علت خشکی دهان

در حین انجام فعالیت دهان و گلویم خشک می‌شود چه علتی می‌تواند داشته باشد؟ 
به‌طورکلی می‌توان علل آن را موارد زیر دانست:
- اثرات جانبی مصرف برخی از داروها: مصرف برخی از داروها مانند داروهای ضدافسردگی، داروهای آنتی‌هیستامین و ضد احتقان، داروهای ضد اسهال، شل کننده‌های عضلانی، داروهای فشارخون بالا، داروهای بی‌اختیاری ادرار و داروهای بیماری پارکینسون، ایدز و دیابت می‌توانند منجر به خشکی دهان در افراد شوند.

- بالا رفتن سن: بالا رفتن سن به‌خودی‌خود نمی‌تواند علت مهمی برای خشک شدن دهان باشد، اما معمولاً افراد مسن به علت درمان‌های پزشکی و مصرف داروها با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

- درمان‌های پزشکی: روش درمان برخی بیماری‌ها می‌تواند خشکی دهان را در افراد تشدید کند، مثلاً داروهای شیمی‌درمانی به علت آسیب رساندن به سلول‌های دهان می‌توانند در کیفیت و کمیت بزاق ترشح‌ شده اختلال ایجاد کنند و خشکی دهان را سبب شوند. هم‌چنین در طی روش پرتودرمانی (رادیوتراپی) اگر اشعه واردشده به ناحیه گردن و سر، غدد ترشح‌کننده بزاق را تحت تأثیر قرار دهد، سبب اختلال در تولید بزاق می‌شود. هم‌چنین بیمارانی که تحت همودیالیز قرار می‌گیرند، به علت محدودیت در میزان مصرف مایعات، با خشکی دهان مواجه می‌شوند.

- آسیب‌های عصبی: اگر طی حادثه‌ای (مثل تصادف رانندگی)، به ناحیه صورت و یا گردن فرد آسیب وارد شود و یا تحت عمل جراحی ناحیه گردن و یا صورت قرار بگیرد، احتمال دارد به علت آسیب عصب هفتم جمجمه‌ای (عصب فاسیال)، تولید بزاق دچار مشکل شود.

- بارداری: به دلیل تغییرات هورمونی بدن در طی بارداری ممکن است مادر باردار به دیابت بارداری مبتلا و همین باعث خشکی دهان شود.

- دوران قاعدگی خانم‌ها: در این دوران به دلیل خونریزی نیاز به مصرف آب بیشتر است و جای نگرانی ندارد. هر چه دوران قاعدگی سنگین‌تر باشد احتمال افزایش تشنگی نیز بیشتر خواهد بود.

- برخی بیماری‌ها: ابتلا به برخی بیماری‌ها می‌تواند خشکی دهان را ایجاد کند، مثل سندروم شوگرن، دیابت، ایدز، اضطراب، افسردگی، پارکینسون، عفونت‌های باکتریایی و ویروسی و نارسایی مزمن و پیشرفته‌ی کلیه. 

مصرف سیگار و تنباکو و الکل نیز منجر به خشکی دهان می‌شود و اگر با علل گفته‌شده همراه شوند، می‌توانند میزان خشکی دهان را افزایش دهند. 

ممکن است هیچ‌کدام از این‌ها نباشد و شما کم آب می‌نوشید و یا از غذاهای پر ادویه و شور استفاده می‌کنید. به‌هرحال با مشورت با یک پزشک و برخی آزمایش‌ها خیالتان راحت می‌شود که مشکل خاصی وجود ندارد.
 

راهکارهایی برای کاهش خشکی دهان

- مرتباً آب بنوشید. در تمام روز تا موقعی که به رختخواب می‌روید آب را فراموش نکنید تا دهانتان همیشه مرطوب باشد. 
آب داغ یا بیش از حد سرد ننوشید. بهتر است چند قطره آب لیموترش هم به آب مصرفی روزانه‌تان اضافه کنید.

- مکیدن آب‌نبات و جویدن آدامس بدون قند باعث افزایش ترشح بزاق می‌شود. 

- چای سبز، دمنوش بابونه و یا دم کرده زنجبیل برای تحریک ترشح بزاق مفید است.

- از غذاهایی مثل سوپ، آبگوشت و به‌طورکلی از غذاهای نرم و مرطوب که داغ نیستند، میل کنید. 

- از شوینده‌های دهانی تبلیغاتی و شوینده‌هایی که حاوی الکل و پر اکسیداز هستند استفاده نکنید، چون این مواد خشکی دهان را تشدید می‌کنند.

- از غذاهای شور و خشک مثل بیسکویت، کراکر، نان تست و نان‌های خشک، میوه‌های خشک، موز، ماهی و غذاهای حاوی شکر زیاد اجتناب کنید.

- نوشیدنی حاوی کافئین مثل قهوه، چای، نوشابه و نوشیدنی حاوی شکلات میل نکنید. الکل با افزایش ادرار باعث کم‌آبی بدن می‌شود و همچنین از میل کردن آبمیوه‌های اسیدی مثل پرتقال، سیب، انگور، گریپ‌فروت و گوجه‌فرنگی پرهیز کنید. 

- مصرف غذاهای شور و ادویه‌دار را به حداقل برسانید، چون در خشکی دهان ایجاد درد می‌کنند.

- سیگار کشیدن را ترک کنید.

- برای کاهش التهاب لب‌هایتان، از مرطوب‌کننده استفاده کنید.

- مسواک نوع نرم برای شستشوی دندان‌ها مناسب‌تر است.

- از بخور (مرطوب‌کننده هوا) برای ایجاد رطوبت در هوا خصوصاً در شب بهره بگیرید.

- تا جایی که ممکن است از تنفس دهانی خودداری کنید و با بینی نفس بکشید.