داغ شدن بازار آتلیه و آرایشگاه‌ها برای یک جشن غربی!/ بحران هویتی نوجوانان را جذب هالووین می‌کند

جشن هالووین یکی از خرافاتی‌ترین جشن‌هایی است که هر ساله در سی و یکم اکتبر (نهم آبان) در آمریکا و تعدادی دیگر از کشورهای غربی برگزار می‌شود.

ریشه این جشن به آئین باستانی سامهِین یا شامِهین (Samhain) باز می‌گردد. قوم «سلت» که حدود دو هزار سال پیش در مناطقی از اروپا (که امروز با نام ایرلند، انگلیس و فرانسه شناخته می‌شوند) زندگی می‌کردند، شروع سال جدید خود را همزمان با برداشت محصولات کشاورزی در اول نوامبر جشن می‌گرفتند که برای آنها نماد پایان تابستان و آغاز فصل تاریکی و سرما بود. اما با گسترده‌شدن وسایل ارتباط جمعی، چند سالی است که این جشن خرافی جای خود را در میان برخی ایرانیان نیز باز کرده است.

لیلا ماهر عضو رسمی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران در گفت و گو با خبرنگار ما درباره ریشه جشن هالووین و علت استقبال مردم جامعه ما از این رسم اظهار کرد: هالووین یکی از جشن‌های سنتی در کشور‌های غربی است که مراسم آن در شب ۳۱ اکتبر هر سال برگزار می‌شود. این روز در کشور‌هایی نظیر ایالات متحده آمریکا، ایرلند، اسکاتلند و کانادا تعطیل رسمی اعلام شده است تا همه مردم بتوانند درجشن هالووین شرکت کنند. در این روز مردم لباس‌های عجیب و غریب می‌پوشند و کودکان برای جمع آوری آجیل و شکلات درب خانه‌ها را می‌کوبند.

ماهر بیان کرد: تاریخچه این جشن به ۲۰۰۰ سال قبل باز‌می‌گردد. شبی که به اعتقاد راهبان شب مقدس نام گرفت. این جشن در حقیقت یک جشن مذهبی است و از قرن نهم میلادی رواج پیدا کرده است. راهبانی که این آیین را بنا نهادند، بر این باور بودند که در این شب دروازه بین دو دنیا گشوده می‌شود و خدای جهان مردگان همراه با ارواح، اجنه و دیو‌ها به روی زمین می‌آید به همین جهت در این شب مردم با پوشیدن لباس‌های ترسناک و کوبیدن بر طبل و اشیایی مثل دیگ و بشقاب و ایجاد صدا، سعی می‌کردند تا دیو و اجنه را فراری دهند.

این روانشناس تصریح کرد: همچنین از آنجا که در گذشته با فرا رسیدن فصل سرما، مرگ و میر انسان‌ها بیشتر می‌شد، مردم باور داشتند که با برافروختن آتش و پوشیدن لباس‌های عجیب از پوست حیوانات و استفاده از صورتک‌های ترسناک یا قرار دادن سر بریده شده حیوانات بر رروی سر خود می‌توانند ارواح سرگردان آن‌ها را از خود دور کنند یا حداقل مانع از شناسایی خود توسط آن‌ها شوند.

وی ادامه داد: می‌توان گفت این تصور در آن زمان بیشتر ریشه در ترس آن‌ها از تاریکی داشت. در حال حاضر، جشن هالووین پس از کریسمس، دومین جشن بزرگ غربی‌ها و به ویژه آمریکایی‌ها محسوب می‌شود به طوری که آن‌ها هر سال بیش از ۶ میلیارد دلار را صرف برگزاری این جشن می‌کنند.

ماهر اظهار کرد: امروزه مراسم هالووین بیشتر به عنوان فرصتی برای تفریح کردن شناخته می‌شود و گفتن داستان‌های مربوط به ارواح سرگردان چندان در آن جایی ندارد، اما پوشیدن لباس‌های عجیب و صورتک‌های ترسناک همچنان جای خود را در این مراسم حفظ کرده است.

این عضو سازمان نظام روانشناسی گفت: طی سال‌های اخیر، پای این جشن خرافاتی به کشور‌های اسلامی همچون ایران باز شده و از داخل برخی خانه‌های شمال تهران آرام آرام به سطح جامعه رسیده است؛ به عنوان مثال، تمام دیوار‌های یک کافه را اشکالی ترسناک، ریسه‌های چراغ و زمین را کدو تنبل‌های خالی که درون آن شمع روشن شده است فرا می‌گیرد. نوجوانان و جوانان با دوستان خود با لباس‌ها و گریم‌های متفاوت در این جشن شرکت می‌کنند.

وی افزود: همه میدانیم که هالووین جشن رسمی مردم ایران نیست، با این وجود چند روز مانده به هالووین صفحات اجتماعی از عکس‌هایی پر می‌شود که نشان دهنده آماده شدن برخی افراد برای برگزاری این جشن است.

ماهر بیان کرد: استقبال مردم از هالوین به حدی است که بسیاری از لوازم تزئینات این جشن در قنادی‌ها و خرازی‌ها به فروش می‌رسد، کیک و شیرینی‌هایی مخصوص این جشن درست می‌شوند و حتی آتلیه‌هایی در صفحات مجازی خود تبلیغ عکاسی برای چنین روزی را می‌کنند. در این میان بازار آرایشگاه‌های زنانه که گریم هالووین می‌کنند هم داغ شده و گریمور‌های معروفی آرایش مخصوص هالووین را در صفحات مجازی خود آموزش می‌دهند و حتی مهدکودک‌های لاکچری هم این روز را برای کودکان جشن می‌گیرند و صورت بچه‌ها را گریم می‌کنند.

این روانشناس درباره چرایی استقبال مردم از هالوین گفت: به تصور من چرایی استقبال مردم از هالووین به گذار ایران از سنت به مدرنیته بی‌ربط نیست، برای برخی افراد فرهنگ غرب نمادی از مدرنیته است و این اشخاص سعی می‌کنند با نزدیک شدن به این فرهنگ درواقع خود را به مدرنیته نزدیک‌تر کنند.

وی افزود: از طرفی تکنولوژی و ابزار آن منشا غربی دارند، ما از این ابزار‌ها استفاده می‌کنیم و ورود فرهنگ غرب و تاثیر پذیری جامعه از آن سوغاتی است که ابزار‌های تکنولوژی برای ما از جهان غرب آورده‌اند.

ماهر ادامه داد: اما دلیل مهم‌تر مسئله به این باز می‌گردد که برخی جوانان شناختی از خود ندارند و در نتیجه دچار نوعی بحران هویتی هستند، در این شرایط افراد به سادگی جذب مراسم و نماد‌هایی می‌شوند که به نوعی می‌توانند خلا هویتی آن‌ها را پر کند. پر رنگ‌تر شدن مراسم‌های ایرانی و پایبندی به این رسوم می‌تواند تا حدودی مشکل بحران هویت نسل جوان را حل کند.

این عضو  سازمان  نظام روانشناسی بیان کرد: در هر حال اگر جوانان به شناخت هویت خود نزدیک شوند، شاهد تبعیت بی چون و چرای آن‌ها از این رسومات نخواهیم بود و یا حداقل اگر مایل به پذیرش این رسم‌ها در میان خود هستند با آگاهی در این مسیر قدم بگذارند./باشگاه خبرنگاران جوان