سریال توقیف نفت‌کش‌ها ادامه دارد

 پس بهتر است در چنین شرایطی، دیپلمات‌ها نظر دهند و سایرین تمرکزشان را بر حوزه‌های خود متمرکز کنند.فارغ از این هر کنشی که تنش را جایگزین گفت‌وگو کند به ضرر سیاست‌های ماست.

 اما بدیهی است که ایران برای آغاز به گفتگو نیاز به دستی پر دارد. چه بسا اقدام توقیف نفتکش‌ها برای کسب امتیاز یا شروع به گفتگو در شرایط برتر، انجام شده و اقدامی مخاصمه آمیز شمرده نشود.

چه اینکه خلیج فارس منطقه ما محسوب شده و دسترسی بیگانگان به منابع ما بیشتر است و باید تمهیدی به کار برده شود تا جامعه جهانی جایی برای بهانه‌جویی از عملکرد جمهوری اسلامی نداشته باشند در عین حال دست بالا را در منطقه و حریم خودمان داشته باشیم.

نخستین اطلاع‌رسانی

سپاه پاسداران دیروز جمعه ۲۸ تیرماه اعلام کرد که یک نفتکش بریتانیایی را در تنگه هرمز توقیف کرده است. همچنین گزارش‌هایی در خصوص توقیف دومین نفتکش بریتانیایی در خلیج فارس منتشر شد.

'گرت مارکیس'، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید ، با بیان این که از توقیف نفتکش آگاه شده، گفت: ایالات متحده به همکاری با متحدان برای مقابله با اقدامات «مخرب ایران» ادامه می‌دهد.

روابط عمومی نیروی دریایی سپاه در بیانیه‌ای اعلام کرد: این نفتکش به «هنگام عبور از تنگه هرمز به علت رعایت نکردن قوانین و مقررات بین‌المللی دریایی بنا به درخواست سازمان بنادر و دریانوردی استان هرمزگان، توسط یگان شناوری منطقه یکم نیروی دریایی سپاه توقیف شد».

در ادامه این بیانیه آمد: «نفت‌کش مذکور پس از توقیف به ساحل هدایت و برای سیر مراحل قانونی و بررسی‌های لازم تحویل سازمان بنادر و دریانوردی شد».

سخنگوی وزارت دفاع بریتانیا هم در این زمینه گفت: ما خیلی فوری به دنبال دستیابی به اطلاعات بیشتر و ارزیابی وضعیت بعد از انتشار گزارش‌ها درباره حادثه خلیج فارس هستیم.

شبکه خبری سی ان ان نیز به نقل از مقام‌های وزارت دفاع آمریکا می‌گوید، یک نفتکش دیگر بریتانیایی به فاصله ۳۰ دقیقه پس از نفتکش استنا توسط سپاه توقیف و به سمت آب‌های ایران هدایت شده است.

همچنین خبرگزاری رویترز به نقل از منابع معتبری که تردد نفتکش‌ها را رصد می‌کنند گزارش داده است ابرنفتکش MESDAR، با پرچم لیبریا و در اختیار بریتانیا، به مقصد بندری در عربستان در حرکت بود اما عصر جمعه در تنگه هرمز یکباره به سوی آب‌های ایران تغییر مسیر داد.

واکنش غیر دولتی

شرکت کشتیرانی «استنا بالک» در بیانیه‌ای تایید کرد که ساعت ۶ بعداز ظهر به وقت محلی نفتکش استنا ایمپرو، ثبت شده در بریتانیا، به هنگام حرکت در آب‌های بین‌المللی در تنگه هرمز توسط چند قایق تندرو و یک هلیکوپتر به داخل آب‌های ایران هدایت شده است.

پیشتر گزارش شده بود که نفتکش «استنا امپرو» با پرچم بریتانیا به طور ناگهانی مسیرش را به سمت آب‌های ایران تغییر داده، در حالی که مقصد آن عربستان سعودی بوده است.

این نفتکش از بندر فجیره امارات عازم بندر الجبیل عربستان بوده، ولی مسیرش را عوض کرده و به سمت آب‌های سرزمینی ایران هدایت شده است.

تنش تازه بین تهران و لندن

دولت جبل‌الطارق که زیر نظر بریتانیا اداره می‌شود روز ۱۳ تیر در بیانیه‌ای رسمی از توقیف یک ابرنفتکش به نام «گریس ۱» در آب‌های خود خبر داد. جبل‌الطارق تحت حاکمیت بریتانیا اداره می‌شود و در توقیف ابرنفتکش نیروی دریایی بریتانیا نیز مشارکت داشت.

مقام‌های جمهوری اسلامی اعلام کرده‌اند که این نفتکش عازم سوریه نبوده و به مقصد «جایی دیگر» در حرکت بوده است؛ با این حال دولت جبل‌الطارق می‌گوید شواهد نشان می‌دهد که مقصد این ابرنفتکش بندر بانیاس سوریه بوده است.

پیش از این محمدحسین باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، و همچنین امیر حاتمی، وزیر دفاع، نیز گفته بودند که توقیف این نفتکش «بدون پاسخ نخواهد ماند».

محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و همچنین چند نماینده مجلس خواستار توقیف یک نفتکش بریتانیایی شده بودند.

پاسخ به تهران حساب‌شده و قدرتمند است

جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا، به جمهوری اسلامی هشدار داد که لندن به اقدام نیروهای ایرانی در توقیف نفتکش بریتانیایی پاسخی «حساب‌شده، اما قدرتمند» خواهد

ایران «دو نفت‌کش بریتانیایی» را در تنگه هرمز توقیف کرد

آقای هانت اظهار داشت که درباره شرایط به وجود آمده با مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، گفت‌وگویی داشته و همچنین گفت‌وگویی نیز با همتای ایرانی خود، محمد جواد ظریف خواهد داشت.

وی عنوان کرد، اقدام نیروهای ایرانی «کاملا غیرقابل قبول است. ما به شیوه‌ای حساب‌شده، اما قدرتمند به آن پاسخ خواهیم داد.»

سپاه پاسداران ایران روز جمعه اعلام کرد که نفتکش بریتانیایی «استینا ایمپرو» را در تنگه هرمز توقیف کرده است. ساعاتی بعد از آن گزارش شد که یک ابرنفتکش با پرچم لیبریا نیز که در اختیار بریتانیاست در این منطقه توقیف شده است. اما خبرگزاری‌های ایرانی به نقل از «منابع مطلع نظامی» این گزارش را تکذیب کردند و نوشتند که این نفتکش به مسیر خود به سمت عربستان سعودی ادامه می‌دهد.

مجموعه این اقدامات دولت بریتانیا را واداشت تا در نشستی اضطراری به بررسی «راه‌های آزادی» نفتکش بریتانیایی بپردازد.

جرمی هانت در ادامه سخنان خود اگرچه امکان اقدام نظامی در واکنش به ایران را رد کرد، اما هشدار داد که اگر آزادی حمل و نقل دریایی در منطقه به خطر بیفتد، تهران بازنده اصلی خواهد بود.

وزیر خارجه بریتانیا گفت: «ما به گزینه‌های نظامی فکر نمی‌کنیم، بلکه در پی راهی دیپلماتیک برای حل و فصل مسئله هستیم. خیلی صریح می‌گویم که این مسئله باید حل شود.»

وی افزود: «اگر آزادی رفت و آمد کشتی‌ها به مخاطره بیفتد، ایران بزرگ‌ترین بازنده خواهد بود. پس به نفعشان است که به سرعت به اوضاع سامان ببخشند».

در همین حال دانلد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا که می‌توان او را یک پای اصلی بروز تنش در جهان نامید، می‌گوید که همین اقدام مهر تاییدی می‌زند بر نظر او که ایران کاری جز مشکل‌سازی ندارد.

او تصریح کرده که در این ارتباط با مقام‌های بریتانیایی تماس خواهد گرفت.

دیپلماسی دورهمی

در اینکه حل این مشکلات تنها از راه دیپلماسی ممکن است شکی نیست اما به شرطی که دستگاه رسمی سیاست خارجی بتواند سیاست‌گذار باشد و پس از هماهنگی با کلیت نظام، این سیاست‌ها را پیش ببرد. دخالت و اظهارنظرهای بعضا "شاذ" و غیرکارشناسانه که از هر تریبون‌داری مطرح می‌شود، تنها و تنها چوبی لای چرخ سیاست خارجی کشور می‌گذارد و نتیجه آن نزدیکی بریتانیا به مواضع تندروها در آمریکا است در حالیکه دولت بریتانیا هنوز یکی از موافقان برجام است. مگر اینکه تندروها در این سو، سودای تشکیل یک جبهه واحد اروپایی - آمریکایی را در سر داشته باشند و طبیعی است که تشکیل این جبهه، هزینه‌های بسیاری دارد که مردم ایران باید آن را تحمل کنند.