هنگام بحث و مشاجره چگونه رفتار کنیم؟

شاید گمان کنید مشاجره بد است؛ اما متخصصان می‌گویند می‌تواند فرصتی برای رشد باشد. اختلاف‌نظر با شریک زندگی، عضو خانواده، دوست یا همکار درواقع می‌تواند این پتانسیل را داشته باشد که شما را به یکدیگر نزدیک‌تر کند، اگر احترام را در طول صحبت حفظ کنید و با ذهنی باز درباره موضوع مورد مناقشه گفتگو کنید.

 ممکن است غیرقابل تصور به نظر برسد؛ اما یک رابطه شاد لزوماً رابطه‌ای کاملاً بد و متعارض نیست. دکتر رابرت آلن، روان شناس بالینی می‌گوید: «مشاجره درواقع نشانه این است که شما عمیقاً روی شخص مقابل حساب باز کرده‌اید. اگر مردم به شما اهمیت ندهند، با شما دعوا هم نمی‌کنند.»

دکتر ماریا تستراپ می‌گوید: «افراد در روابط سالم هم از نوع عاشقانه و هم روابط افلاطونی با دوستان  یا اعضای خانواده به تعارض به عنوان یک کاتالیزور در جهت تغییری مثبت نگاه می‌کنند، نه چیزی که باید از آن اجتناب کنند. درواقع تعارض فرصتی برای دو نفر است تارشد کنند و خود را بهتر بشناسند. پس بهتر است تعارض را به عنوان یک کاتالیزور ببینیم تا چیزی که باید از آن اجتناب کرد.

علم نیز این موضوع را تأیید می‌کند. مطالعه‌ای که در اوت ۲۰۱۹ در Family Process منتشر شد، نشان داد زوج‌هایی که با خرسندی ازدواج کرده‌اند، کمتر از زوج‌هایی که در ناراحتی به سر می‌برند، بحث نمی‌کنند؛ اما آن‌ها به شیوه متفاوتی بحث می‌کنند. این تحقیق نشان داد که زوج‌های شاد معمولاً در مشاجرات خود به دنبال حل مسئله هستند و از به کار بردن عبارات منفی و قهری اجتناب می‌کنند. به عبارت دیگر مشکل این است که منفی و قهری صحبت کردن اصلاً بحث نیست! دکتر تستراپ می‌گوید مشکل این است که بسیاری از ما نمی‌دانیم چگونه این کار را به‌درستی انجام بدهیم.

دکتر آلن و تستراپ براساس تجربه درمان زوج‌های متأهل به چند نکته خاص اشاره می‌کنند که می‌توانید از آن‌ها برای یادگیری بهتر بحث کردن در یک رابطه استفاده کنید. البته هر دو هشدار می‌دهند که این نکات در روابط توهین‌آمیز جایی ندارند، چراکه در این شرایط درگیری اساساً سمی یا آسیب‌زاست. همچنین مهم است توجه داشته باشید که این نکات می‌توانند برای یافتن راه‌هایی جهت بهتر بحث کردن در هر نوع رابطه ازجمله روابط با همکاران و اعضای خانواده؛ همچنین دوستی مفید باشند. به خاطر داشته باشید که روابط خانوادگی ممکن است متفاوت باشد؛ ولی این نکات به طور کلی راهی برای دیدن تعارض در هر رابطه به‌عنوان فرصتی برای رشد است.

دکتر تستراپ می‌گوید با شریک عاطفی خود (یا هرکسی که با او بحث می‌کنید) با احترام برخورد کنید. همه ما تجربیات متفاوتی از زندگی داریم که در آن‌چه برای ما ناراحت کننده است و یا در دانستن اینکه چه مشاجراتی باعث ناراحتی ما می‌شود، نقش دارد. تعیین مرز مانند توافق بر استفاده نکردن از زبان سمی مانند فحش دادن می‌تواند در داشتن استدلال‌های سازنده مفید باشد که این امر تعامل را در شرایط مثبت نگه می‌دارد. این شیوه همچنین راهی برای نشان دادن احترام به طرف مقابل حتی در صورت مخالفت با اوست. درعین‌حال باید سعی کنید انعطاف‌پذیر باشید. توجه داشته باشید برقراری ارتباط بی‌نقص در زمانی که احساساتی می‌شوید، بسیار دشواراست.

بحث را قبل از شروع آن قضاوت نکنید. این یعنی کنار گذاشتن تفکرات درونی خود و آنچه فکر می‌کنید راست و درست است. دکتر تستراپ می‌گوید: «وقتی همسرتان با مشکل یا شکایتی به سراغ شما می‌آید، با توجه به صحبت‌هایش گوش بدهید.» دکتر آلن پیشنهاد می‌کند اگر بار‌ها و بار‌ها وارد یک مجادله تکراری می‌شوید، برای فکر کردن به دلیل آن وقت بگذارید. از خود بپرسید: «چه اتفاقی برای من می‌افتد؟ برای طرف مقابل چه اتفاقی می‌افتد؟»

به گفته تستراپ حتی زوج‌هایی که مدت‌هاست ازدواج کرده‌اند، معمولا دعوای خاصی را به دلیل درد‌های گذشته (مثل چیزی در دوران کودکی) تکرار می‌کنند. این بدان معنا نیست که این احساسات بی‌اعتبار هستند یا اینکه شریک زندگی‌تان نباید سعی کند از چیزی که باعث ایجاد آن درد برای شما می‌شود، اجتناب کند. اما تشخیص اینکه دعوا واقعاً مربوط به عملی نیست که شریک زندگی شما انجام داده است، می‌تواند این درگیری‌ها را از نظر عاطفی کم‌ترکند که به نوبه خود باعث می‌شود احتمال بیشتری برای رسیدن به یک راه حل وجود داشته باشد.

احساسات خود را بیان کنید. مثلا فقط نگویید: «تو ظرف‌ها را تمیز نکردی.» درعوض با آنچه احساس می‌کنید، شروع کنید. برای مثال سعی کنید بگویید: «دیدن ظرف‌های کثیف در ظرف‌شویی باعث می‌شود احساس کنم تو اهمیتی به این مسئله نمی‌دهی.» حقایق را تا حد امکان عینی نگه دارید و آنچه را که نیاز دارید یا شیوه‌ای که دوست دارید طرف مقابل مشکل را آن‌گونه حل کند، دنبال کنید. مثلاً بگویید: «اگر قبل از خواب ظرف‌ها را در ماشین ظرف‌شویی بگذاری، احساس خیلی بهتری به من می‌دهد.»

گوش دادن فعال را تمرین کنید. انجمن روان‌شناسی آمریکا گوش دادن فعال را یک تکنیک روان‌درمانی تعریف می‌کند که طی آن درمان‌گر از نزدیک به مراجعه کننده گوش می‌دهد و در صورت نیاز سؤالاتی می‌پرسد تا به‌طور کامل محتوای پیام و عمق احساسات مراجع را درک کند. دکتر تستراپ می‌گوید این تکنیک می‌تواند در هنگام مشاجره با یک شریک، دوست یا یکی از اعضای خانواده کمک کننده باشد؛ زیرا شما را مجبور می‌کند به جای تمرکز بر دفاع کردن از خود روی صحبت‌های طرف مقابل و اینکه چه پیشینه‌ای دارد، تمرکز کنید.

دکتر آلن می‌گوید: «این کار را با گوش دادن دقیق به صحبت‌های طرف مقابل انجام بدهید؛ حتی در برخی موارد آنچه را که او می‌گوید، تکرار کنید. سؤال بپرسید تا مسئله برای‌تان واضح شود.» دکتر تستراپ می‌افزاید: «سعی کنید با آهستگی عمل کنید و فوراً طرف مقابل را رد نکنید.» او می‌گوید تمرین تمرکز حواس می‌تواند به آموزش مغز شما کمک کند تا این کار را بهتر انجام بدهد؛ زیرا به خود آموزش می‌دهید که روی لحظه یا فعالیت کنونی تمرکز کنید. به یاد داشته باشید که با هم یکی هستید. دکتر آلن می‌گوید به همین دلیل است که شما با افراد نزدیک‌تان بحث می‌کنید. پس نیت‌ها را به بدی تعبیر نکنید.

دکتر آلن می‌گوید از زدن دکمه مکث نترسید و بعداً دوباره تعارضات را بررسی کنید. برای مثال ممکن است همیشه هنگام صبح که باعجله از در بیرون می‌روید، دعوای‌تان شود. ده دقیقه قبل از خواب نیز ممکن است زمان بدی برای حل یک درگیری باشد؛ زیرا خسته شده‌اید. او پیشنهاد می‌کند زمانی را تعیین کنید که برای هر دوی شما کارساز باشد؛ سپس در مورد اختلاف صحبت کنید. فقط به این دلیل که یک درگیری داغ یا چالش برانگیز می‌شود، از آن دست نکشید. اگر در لحظه‌ای که مشکل پیش می‌آید، برای حل آن وقت ندارید یا گر نیاز به زمان بیشتر دارید، به خودتان وقت بدهید؛ اما به گفته دکتر تستراپ آن را به طور کامل رها نکنید. در غیر این صورت اختلاف دوباره ظاهر خواهد شد.

نکته آخر به پیشنهاد دکتر تستراپ این است که از خود بپرسید: «سهم من در این مورد چیست؟» به این فکر کنید که در وهله اول چه چیزی باعث ناراحتی شما شده است. چرا در این بحث هستید؟ چه چیزی شما را تحریک کرد؟ اگر بتوانید تشخیص بدهید که چه چیزی شما را آزار می‌دهد، به احتمال زیاد فرصت‌هایی برای رشد شخصی پیدا خواهید کرد.