اوجبِ واجبات

مستقل آنلاین، سید علی هاشمی روزنامه‌نگار/

همچون همیشه، سازمان‌های جهانی و کارشناسانِ اقتصادی زودتر از مسئولان متوجه سونامیِ در راه شده‌اند. صندوق بین‌المللی پول نسبت به رکودِ اقتصادی در کشورهای جهان در آیندۀ نه‌‌چندان دور هشدار داده است. این رکودِ شدید ناشی از شیوع کرونا است و به کشورهایی که تا پیش از کرونا هم مشکلاتِ عدیدۀ مالی و اقتصادی داشتند بیشتر لطمه خواهد زد. اقتصاد ایران با شاخص‌های منفی و ناامیدکنندۀ متعدد، شرایط نگران‌کننده‌ای پیشِ رو دارد. از نرخ تورم و بیکاری گرفته تا بودجه و بدهی‌ها و درآمدهای دولت و...! آنچه صندوق بین‌المللی پول را به هشداری چنین واداشته، صدای پای اعتراض است! مردمِ آسیب‌دیده از رکودِ اقتصادیِ در راه، شاید بیش از هر چیز معترضِ دولت‌هایی شوند که با وجود این هشدارها، برای رویارویی با این بحران و حمایت از ملت‌ها، اقداماتِ مناسبی نکنند. این‌که حتی اقتصادهای بزرگ دنیا، هم تا کنون و هم در آینده از شیوع کرونا آسیب دیده و خواهند دید، واقعیتی غیرقابل انکار است اما آن چه دولت‌ها و حکومت‌ها را از هم متمایز می‌کند نحوۀ مواجهه با این شرایط است که موجب رضایت و همراهی یا اعتراضِ ملت‌ها می‌شود. در ایران و تا کنون و با توجه به توانِ دولت و مجموعۀ نهادها، اقداماتِ صورت‌گرفته چندان موجب رضایتِ عمومی نبوده است. آن‌چه مردم و برخی از مسئولین بارها و بارها به آن فکر و اشاره کرده‌اند، عدم استفاده از ظرفیتِ مالیِ نهادهای غیردولتی است. لزوماً نهادهای متموّلی که تحت‌نظر دولت نیستند و در صورتِ توافقات بالادستی می‌توانند به‌راحتی و به‌زودی، امکانِ فائق آمدن بر کرونا را فراهم نمایند و از بحران‌هایی که ممکن است با ادامۀ شرایط فعلی برای کشور و نظام پیش بیاید، جلوگیری کنند. این بحران‌ها که حتی پیش از کرونا هم گریبانگیرِ کشور و نظام بوده است، با رکودِ اقتصادیِ در راه، می‌تواند چنان بغرنج و هولناک شود که مشکلاتی جدی برای نظام به وجود بیاورد. مشکلات و بحران‌هایی جدی‌تر از آبان ۹۸ که فائق آمدن بر آن بسیار سخت‌تر از گذشته خواهد بود. امروز و با توجه به هشدارهای کارشناسان و صندوق بین‌المللی پول، می‌توان با دوراندیشی و استفاده از منابعِ نهادهای مذکور، تا حدودی آسیبِ ضربۀ سهمگینِ رکود را کم کرد. این اقدام در اقناع و جلب رضایتِ افکار عمومی نیز بی‌تأثیر نخواهد بود؛ زیرا مردم وقتی بینند که دولت و حاکمیت از همۀ ظرفیت‌های کشور و نظام برای به حداقل رساندنِ آسیب‌های پیشِ ‌رو استفاده کرده‌اند، در تحمل سختی‌ها و همراهی با برنامه‌ها و سیاست‌ها یاریگرِ مجموعۀ دولت و حاکمیت خواهند بود. اگر مردم ببینند و حس کنند که در بحران‌ها فقط مجبور به تحمل کردن نیستند و مسئولان با بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌ها، نهایتِ تلاش خود را برای رفع بحران‌ها می‌کنند، دلگرم می‌شوند و این دلگرمی اعتماد به همراه می‌آورد و این اعتماد سرمایۀ اجتماعیِ مجموعۀ حاکمیت می‌شود. می‌خواهم آنان را که با گزارۀ «حفظ نظام از اوجب واجبات است» موافق هستند، همراه خود کنم. شرایط و بحران‌های فعلی و پیشِ رو اقتضا می‌کند که نظام برای پیشگیری از درغلتیدن در گردابِ بحران‌های بیشتر، از توانِ مالیِ نهادهای مذکور استفاده کند تا حفظ شود. مقام رهبری معمولاً در آستانۀ انتخابات می‌گویند اگر کسی بنده یا نظام را هم قبول ندارد به خاطر کشورش در انتخابات شرکت کند. می‌خواهم این نگاه و استدلال را از ایشان وام بگیرم و بگویم که سیاست‌گذرانِ کلانِ کشور اعم از دولتی و حاکمیتی، اگر به حفظ نظام و موقعیت جمهوری اسلامی علاقه‌مند هستند (که می‌دانم هستند) با استفاده از ظرفیتِ نهادهای مذکور، سونامیِ رکود اقتصادی را مهار کنند؛ که هم خیر مُلک در آن است و هم خیر ملت!