چرا موتورهای جستجوی داخلی در زمان قطع اینترنت ناکارآمد بودند؟

موتورهای جستجوی داخلی به عنوان یکی از خدمات و زیرمجموعه شبکه ملی اطلاعات محسوب می‌شوند که برای راه‌اندازی آن در کشور نیز اقداماتی صورت گرفته است، اما موتورهای جستجوی بومی با گوگل فاصله زیادی دارند و این موضوع در زمان قطعی اینترنت اخیر به خوبی نمایان شد. قطعی اینترنت اخیر باعث شد تا کارشناسان متوجه شوند موتورهای جستجو بومی فقط قالب پوسته‌ای برای گوگل بودند که با قطع اینترنت بین‌الملل نتوانستند خدمات مناسبی را ارائه دهند.

آرش محمدی، کارشناس فناوری اطلاعات در این خصوص بیان کرد قطعی اینترنت اخیرا بیانگر این موضوع بود که بر خلاف آنچه بیان شد ما به موتور جستجوی ملی دسترسی نداشتیم و این موتورهای جستجو فقط با استفاده از API گوگل قادر به ارائه خدمات بودند. از این رو پس از اینکه اینترنت بین‌الملل قطع شد، آنها نیز با مشکل عدم دسترسی به گوگل مواجه شدند و همین موضوع دلیلی برای ناکارآمدی آنها است؛ برای مثال نتیجه جستجوی کاربران بسیار عجیب بود و بعضا نتایجی چون صفحه‌های ویکی پدیا نمایش داده می‌شد که کاربران نمی‌توانستند به آنها دسترسی داشته باشند.

این کارشناس فناوری اطلاعات در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان آسیب‌هایی که در شرایط قطعی اخیر اینترنت به وجود آمد را کاهش داد، بیان کرد:

امروزه تحقق چنین برنامه‌هایی امکان‌پذیر است، اما باید هزینه و فایده این کارها مورد بررسی قرار بگیرد؛‌ برای مثال دیگر نیازی نیست تا مجددا چرخ را اختراع کنیم. در واقع این طور باید بگوییم که چند کشور دنیا توانستند گوگل را مجددا بسازند یا به ساخت مجدد آن نیاز داشتند؟ یا اینکه آیا ما به ظرفیت‌های مالی، علمی و فنی مورد نیاز برای ساخت یک موتور جستجو که بتواند با گوگل رقابت کند دسترسی داریم؟

کدام کشورها موتور جستجوی بومی دارند؟

آرش محمدی در پاسخ به این سوال عنوان کرد تاکنون تعداد اندکی از کشورها چنین پروژه‌هایی را عملی کرده‌اند که برای نمونه می‌توان به موتور جستجو یاندکس کشور روسیه اشاره کرد. روسیه به واسطه آن یک اکوسیستم کامل را به وجود آورده که مستقل از گوگل است. وی افزود موتور جستجو یاندکس یک اکوسیستم کامل محسوب می‌شود که دارای راهبردی واحد شامل موتور جستجو، جهت‌یابی، نقشه، تاکسی اینترنتی و ترابری است که البته ساخت آن چندین سال به طول انجامیده است.

این کارشناس فناوری اطلاعات تاکید کرد سازندگان یاندکس مدعی نیستند که از گوگل بهتر هستند، اما آنچه در ایران انجام شده است و آن را مستقل از گوگل می‌دانستند صحت ندارد و فقط پوسته‌ای برای گوگل محسوب می‌شود که با قطع اینترنت بین‌الملل و عدم ارتباط با گوگل، ناکارآمدی خود را نشان می‌دهد. وی افزود در این خصوص می‌توان از یک نمونه آشنا برای کاربران نام برد که آن هم همان مدل‌های داخلی تلگرام نظیر هاتگرام و طلاگرام است که در واقع پوسته‌ای از تلگرام بودند و نمی‌توان آنها را یک ابزار ملی دانست. وی در پایان خاطرنشان کرد برای ایجاد یک موتور جستجوی بومی باید هزینه‌های زیادی انجام شود که البته چنین پروژه‌هایی بسیار زمان‌بر خواهد بود و در هر مرحله باید آن را ارتقا داد.