مذاکره، شیوه حکمت‌آمیز نظام‌های مقتدر است
مذاکره، نه تسلیم بلکه ابزار عقلانیت؛ چرا باید از گفت‌وگوی ایران و آمریکا حمایت کرد؟
در میان موج‌های پرتنش سیاسی، اقتصادی و امنیتی در منطقه و جهان، مذاکره همواره ابزاری مؤثر برای باز کردن گره‌هایی بوده که با ابزارهای دیگر نه‌تنها باز نشده‌اند، بلکه گاه پیچیده‌تر شده‌اند. امروز، بحث مذاکرات میان ایران و آمریکا، بار دیگر به یکی از موضوعات کلیدی در فضای سیاسی کشور تبدیل شده و نظرات گوناگونی درباره آن مطرح است. اما آنچه نمی‌توان انکار کرد، نقش گفت‌وگو در کاهش هزینه‌ها، حفظ منافع ملی و خروج کشور از بن‌بست‌های طولانی است.
۱. تجربه برجام؛ مثالی قابل توجه
توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ (برجام)، هرچند نواقصی داشت و با خروج یک‌جانبه آمریکا از سوی دولت ترامپ دچار آسیب شد، اما نتایج مثبت اولیه آن قابل انکار نیست. در فاصله کوتاهی پس از اجرای برجام، میلیاردها دلار از دارایی‌های بلوکه‌شده ایران آزاد شد، صادرات نفت افزایش یافت، تورم کنترل شد و فضای تعامل ایران با جهان به شکل محسوسی گشایش یافت. در آن دوران، بسیاری از صنایع از رکود خارج شدند و سرمایه‌گذاری خارجی در برخی بخش‌ها آغاز شد. مهم‌تر از همه، تصویر ایران در افکار عمومی بین‌المللی به‌عنوان کشوری اهل گفت‌وگو و دارای منطق دیپلماتیک تقویت شد.
۲. مذاکره، شیوه حکمت‌آمیز نظام‌های مقتدر
برخلاف تصور برخی، مذاکره نشانه ضعف نیست، بلکه نشانه بلوغ دیپلماتیک است. حتی قدرت‌هایی مانند آمریکا، چین و روسیه که در بسیاری از مسائل مواضع تقابلی دارند، از میز مذاکره برای دفاع از منافع ملی خود بهره می‌برند. اگر همین امروز آمریکا با کره‌شمالی و طالبان مذاکره می‌کند، این‌ها همه نشان می‌دهد که دیپلماسی زبانی جهانی است که قدرت‌های مختلف، هر قدر هم اختلاف داشته باشند، ناگزیر از استفاده از آن‌اند.
۳. منافع مستقیم مردم؛ اقتصاد، رفاه، ثبات
مذاکره، در نهایت نه برای یک گروه خاص یا جناح سیاسی، بلکه برای مردم و معیشت آنان اثرگذار است. هر چه تحریم‌ها کاهش یابد، فشار بر بازار ارز، واردات کالاهای اساسی، هزینه‌های دارو و خدمات و حتی اشتغال و تولید ملی نیز کمتر خواهد شد. طبق آمارهای رسمی، تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا در سال‌های اخیر ده‌ها میلیارد دلار خسارت مستقیم به اقتصاد ایران وارد کرده است. هیچ سیاستی در خلأ موفق نیست؛ اگر هم‌زمان با تقویت داخلی، سیاست خارجی فعالی در پیش گرفته نشود، توان ملی فرسوده خواهد شد.
۴. فرصت برای بازیابی نقش منطقه‌ای و جهانی ایران
جمهوری اسلامی ایران کشوری با ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی، فرهنگی، انرژی و انسانی فراوان است. اما برای بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها، نیاز به حضور فعال، متعادل و محترمانه در عرصه دیپلماسی جهانی داریم. مذاکره با کشوری مانند آمریکا، اگر با چارچوب دقیق و خطوط قرمز روشن انجام شود، می‌تواند موقعیت چانه‌زنی ایران را در سطح منطقه‌ای نیز تقویت کند. حضور ایران در محافل بین‌المللی، با جایگاه کشوری مسئول و دارای صدای مستقل، تنها در سایه تعامل سنجیده امکان‌پذیر است.
مذاکره نه پایان استقلال است و نه تهدیدی برای اصول. بلکه شیوه‌ای است برای رسیدن به اهداف با هزینه کمتر و دستاورد بیشتر. حمایت از مذاکره، یعنی حمایت از عقلانیت، آینده‌نگری و ارج نهادن به منافع مردم. اگر مذاکره بتواند حتی گامی کوچک در جهت کاهش فشارهای اقتصادی، گشایش در معیشت و بازگرداندن امید به جامعه بردارد، باید آن را فرصتی دانست که نباید از دست برود.
ابوالقاسم عابدین پور
ارسال نظر