کتاب «صحنه‌پردازی آخرالزمانی؛ تئاتر در عصر بحران اقلیمی» رونمایی شد

معصومه ابتکار با اشاره به تلاش‌های بخش آکادمیک حوزه محیط زیست، اظهار داشت: با وجود ناآگاهی جهانی نسبت به رخدادهای زیست محیطی، عموم مردم از آثار آنها بر زندگی فردی و اجتماعی بی‌اطلاع هستند، در حالیکه این رخدادها بر زندگی همگان تاثیر دارد. مثلا گسترش فقر و نابرابری ناشی از تغییرات آب و هوایی با تحت تاثیر دادن اقتصاد یا رخدادهای سیاسی متاثر از تغییر اقلیم در حال تکرار است و به طور مثال تحلیلگران، تحولات اخیر خاورمیانه را متاثر از این پدیده می‌دانند یا تحت تاثیر قرار گرفتن سلامت و بهداشت و افزایش هزینه‌های درمانی به دلیل ظهور بیماری‌های جدید از دیگر تبعات تغییرات اقلیمی است. 

وی با اشاره به اینکه موضوع اما به این موارد ختم نمی شود، افزود: گونه‌های تنوع زیستی نیز در دنیا تحولات منفی داشته‌اند. یعنی مساله تغییر اقلیم، مساله‌ای انتزاعی نیست که فقط دانشگاه‌ها به آن بپردازند یا صرفا مساله «سازمان محیط زیست» و دستگاه‌های مرتبط باشد. محیط زیست مساله من و شماست، مساله‌ی جامعه، اقتصاد و فرهنگ است. پس اکنون گفت‌وگو با آحاد مردم در همه سطوح درباره‌ی مساله محیط زیست، تغییرات اقلیمی و بحران آب که مبتلابه کشور ما، خاورمیانه و بسیاری از کشورهای دیگر است، واجب به نظر می‌رسد.

«رییس هیات مدیره مرکز صلح و محیط زیست» با تاکید بر اینکه دولت در جای خود باید بیدار و فعال باشد، گفت: اگر ما، تشکل‌ها، جامعه فرهنگی و هنری و آحاد مردم بیدار نباشیم، مشکلات تشدید و وضعیت بحرانی‌تر خواهد شد. اما راه‌های گسترش این آگاهی از شیوه‌های آکادمیک وسیع‌تر است و اینجاست که هنر از مهم ترین ابزارها برای نشر این آگاهی به شمار می‌رود.

ابتکار علت اهمیت کتاب «صحنه‌پردازی آخرالزمانی؛ تئاتر در عصر بحران اقلیمی» پرداختن به مساله محیط زیست از منظر هنر و «تئاتر» دانست و اظهار داشت: تئاتر مادر هنرهای دراماتیک محسوب می‌شود؛ «برایان‌ کولیک»، نویسنده این کتاب موضوع تغییر اقلیم را با سناریوی زیبایی در حوزه تئاتر به تصویر کشیده و توانسته با جامعه هنری ارتباط برقرار کند. از کارهایی که دوره حضورم در سازمان حفاظت محیط زیست با همت دوستان اتفاق افتاد برگزاری شش جشنواره بین‌المللی فیلم سبز بود که با تلاش سینماگران علاقمند به محیط زیست مطرح و فیلم های خوبی نمایش داده شد.

او ادامه داد: البته که کار فرهنگی بلندمدت است و مسیر دشواری دارد؛ یک سوییچ نیست که بچرخانیم، روشن شود و فرهنگ مردم را عوض کند. باید در این زمینه تلاش کنیم و از همه‌ی شیوه های موثر از مثل هنر به عنوان ابزاری که با روح و جان انسان سر و کار بهره ببریم. 

ابتکار تاکید کرد: از این جهت ترجمه این کتاب مهم است و رویکرد «نشر لارسا» در انتشار آن و نشر آثاری با موضوع محیط زیست بسیار ارزشمند است. من تشکر می‌کنم و خوشحالم که «مرکز صلح و محیط زیست» در این فرآیند همکاری داشته و انشالله در کارهای دیگر هم به خصوص با رویکرد فرهنگ عامه همکاری خواهیم داشت. این البته منافاتی با  تلاش در فضای مجازی و سایر زمینه‌ها ندارد. مهم، ارتباط با مخاطب، به خصوص نسل جوان است. چون آینده متعلق به این نسل است و باید با سبک زندگی درست، از خود، طبیعت و کره مسکون در برابر آسیب‌ها حفاظت کند. 

محمدرضا وفائی، مترجم کتاب «صحنه‌پردازی آخرالزمانی؛ تئاتر در عصر بحران اقلیمی»، ضمن نقد برخی مناسبات و دیدگاه‌های اقتصادی معاصر، به آیاتی از قرآن، مانند «وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُکُمْ» و «إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً» اشاره کرد و گفت: قرآن کریم انسان را خلیفه و امانتدار درزمین معرفی می‌کند و تمام موجودات زنده را امت‌هایی همچون انسان می‌داند. این نگرش در تضاد آشکار با آنچه «الهیات سرمایه‌داری» گفته می‌شود قرار دارد؛ ایدئولوژی‌ای که با تقدیس بازار آزاد، طبیعت را صرفاً منبعی برای استثمار می‌پندارد.

وفائی در ادامه به تحلیل روانشناختی-اجتماعی "بی‌اعتنایی به هشدارهای زیست‌محیطی" پرداخت و با تاکید بر مفهوم «سندروم کاساندرا» افزود: در اساطیر یونان، کاساندرا پیشگویی بود که حقیقت را می‌دید اما محکوم بود که هیچ‌کس به او باور نداشته باشد. امروز فعالان و دانشمندان محیط زیست، اقلیم شناسان و  اقتصاددانان منتقد، کاساندراهای عصر ما هستند که هشدارهایشان نادیده گرفته می‌شود.