آرای نمادین چین و روسیه

سیدقائم موسوی

تحلیلگر سیاسی

همانگونه که پیش بینی می‌شد، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامهٔ پیشنهادی آمریکا و سه کشور اروپایی، علیه جمهوری اسلامی را با رأی بالایی تصویب کرد.

در مقابل جمهوری اسلامی، ضمن سیاسی و غیرفنی خواندن صدور این قطعنامه؛ اقدام به خاموشی دوربین‌های فرا پادمانی نصب شده در تأسیسات هسته‌ای نمود.

فحوای قطعنامه تند و سرزنش آمیز نبوده و بیشتر با ادبیاتی انذاری از جمهوری اسلامی می‌خواهد که با آژانس همکاری بیشتری نماید. خبری از ارسال احتمالی پرونده به شورای امنیت سازمان ملل هم نبوده است. اما نفس صدور آن با توجه به اما و اگرهای امکان احیاء برجام قادر است آغازی بر شروع پروسهٔ جدیدی از رجزخوانی‌ها و فعل و انفعالات تقابلی طرفین باشد.

از ۳۵ عضو شورای حکام ۳۰ کشور رأی مثبت، کشورهای روسیه و چین رأی منفی و سه کشور؛ هند، لیبی و پاکستان نیز رأی ممتنع دادند.

در این بین همچنان کشورهایی نظیر عمان و قطر هستند که کورسویی از امکان احیای برجام را زنده نگاه داشته‌اند و تقلاهایی در این وادی انجام می‌دهند. کم و کیف روابط جمهوری اسلامی و آژانس بشدت می‌تواند به استحکام یا پاره شدن ریسمان برجام بینجامد. 

آژانس اگر چه با توجه به نفوذهایی از کارکردهای حرفه‌ای خود فاصله دارد، ولی چالش با آن نیز بدفرجام خواهد بود و می‌تواند به عنوان کاتالیزوری عمل نماید که ایران را راهی شورای امنیت و دردسرهای پیچیده‌ای کند. مجاب کردن آن با مکانیزم‌های متعارف هزینهٔ کمتری خواهد داشت.

از طرفی رأی منفی کشورهای روسیه و چین را نباید پشتوانه‌ای دلگرم کننده برای درافتادن با چالش جدید برآورد کرد. این حمایت‌ها صرفاً از دور دستی بر آتش خواهند بود و در مهلکه‌های حیاتی، پشت جمهوری اسلامی را خالی خواهند کرد.

برای نمونه اگر کار به جاهای باریک بکشد، هیچ کدام از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را وتو نخواهند کرد. رأی منفی کنونی آن‌ها برای دلخوشی صوری جمهوری اسلامی و گرم نگه داشتن تنور منازعه می‌باشد. اینگونه چین همچنان به ارزان خریدن‌هایش ادامه می‌دهد و روسیه میدان مانورهایش را از دست نمی‌دهد.