منصور سعدی پیشکسوت روزنامه‌نگاری در گفتگو با مستقل آنلاین:
برای دولت‌ها تامین نان بر حفظ جان اولویت دارد
منصور سعدی میگوید: اغلب دولت‌ها با تاخیر قرنطینه عمومی را اجرا کردند و برخلاف دستورالعمل‌های بهداشتی و درمانی زودتر خاتمه دادند و همین امر شیوع اولیه و مجدد بیماری را سرعت بخشید. به نظر می‌رسد برای دولت‌ها تامین نان بر حفظ جان اولویت دارد و از آن گزیری نیست. به هر حال صلاح ملک خویش خسروان دانند.
"منصور سعدی" فعالیت مطبوعاتی خود را سال ۱۳۴۹ در روزنامه کیهان آغاز کرد و پس از چند سال با سمت دبیر گروه و عضو شورای تیتر به کار خود ادامه داد. وی بعدها با عنوان معاون سردبیر در روزنامه جام جم مشغول به کار شد. پس از راه‌اندازی بخش استان‌های روزنامه همشهری منصور سعدی برای سردبیری این بخش دعوت شد و همکاری خود را با موسسه همشهری آغاز کرد و پس از چند سال فعالیت خود را در روزنامه ایران با سمت عضو شورای سردبیری و معاون سردبیر ادامه داد. سعدی در طول نزدیک به نیم قرن کار مطبوعاتی همزمان با روزنامه، سردبیری چند هفته نامه را به عهده داشته است. گفتگو با منصور سعدی حول و حوش تغییرات جهان است، دیدگاه‌های او را که پساکرونا را مبداء تغییرات اساسی می‌داند بخوانید:
مواجهه کشورهای مختلف در برابر اپیدمی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در آخرین سال دهه دوم قرن بیست و یکم نمی‌شد تصور کرد شیوع یک بیماری نظم جهان، زندگی انسان‌ها و اقتصادهای خرد و کلان را درهم بریزد. شاید چنین پدیده‌ای را فقط می‌توانستیم در داستان‌ها و فیلم‌های تخیلی بخوانیم و ببینیم.
اما چنین اتفاقی افتاد و حالا چند ماه است درگیر هستیم و به نوعی با آن خو می‌گیریم. اوایل شیوع ویروس کرونا برداشت عمومی این بود که دولت و دستگاه‌های ذیربط در ایران برای مقابله با آن تعلل کرده‌اند که تا حدودی هم واقعیت داشت اما پس از گسترش بیشتر ویروس و سفر آن به سرزمین‌های دیگر دیدیم که اغلب دولت‌ها این مصیبت را جدی نگرفتند و حتی در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته بیماری خیلی سریع‌تر همه‌گیر شد و تعداد بیماران و جانباختگان آنها از کشورهای در حال توسعه پیشی گرفت. تعجب‌آور اینکه در سوئد به‌عنوان کشور سمبل تامین اجتماعی از خانه‌های سالمندان خواستند که مبتلایان کرونا را به بیمارستان نفرستند و بیشترین قربانیان کووید 19 از بین سالخوردگان ساکن خانه‌های سالمندان بودند.
اغلب دولت‌ها با تاخیر قرنطینه عمومی را اجرا کردند و برخلاف دستورالعمل‌های بهداشتی و درمانی زودتر خاتمه دادند و همین امر شیوع اولیه و مجدد بیماری را سرعت بخشید. به نظر می‌رسد برای دولت‌ها تامین نان بر حفظ جان اولویت دارد و از آن گزیری نیست. به هر حال صلاح ملک خویش خسروان دانند.
در کشور ما با وجود مضیقه‌های اقتصادی و به تبع آن کمبود امکانات و تجهیزات بهداشتی و درمانی، فعالیت جانکاه و مداوم و از خود گذشتگی کادر بهداشت و درمان که عمدتا از تخصص و تبحر بالایی برخوردارند، تا حدود زیادی کمبودها را جبران کرد و مردم نیز در قدردانی خالصانه از آنان کم نگذاشتند. از این پس وظیفه مسئولان است که به هر طریق ممکن ایثارگری این عزیزان را پاسخ دهند و خدمات شبانه روزی آنها را ارج نهند.
داغدیدگان پاندمی چه مشکلاتی دارند و چطور باید حمایت شوند؟
نکته‌ای که این روزها نباید از آن غافل شد دلجویی مناسب از خانواده های جانباختگان کرونا است. قربانیان این بیماری بسیار غریبانه دنیا را وداع گفتند و حتی نزدیک‌ترین اعضای خانواده‌شان هم نتوانستند در مراحل تدفین آنان شرکت کنند یا مراسمی به یادشان برپا دارند.
این غم سنگین زخم عمیقی بر روح و روان بازماندگان به جای گذاشته و شایسته است در حرکتی ملی و مراسم بزرگداشت عمومی درد جانکاه آنان را التیام بخشیم.
از شرایط پساکرونا بگویید و اینکه چه تغییرات عمده‌ای در پیش است و چه خطراتی وجود دارد؟
پیش بینی شرایط پس از کرونا هم اکنون زود است چون نه زمان پایان این بیماری و نه وضعیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آن دوره مشخص است.
علاوه بر این جوامع مختلف علی‌رغم درگیری با کووید ۱۹ هنوز در دوران پیشاکرونا به سر می‌برند. در هفته اخیر شاهد بودیم که چه در کشور خودمان و چه نقاط دیگر از شرق تا غرب و میانه عالم، هرجا به طور کامل یا اندکی قرنطینه‌ها را کاهش دادند، مردم به تفریح‌گاه‌ها، رستوران‌ها، مراکز خرید، سواحل دریا و ... هجوم بردند و بدون رعایت نکات بهداشتی به زندگی عادی روی آوردند. در همین تعطیلات عید فطر دیدیم که چگونه سیل خودروها به سوی مناطق گردشگری سرازیر شد، در حالی که هتل‌ها و رستوران‌ها آمادگی بهداشتی برای پذیریش خیل مسافران را نداشتند.
تغییرات زندگی بشر در پساکرونا ناگزیر است، بیشترین حوزه‌ای که تغییر می‌کند را کدام حوزه می‌دانید:
به هر حال با تلاش جهانی برای کشف واکسن و داروی کرونا آن هم در شرایط پیشرفته علمی امروز سرانجام راه درمان پیدا و این بیماری درمان و مهار می‌شود و دوران پسا کرونا فرا می‌رسد. اما آیا زندگی بشر هم آنطور که پیش بینی می‌شود تغییر خواهد کرد؟ هر چند آینده پژوهان بر این دگرگونی تاکید دارند اما در برابر نظریه‌های استادان آینده‌پژوه پرسش‌هایی نیز مطرح است.
آیا همه مردم می‌توانند به عادت‌هایی که تا کنون داشته‌اند، پایان دهند و روش‌های جدید زیستی را پیش بگیرند. آیا کسانی که فارغ از کار روزانه فقط به تفریح و گشت و گذار می‌اندیشند می‌توانند در پساکرونا خانه‌نشین شوند؟
آن‌هایی که عطش خرید و گشتن در مال‌ها و مراکز خرید دارند و ناراحتی اعصاب خود را با خرید ضروری یا غیرضروری تسکین می‌دهند، می‌توانند با خرید دیجیتال ارضاء شوند؟
آیا بازرگانانی که به بهانه تجارت، به تفریح و سفرهای پرخرج می‌روند و هزینه‌های آنرا بر روی کالا می کشند، می‌توانند در فضای مجازی با طرف تجاری خود ارتباط برقرار کنند و با سرعت و هزینه کمتر به تجارت بپردازند؟
از سوی دیگر اگر سفر رونق نداشته باشد و مرزهای جغرافیایی محدود باشد تکلیف حدود 150 میلیون نفر شاغل در بخش گردشگری جهان چه می‌شود. یا اگر خرید در کار نباشد این همه ساختمان مجلل و فروشگاه پر زرق و برق به چه کار می‌آید جز این که بعد از مدتی به مکان‌های متروکه تبدیل شود؟
از این دست پرسش‌ها بسیار است و به یقین راه حل هم دارد. با فرهنگ‌سازی می‌توان به نتیجه مطلوب دست یافت هر چند ممکن است سال‌ها به طول انجامد.
آیا تغییرات پساکرونا مانند تغییرات پس از دو جنگ جهانی در قرن گذشته خواهد بود؟
این‌ها پرسش‌های مهمتر است، و اینکه آیا تمایلات دموکراتیک و جهانی شدن بیشتر نمود می‌یابد یا عکس آن رخ می‌دهد؟
با توجه به اینکه طی سال‌های اخیر گروه‌های ناسیونالیست در کشورهای مختلف دوباره پا گرفته‌اند و رفته رفته قدرت بیشتری می‌گیرند و می‌روند تا تشکیل دولت دهند، ویروس کرونا هم حربه‌ای به دست آنها می‌دهد تا مرزهای جغرافیایی را محدود کنند و بسته نگه دارند. خوشبختانه در برابر این گروه‌ها و دولت‌های آینده آنها، ملت هایی قرار دارند که در فضای مجازی بسیار به هم نزدیک شده‌اند و از هم اکنون می‌توان همبستگی بیشتر ملت‌ها را بدون اینکه مرزی بین آنها کشیده باشند، مشاهده کرد.
از تجربه‌های دیگر این ماه‌ها می‌توان به فعالیت شغلی از راه دور، آموزش در فضای مجازی و خریدهای دیجیتال اشاره کرد که موجب کاهش سفرهای شهری شده است و صرفه‌جویی در وقت، کاهش مصرف سوخت و کمتر آسیب دیدن محیط زیست را به همراه دارد.
آیا تغییرات دوران پسا کرونا، انسان‌ها را به خود می آورد که با طبیعت مهربان‌تر رفتار کنند؟
زمین در میلیون‌ها سال حیات خود دست نخورده مانده بود تا اینکه از اواخر قرن نوزدهم و به ویژه از نیمه دوم قرن بیستم مورد تهاجم بی‌وقفه دولت‌ها و ملت‌ها قرار گرفت و کار به جایی رسید که از آخرین سال‌های قرن گذشته روال طبیعی محیط زیست دگرگون شد و آسیب‌های فراوانی به کره خاکی و زیستگاه همه مخلوقات وارد آمد. چند ماه خانه نشینی انسان‌ها و تعرض کمتر به محیط زیست نشان داد که زمین می‌تواند به سرعت طبیعت ذاتی خود را به‌دست آورد و انسان‌ها را نیز از مواهب خود بهره‌مند کند.
چالش احتمالی دیگری که در پسا کرونا دولت‌ها و ملت‌ها نباید از آن غافل شوند، زیاده‌خواهی صاحبان قدرت و ثروت است. مدت‌ها تعطیلی مراکز اقتصادی که زیان بسیاری به دولت‌ها و صنایع بخاطر نگرفتن مالیات و توفق تولید وارد کرد، احتمال دارد آنها را به پیش گرفت رویه سال‌های دور و نزدیک و به عبارتی استعمار و استثمار جهان کمتر توسعه یافته بیندازد تا از منابع این کشورها، زیان‌های انباشته خود را جبران کنند.
اینجا وظیفه اندیشمندان و خیرخواهان است که هشدارهای لازم و آگاهی بخش به دولت‌ها و ملت‌ها بدهند و از هم اکنون آنها را برای مقابله در صورت رخداد چنین تفکری آماده کنند و نگذارند اتفاقات دو قرن گذشته علیه کشورهای توسعه نیافته یا در حال توسعه روی دهد.
ارسال نظر