موفقیت سفر نخست وزیر ژاپن و «سه ضمانت»

خسروی این «ضمانت‎ها» را طی یادداشتی در خبرگزاری فارس به عنوان ضمانت موفقیت سفر نخست وزیر ژاپن طرح و تاکید کرد: حالا که «گفته می‌شود» آبه شینزو «به‌ عنوان میانجی از سوی آمریکا به ایران می‌آید، تلاش برای بازگشت آمریکا به برجام و جبران خسارت‌های وارد شده به ایران و رفع تحریم‌های فراسرزمینی واشنگتن علیه ایران که هر دو از اصول مورد پذیرش و تأکید جامعه بین‌المللی است می‌تواند تضمینی برای موفقیت این سفر باشد.»

سفر آبه شینزو در فاصله ۲۲ تا ۲۴ خرداد اولین سفر «نخست وزیر ژاپن» به تهران طی چهل سال گذشته است.

پیشتر عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در گفت و گو با شبکه تلویزیونی «ان.‌اچ‌.کی» با بیان این که «ژاپن احتمالا قادر به تفهیم شرایط کنونی به آمریکایی‌هاست»، گفت: «امیدواریم سفر  نخست وزیر ژاپن به تهران به کاهش تنش‌ها در منطقه منجر شود».

شبکه ان.‌اچ.‌کی ژاپن با اشاره به سخنان چند هفته گذشته مقام‌های جمهوری اسلامی مبنی براینکه «ایران تمایلی به ورود کشور سوم به میانجیگری میان ایران و آمریکا ندارد»، نتیجه آن را سبب افزایش فشار بر ایران دانست اما تاکید کرد که سخنان تازه عباس عراقچی درباره نتایج احتمالی سفر «آبه  شینزو» به تهران نشانه استقبال جمهوری اسلامی از «میانجیگری توکیو» است.

عباس عراقچی  نیز در مصاحبه با شبکه ان.‌اچ‌.کی ژاپن براستقبال تهران از سفر آبه شینزو تاکید کرد و گفت: «نخست وزیر ژاپن هفته آینده در جریان سفر به تهران با مقامات ایرانی از جمله رهبر جمهوری اسلامی دیدار خواهد کرد.»

کیوان خسروی، سخنگوی شورای عالی امنیت ملی، نیز روز شنبه در بخشی از یادداشت خود در خبرگزاری فارس با بیان به اینکه «روابط ایران و ژاپن در ابعاد سیاسی و اقتصادی، همواره از سطح و روند متعادل و باثباتی برخوردار بوده است»، افزود که «رویکرد ژاپن در حوزه سیاست خارجی نیز عمدتا حمایت از هنجارهای حقوقی و سیاسی پذیرفته‌ شده از سوی جامعه بین‌المللی بوده و کمتر تحت تاثیر فراز و فرودهای افراطی و تفریطی بوده است.»

خسروی ضمن اشاره به اینکه «حفظ و ارتقاء جایگاه و اعتبار سیاسی و اقتصادی ژاپن در نظام بین‌الملل، سرمایه ملی این کشور» است، تحقق سه ضمانت مورد نظر جمهوری اسلامی شامل «تلاش برای بازگشت آمریکا به برجام، جبران خسارت‌های وارد شده به ایران و رفع تحریم‌های فراسرزمینی واشینگتن علیه تهران» را تضمین موفقیت سفر نخست وزیر این کشور به تهران و سبب افزایش «اعتبار سیاسی و اقتصادی ژاپن» در جامعه جهانی عنوان کرد.

وی با بیان اینکه سفر آبه شینزو «نخست ‌وزیر ژاپن به ایران به‌ طور قطع، رخداد مهمی در حوزه تحکیم و توسعه مناسبات دوستانه دو کشور در ابعاد مختلف است»، گفت که «به‌ طور قطع، عالی‌ترین مقام اجرایی این کشور، از این فرصت برای افزایش اعتبار سیاسی ژاپن استفاده خواهد کرد.»

این درحالی است که جلال ساداتیان، کارشناس مسائل بین الملل و نماینده پیشین مجلس، چند روز پیش شرایط فعلی را با زمان پذیرش قطعنامه ۵۹۸ مشابه دانسته و با تاکید براینکه « ژاپن در پذیرفتن قطعنامه ۵۹۸ هم نقش موثری داشت»، به روزنامه آفتاب گفت: «ما بر سر قطعنامه ۵۹۸ هم این نقش را از ژاپنی‌ها‌ شاهد بودیم. آن‌ها‌ در همان موقع مطرح می‌کردند که اگر ایران قطعنامه را بپذیرد ژاپن در بازسازی ایران کمک خواهد کرد و یک فرد مورد وثوقی را در آن موقع به نام آقای سایتو به عنوان سفیر‌شان تعیین کردند. او خیلی سعی کرد که این قول را به نتیجه برساند. ایران هم در زمان خودش قطعنامه ۵۹۸ را پذیرفت.»

ساداتیان با تاکید براینکه «واقعیت این است که آن‌ها نقش ترغیب کننده‌ای» در پذیرش قطعنامه ۵۹۸ داشتند، گفت: ژاپنی‌ها «بعدها در امر سازندگی مشارکت‌ها‌ی ویژه‌ای کردند» و در دوره جنگ نیز «نفت ما را پیش خرید می‌کردند و پول‌ها‌ی قابل توجهی را در اختیار ایرانیان می‌گذاشتند که با آن بسیاری از زخم‌ها‌یمان را التیام می‌بخشیدیم و می‌توانستیم نیازهای مالی مان را مرتفع کنیم. ژاپنی‌ها بعدها نفت ایران را به جای آن پول برداشت می‌کردند.»

این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی درباره «میانجیگری» ژاپن در جریان سفر نخست وزیر این کشور، گفت: «اکنون بایددید که به نظر ژاپن نوع میانجیگری و نوع نزدیکی ایران به ایالات متحده باید چگونه شکل بگیرد» اما «نمی‌توان تا قبل از آنکه آبه به ایران بیاید و حرف‎های ایران را بشنود در این‎باره قضاوتی داشت.»