی و پس‌انداز خودشان را هم از دست می‌دهند تا بتوان به این نظر رسید، طبقه متوسط و پایین‌تر به استقبال فقر مطلق می‌روند.

کارشناس مسائل اقتصادی در ادامه گفت:

باید اذعان داشت، اقتصاد در ایران اسیرِ سیاست است. در واقع دنیای امروز، دنیای دیپلماسی و ایجاد تعامل اقتصادی کشورها با یکدیگر است تا از این طریق، بتوانند نظم لازم را در فضای اقتصادی به وجود آورده و در نتیجه به سمت توسعه اقتصادی حرکت کنند. اما ما که تحت تحریم هستیم و از فرصت معامله با غرب محرومیم، به قدری در سیاست خارجی به تصمیم‌های اشتباه اصرار داریم که حتی کشورهای همسایه هم از همراهی با ما امتناع می‌کنند. در واقع اجماع جهانی را متوجه خود می‌کنیم تا چاره‌ای از بسنده کردن به قول و قرارهای حداقلی با چین و روسیه نداشته باشیم. با این توضیح که سفر رئیس جمهوری چین به عربستان و رفتارهای روسیه در مسئله پهپادهایی که از ما گرفته بودند، نشان داد چینی‌ها و روس‌ها هم شرکایی مطمئن نیستند.
 استاد اقتصاد افزود:

نزدیک به ۵ سال است که کارشناسان و صاحب‌نظران پیوستن به اف ای تی اف، توصیه‌ها و هشدارهای لازم را می‌دهند. اما از آنجا که نظر قالب در سیستمِ تصمیم‌گیری، نظر گروهی تندرو با رفتارهای افراطی است، این موضوع مهم عملاً از دستور کار سیستم تصمیم‌گیری خارج شده است. انگار نه انگار برای خروج از بن بست اقتصادی به مبادله بانکی با دیگر کشورها احتیاج مبرمی داریم.

 بهمن آرمان در پایان گفت:

تا زمانی که اقتصاد نسبت به برخی تحرکات دیپلماتیک در اولویت قرار نگیرد، تهدید و تحدیدهای اقتصادی و البته بحران معیشتی مردم همچنان پابرجا خواهد ماند. یعنی زمانی می‌توانیم نسبت به اصلاح اقتصادی امیدوار باشیم که در سطح کلانِ تصمیم‌گیری، تصمیم این باشد که با رویکردی تعاملی به نظام بین الملل نگاه بیاندازیم.