آیا این بار به موقع می‌رسیم؟

مستقل آنلاین، عاطفه مجیدی، روزنامه نگار

یکی از ابعاد زندگی بشر که تحت تاثیر پاندمیک قرار گرفته حوزه آموزش است. آموزش‌های سنتی در سراسر جهان اندک اندک رو به افول می‌رود. آشنایی و علاقه‌ی کودکان به ابزارهای تکنولوژی راه جدیدی را مقابل برنامه‌ریزان و مدیران ستادی آموزشی در سراسر جهان باز کرده و آن ایده‌ی جایگزینی آموزش آنلاین با آموزش سنتی است. 

گسترش ناگهانی پاندمی فرصت را از حامیان آموزش و پرورش سنتی گرفت و همه در برابر خطر شیوع، خلع سلاح شده و تن به پذیرش جایگزینی اپلیکیشن‌ها بجای مدرسه دادند. به سرعت کلاس‌ها آغاز شد و تا تاریخی نامعلوم همه دانش آموزان با ابزار الکترونیکی تحصیل می‌کنند. با این شکل آموزش، استفاده از زمان بهینه‌تر می‌شود و فرصت‌هایی که برای انتخاب پوشش مناسب، آماده شدن، تردد در خیابان، مراسم صبحگاه و بقیه آیین‌های سنتی مدرسه رفتن صرف می‌شد حذف گشته و دانش‌آموزان مستقیما در کلاس حاضر شوند و در این مدت صرفا به تعلیم و آموزش پرداخته شود. بقیه زمان در مدیریت شخصی دانش‌آموز و بنا به تعلقات او مصرف می‌شود. برای شمردن مزایای این روش می‌توان چندین صفحه مطلب نوشت و هزاران کلمه تحسین و تهنیت جمع‌آوری کرد. می‌توان به صراحت گفت سرنوشت دانش‌آموزان در دست خودشان است و هیچ سیستم آموزشی نمی‌تواند استعدادهای نهفته یا تعلقات یا هوش و ظرفیت‌های مختلف را یکسان و یک شکل کرده یا استعدادها را سرکوب کند. یکی از مواردی که نظام سنتی آموزشی آن را ارزش به حساب می‌آورد و با تمام توان از آن حفاظت می‌کرد، تفکر قالبی و محدود کردن ظرف فکری دانش‌آموزان بوده است. به جای هدایت استعدادهای دانش‌آموزان، تمام تاکید نظام سنتی بر این بوده که بر علایق و مهارت‌های دانش‌آموزان سرپوش گذاشته شود و به جای ارشاد تشویقی، مرتبا دانش‌آموز را متوقف و سرخورده کنند. اما با غبطه و افسوس باید گفت مسئله جدی در ایران این است که هنوز اندر خم کوچه اپلیکشن شاد مانده‌ایم و این فرصت را که جهان به شتاب از آن خود کرد، ما برای امتیازگیری و رانت‌خواهی موسسات و شرکت‌های از ما بهتران، تقدیم کرده‌ایم.

بعد از یکماه هنوز گرفتار تندی و کندی اینترنت، قطع و وصل شبکه، قطع صدا، وصل تصویر یا ناتوانی شبکه در انتقال فایل‌ها، منتظریم مدارس باز شوند تا برگردیم به نقطه پیش از اپیدمی. 

درحالیکه معضل ترافیک و آلودگی هوا، تخریب طبیعت و درختان برای تولید کاغذ، فضای نامناسب و سختگیرانه مدارس برای آموزش و "پرورش" دانش آموزان، رو به پایان می‌رود و افق‌های جدیدی برای تعلیم باز شده، مدیران ما حتی برای ادامه‌ی این روش توجیه نشده‌اند و دنبال راهی می‌گردند که روش‌های منسوخ هم به فضای آنلاین وارد کنند و مدیریت سیستم ارباب رعیتی را بر نسل جدید نیز اعمال کنند. از مزایای اصلی آموزش حضوری بخش آزمایشگاه یا کارگاه‌های عملی است، اما در سیستم آموزش و پرورش عملا کمترین توجه به این بخش می‌شود و کمترین خروجی و بازده را داراست. یکی از بهترین منابع آموزش عملی در اینترنت سایت‌های مشابه یوتیوب است که همان هم در ایران غیرقابل استفاده است، به دلایل بسیاری همچون فیلترینگ و کیفیت اینترنت. ضمن اینکه به دلیل فضای رانتی شبکه داخلی اینترنت ایران اصولا امکان رفع این مشکل وجود ندارد. بالاخره اینکه امروز که جهان یکپارچه بزرگترین گام را برای تحول آموزش برداشته ما طبق دهه‌های پیشین درگیر چند و چون امتیازات و ریاست‌های ناکارآمدیم. آیا این بار به موقع می‌رسیم؟