محمدعلی سبحانی کارشناس حوزه بین‌الملل در گفتگو با مستقل:
امروز جمهوری اسلامی نیاز به یک ملی‌گرایی جدی و شجاعت و تصمیم قاطع دارد
سبحانی می‌گوید: بنظرم می‌آید که کار ایران کار دشوارتری است که نیاز به یک ملی‌گرایی جدی و شجاعت و تصمیم قاطع از سوی جمهوری اسلامی دارد که ما از این مرحله عبور کنیم و منافع ملت ایران که در پیشرفت روند برجام هست سر و سامان دهیم و بقول ادبیاتی که در رسانه‌های امروز کشور هست برجام را احیا کنیم.
امروز جمهوری اسلامی نیاز به یک ملی‌گرایی جدی و شجاعت و تصمیم قاطع دارد
سرویس سیاسی
مذاکرات دوحه نیز به سرنوشت وین دچار شد و در ابهامی جدی هنوز مشخص نیست نوبت بعدی گفتگو چه زمانی خواهد بود.
از یک طرف آمریکایی‌ها مطرح کرده‌اند که مذاکرات در دوحه به نتیجه نرسیده است اما طرف ایرانی مدعی است که مذاکرات همچنان در جریان است.
نتیجتا در شرایط فعلی حتی تحلیلگران نیز نمی‌دانند که در دوحه چه گذشته و چه مسیری پیش روی ایران قرار دارد.
به جهت بررسی موضوع فوق گفتگو کردیم با محمدعلی سبحانی، سفیر سابق ایران در قطر و کارشناس حوزه بین‌الملل که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:
مذاکرات قطر در ابهام جدی قرار گرفته است و برخی از شکست آن و برخی نیز از ادامه آن صحبت می‌کنند؛ بنظر شما مذاکرات قطر به بن بست رسیده است؟
گمان نمی‌کنم مذاکرات به پایان رسیده باشد، مذاکرات ادامه پیدا خواهد کرد. ولی آنچه که می‌توان از صحبت‌های هر دو طرف فهمید این است که یک جور عدم پیشرفت در مذاکرات اتفاق افتاده است و شاید هر دو طرف توقعشان این نبود که چنین اتفاقی بیفتد.
البته بدیهی است که هر دو طرف خواسته‌هایشان را مطرح کنند و گردن یکدیگر بیندازند و خواسته‌ها را افزایش داده باشند. بطور کلی می‌توان ارزیابی کرد که روند مذاکرات کندتر شده اما متوقف نشده است. در واقع هیچ طرفی هم هنوز بصورت رسمی از پایان مذاکرات صحبتی به میان نیاورده من گمان نمی‌کنم چنین بحثی فعلا مطرح باشد.
برخی معتقدند که پس از خاموش کردن دوربین‌های آژانس در ایران موضوع مذاکرات به نقطه صفر بازگشته است؛ بنظر شما در قطر مذاکرات در چه سطحی جریان دارد؟
فارغ از مباحث قبلی گفتگویی صورت نمی‌گیرد، در حقیقت توافق‌های فنی صورت گرفته است. من گمان نمی‌کنم که مسائل مربوط به حوزه‌های فنی مشکلی ایجاد کند چون اینها کاملا در دور قبلی مذاکرات حتی دور قبلتر مذاکرات که در دولت قبل اتفاق افتاد مشخص و معین است. بیشتر بحث نحوه برداشته شدن تحریم‌ها و انسجامی است که طرف ایرانی می‌خواهد برای رفع تحریم‌ها وجود داشته باشد و طرف آمریکایی هم مطالبات دیگری دارد و احیانا زیربار خواسته‌های طرف ایرانی نرفته است. مطالباتی هم مطرح کرده که طرف ایرانی نمی‌تواند زیر بار آن برود.
آنچه مسلم است اینست که ما عقب‌گردی به مفهوم محتوایی نداشته‌ایم. ما نباید فرصت را از دست دهیم چون هر دو طرف به چنین توافقی نیاز دارند.
آیا می‌توان احتمال داد که توافق در دوحه شکل بگیرد یا دوباره به روند فرسایشی گذشته بازگشته‌ایم؟
خیر عجولانه است که چنین نظریه‌ای مطرح شود. بنظر می‌رسد که بررسی نظر دوباره در پایتخت طرفین مذاکره کننده صورت بگیرد و باید موانعی که مقابل راه، مسئله ایجاد کرده برطرف شود. برخی از این موانع بین ایران و آمریکاست و برخی نیز دیدگاه‌هاییست که طرف‌های سوم در مورد مسئله‌ی برجام و تحریم‌ها دارند.
یک اتفاق مهمی که جدیدا افتاده حمله روسیه به اوکراین است که از ابتدا برای برجام مشکل ایجاد کرد و هنوز این مشکل وجود دارد و طبیعی است که روس‌ها مایل باشند اتفاقی که برای بحث تحریم‌ها می‌افتد در ایران ضرری به شرایط روسیه نزند. روس‌ها همینطور متاسفانه بنظر من به شکل مستقیم و غیرمستقیم در حال کارشکنی هستند و من معتقدم که طرف ایرانی هم دنبال این است که مانع کارشکنی روس‌ها شود و مطالباتش را در این گفتگوها محقق کند. بنابراین کار بسیار سخت‌تری از گذشته از جمله پیش از حمله روسیه به اوکراین در پیش است. لذا بنظرم می‌آید که کار ایران کار دشوارتری است که نیاز به یک ملی‌گرایی جدی و شجاعت و تصمیم قاطع از سوی جمهوری اسلامی دارد که ما از این مرحله عبور کنیم و منافع ملت ایران که در پیشرفت روند برجام هست سر و سامان دهیم و بقول ادبیاتی که در رسانه‌های امروز کشور هست برجام را احیا کنیم.
با وجود جنگ اوکراین و نقش روسیه در برجام آیا ممکن است این ابرقدرت در قطر مانع توافق برجام شود؟
روسیه نمی‌تواند نقش نداشته باشد روسیه هم عضو شورای امنیت است هم صاحب حق وتوست. روسیه در مسائل فنی مربوط به صنعت هسته‌ای در ایران دخیل است و یک جمله‌اش می‌تواند روند مذاکرات را مختل کند. مثلا بگوید در فلان جا که فلان توافق صورت گرفته است باید اورانیوم غنی شده به روسیه ارسال شود در این صورت چگونه می‌توان برجام را جلو برد؟ پس نقش روسیه در برجام چه مثبت چه منفی مهم است، ارزیابی شخصی من این است که روسیه نقش مثبتی ایفا نکرده است.
ادعای اختلاف امیرعبداللهیان و باقری کنی بر سر تیم مذاکره کننده تا چه حد می‌تواند درست باشد؟ آیا امکان تغییر تیم مذاکره کننده از سوی ایران وجود دارد؟
من فکر نمی‌کنم! یعنی این مسئله هسته‌ای در سطح بالاتری مورد توجه است و بنظرم نمی‌آید که اینها بیشتر از حد شایعات باشد و گمان نمی‌کنم اختلاف معناداری وجود داشته باشد. طبیعی است که هر کسی دیدگاه‌های خاص خود را دارد اما من از یک اختلاف معنادار اطلاع ندارم. همانطور که می‌دانید مسئله هسته‌ای در سطح آقای باقری قابل پیگیری نیست و ایشان مامور مذاکره هستند. ممکن است خوب مذاکره نکنند و به همین دلیل بد هم نباشد که حالا افراد متخصص‌تری جایگزین شوند ولی این موضوعات در سطح کلان در این حدها اصلا نباید سطح مباحث را پایین بیاورد و عدم پیشرفت مذاکرات را پای این عوامل گذاشت.
ارسال نظر