اپلیکیشن شاد: از اتوبان به شوسه!

مستقل آنلاین، رضا قاسم‌پور کارشناس حوزه آموزش/

طنزی میان دانش‌آموزان رایج شده با این مضمون: همانگونه که در مدرسه موبایل قدغن است، در موبایل هم مدرسه قدغن است.

گرچه در نگاه اول این طنزی است ملیح؛ که برای لختی خنده بر لب‌هایمان جاری می‌سازد، لیکن در بطن آن واقعیت‌های دیگری نیز نهفته است. از منظر ریاضی این گزاره‌ای شرطی است که عکس آن می‌تواند درست یا نادرست باشد. به نظر می‌رسد در سال ۲۰۲۰ پس از آوار شدن ویروس کووید ۱۹ بر سر اشرف مخلوقات، می‌باید شاهد تحولات پساکرونایی شگرفی در حوزه‌های مختلف باشیم. البته صدای ترک برداشتن و حتی شکافتن بسیاری از تابوها در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، دینی، بهداشتی، تعلیم و تربیت و.... به وضوح قابل شنود می‌باشد. یکی از مسائل اصلی پیشاکرونای عرصه تعلیم و تربیت در جهان معاصر و به تبع آن در ایران، بحث چالش‌برانگیز استفاده از گوشی‌های هوشمند توسط دانش‌آموزان در کلاس‌های مدرسه بوده و هست. همراه داشتن و استفاده از موبایل در مدارس جهان و ایران محل مناقشه و منازعه بی‌پایان است. موافقین داشتن موبایل معتقدند که هزاره سوم هزاره تکنولوژی است و مبارزه با استفاده از موبایل، در تداوم مخالفت با دوش حمام، ویدیو، ماهواره و... در ایران بوده و محکوم به شکست است. لذا بهتر است به جای مبارزه با موبایل و سایر وسایل دیجیتالی، فرهنگ استفاده درست از آن‌ها در مدارس آموزش داده شود. از طرفی داشتن موبایل و امکان ثبت و ضبط، جلوی برخی از رفتارهای ناصحیح معلمان و اولیای مدرسه را می‌گیرد و همچنین فرآیند آموزش را تسریع می‌نماید و برخی از اولیا اصولا فرزندان خود را ناچاراً با موبایل کنترل می‌کنند. برخی مخالفین نیز معتقدند که خطرناک‌ترین اختراع بشر پس از بمب اتم، همان تلفن هوشمند بوده و با ارسال تصویر سوالات به بیرون و دریافت پاسخ‌ها عملاً فرایند ارزشیابی مدارس مخدوش می‌گردد. همچنین دسترسی آسان به سایت‌ها و شبکه‌های غیر اخلاقی، ضمن تهدید و تخریب روح و روان دانش‌آموز، سبب حواس‌پرتی و هرز رفتن فرآیند آموزش رسمی می‌شود. از منظر پزشکی و روانشناسی نیز افراط در استفاده از تلفن همراه به ویژه در مدارس، به خاطر امواج مغناطیسی موبایل باعث سرطان، بدخوابی، تضعیف سیستم ایمنی و... شده و به طور خلاصه سلامت جسمی و روحی را توأمان به خطر می‌اندازد. آموزش و پرورش نیز با صدور بخشنامه‌های ضد و نقیض چون "مجاز نبودن استفاده از گوشی‌های هوشمند در مدارس" در کنار داستان "تفتیش کیف و جیب دانش‌آموز به منزله تعدی به حریم شخصی و نقض حقوق شهروندی وی می‌باشد" عملا کادر اجرایی مدارس را در مخمصه‌ای بی‌پایان و آچمزی سه نبش قرار می‌دهد. به زعم بنده فرزندان هزاره سوم را گریز و گزیری در بهره‌مندی از تکنولوژی‌های نوین نیست و قطعا تا سال ۱۴۰۰ ما شاهد گوشی‌هایی خواهیم بود که سلامتی، خواب، بوی دهان و ... دانش‌آموزان را کنترل و به آن‌ها هشدار خواهند داد. خصوصا اینکه شیوع کرونا ویروس و دست به دامن شدن وزارتخانه به فضای مجازی، ضرورت تجدید نظر در قوانین منسوخ قبلی را دو چندان می‌کند. البته اساس الحاق به کلاس‌های مجازی در وهله اول داشتن گوشی‌های هوشمند می‌باشد. خاصه آنکه آموزش و پرورش با طراحی شبکه آموزشی شاد و اجبار معلم‌ها و دانش‌آموزان به الحاق به سیستم امتحان پس نداده داخلی شاد، عملاً مردم را از امکانات قابل توجه پیام‌رسان‌های پیشرفته و مرسومی چون تلگرام محروم، و درگیر پیام رسان‌های متروکی چون سروش و...کرده و عملاً با کارتراشی برای مردم و انتقالشان از اتوبان به شوسه، از سر گشاد سرنا می‌نوازند. سخن آخر آموزش و پرورش به جای تقابل با تکنولوژی، بهتر است با سیاست شل‌کن و سفت‌کن با این پدیده‌های جهان‌شمول مدارا کرده و به جای مبارزه و تخاصم به دنبال دادن آموزش‌های لازم برای تخفیف آسیب‌های جانبی ناشی از این تکنولوژی‌ها بوده و فرهنگ استفاده مثبت از آن‌ها را سرلوحه کار خود قرار دهد. گرچه امروزه آموزش و پرورش استفاده از موبایل را در مدارس ممنوع کرده است، ولی ما به هیچ وجه نسخه کامل و واحدی برای برخورد با پدیده موبایل در مدارس کشور نداریم و هر کس برداشت خود از بخشنامه‌ها را با قبض و بسط و لحاظ سلایق خود اعمال می کند.