گفتار درمانی کودک 4 و 5 ساله

مقاله پیش رو توسط مشاورین و درمانگران موسسه نورولند (فرزندان برتر سابق) نگارش شده است. در این مقاله شما می توانید اطلاعات کاملی از گفتار درمانی کودک 4 و 5 ساله بدست آورید اما اگر نیاز به دریافت مشاوره هستید، می توانید بصورت آنلاین مشکل را با مدیریت مجموعه مطرح کرده و به منظور ادامه درمان بصورت حضوری مراجعه نمائید.

مرکز نورولند برای خانواده های ساکن شهرستان هم امکان مشاوره تصویری آنلاین را فراهم ساخته است. برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنیم با مرکز نورولند تماس حاصل نمائید.

آیا زبان همان گفتار است؟

برای سهولت در خواندن این مطلب ما برخی تعاریف واژگان را در قسمت زیر بصورت مختصر می آوریم اما برای مطالعه بیشتر این تعاریف به مقاله "گفتار درمانی کودکان" مراجعه نمائید.

 

گفتار درمانی کودک ۴ ساله

گفتار درمانی نوعی متد علمی شگرف است که پس از ارزیابی دقیق با تشخیص اختلالات گفتاری اقدام به درمان می کند. فرقی ندارد که کودک مبتلا به اختلال شایع لکنت زبان است و یا در اثر بیماری هایی همچون فلج مغزی و یا کم شنوایی دچار نارسایی های گفتاری شده است.

این متخصصان می توانند راهکار هایی را برای التیام اختلالات گفتاری، مشکلات درک زبانی و اختلال در بلع پیشنهاد دهند. در این مطلب از سایت فرزندان برتر قصد داریم که به طور تخصصی تر درباره گفتار درمانی کودکان ۴ سال صحبت کنیم با ما همراه باشید.

مهارت گفتاری کودکان 4 سال کدامند؟

گفتار کودکان از جمله مهارت های ملموس آن هاست که با افزایش سن توانمندی محسوسی را به ‌نمایش می گذارند.

زمانی می توان گفت که کودک ۴ ساله از گفتار مناسبی برخوردار است که در تمام زمینه های شنیدن، درک کردن و تکلم توانا باشد.

اگر دوست دارید با علائم هشدار دهنده اختلالات گفتاری کودکان ۴ سال و با راهکار های گفتار درمانی آن ها بیشتر آشنا شوید مطالعه این نوشتار خالی از لطف نیست.

بهترین روش برای ترغیب کودکان برای شروع مکالمه چیست؟

داشتن تماس چشمی مناسب

داشتن تماس چشمی مناسب با کودک می تواند بازدهی بالایی در راهکار های گفتار درمانی بگذارد.

علاوه بر این که والدین باید به صورت واضح از جملات ساده استفاده کنند نیاز است که با برقراری تماس چشمی مستقیم، کودک را وادار کنند ادامه مکالمه را مدیریت کند.

کم کم کودک می آموزد که بدون فشار کلمات مناسب را پیدا کرده و با اعتماد به نفس حتی داستان سرایی کند.

یکی از اشتباهات رایجی که برخی از والدین انجام می دهند موضوعاتی چالشی با کلمات و جملات نا مفهوم را انتخاب می کنند، با این تصور که کودک اصطلاحات جدید تر را بیاموزد اما در این مسیر نه تنها کودک همراهی نمی کند بلکه با مشاهده این سختی ها حتی اشتباهات بیشتری را نیز به نمایش می گذارند.

علاقمند کردن کودکان با جایگزین کردن مفاهیم جذاب

کودکان نیز مانند افراد بزرگسال ممکن است از روش خاصی برای برقراری ارتباط استقبال کنند. زمانی می توان انتظار نتایج مشهود از راهکارهای درمانی را داشت که کودک با میل و علاقه همراهی کند.

در واقع انتخاب مسیر ارتباطی متناسب با شرایط و علاقه کودک می تواند مراودات سازنده تری را فراهم کند.

بسیاری از کودکان به جای استفاده از کلمه خوراکی "به به" را می شناسند. والدین می توانند از این فرصت طلایی استفاده کنند تا توجه کودک جلب را کنند و کلمه مدنظر نیز آموزش دهند. به طور مثال "بیا به به بخور، بیا خوراکی خوشمزه برات اوردم".

در حقیقت والدین باید به شکل خلاقانه کلمات مترادف را به کودک آموزش دهند تا در ذهن آن ها حک شود.

البته استفاده همیشگی از این روش ممکن است نه‌ تنها سودمند نباشد بلکه برای کودک جذابیت خود را از دست بدهد پس در آن افراط نکنید.

دادن آزادی عمل به کودک

بسیاری از خانواده ها با این تصور که اصرار کردن می تواند در افزایش توجه کودک تاثیر داشته باشد در آن زیاده روی می کنند در حالی که این قبیل رفتار های انقباضی نه تنها راه گشا نیست بلکه می تواند استرس و اضطراب زیادی را بر روان حساس کودکان تحمیل کند.

از دیگر اشتباهات فاحشی که بسیاری از والدین به علت نا آگاهی انجام می دهند استفاده از جملات کوبنده و منفی است مانند:

• تا وقتی که نتونستی جملت رو کامل کنی من گوش نمیکنم
• به جای این که بریده بریده حرف بزنی جملت را سریعتر کامل کن.
• بگو دقیقا چی مد نظرته.
• درست صحبت کن.
• اونقدر آروم و یواش حرف میزنی کسی صدات رو نمی شنوه.

این قبیل رفتار ها و استفاده از جملات منفی اگرچه به خودی خود بسیار مخرب هستند اما در صورتی که همراه با تنبیه و خشونت نیز باشند باید بپذیرید که فاصله بیشتری بین شما و فرزندتان ایجاد می شود که حتی ممکن است به انزوا طلبی و سر خوردگی نیز بیانجامد.

تدوین برنامه و قانون فرضی راهگشا در تمارین گفتار درمانی

اولین قدم برای ترغیب کودک برای مکالمه درست و گفتار مناسب داشتن، حمایت و پذیرش والدین است تا علاوه بر کاهش استرس و بار روانی، بتوانند با اعتماد به نفس در این قبیل فعالیت ها حضور یابند بنابراین بهتر است که یک برنامه و قانون فرضی را برای خود تدوین کنید. مانند:

• در صورت درک ۴۰ درصد از مفاهیم کودک درخواست تکرار البته با لحن و گفتار آرام بخش جایز است.
• با درک ۷۰ درصد مفاهیم بیانی کودک می توان با مطرح کردن سوالات بیشتر او را ترغیب به ادامه مکالمه کرد.
• در صورت درک بیش از ۷۰ درصد مفاهیم، تکمیل جملات کودک و ادامه مکالمه مشکلی ندارد.

استفاده از فرصت جذاب کتاب خوانی

کتاب خوانی فعالیتی سرگرم کننده است که فرصتی طلایی را فراهم می کند تا بتوان به راحتی در افزایش مهارت های گفتاری کودکان نیز تاثیر گذاشت. شما والدین محترم نیز می توانید با اقدامات زیر نتایج شگرفی را شاهد باشید.

جلب نگاه کودک به کلمات

یکی از فعالیت هایی که با استقبال کودکان نیز مواجه می شود تشویق کودک به جستجو در متن کتاب برای یافتن حرف اول اسم خود یا دیگران است.

به طور مثال "س" حرف اول اسم عمه سارا یا "الف" حرف اول اسم بابا امیر.

علاوه بر آن که می توان به آموزش تلفظ حروف نیز پرداخت.

جلب نگاه کودک به علائم و نشانه ها

زمانی که در حال مطالعه هستید بهترین فرصت برای تعامل بیشتر با کودک است. می توانید با مطرح کردن سوالاتی درباره اجزای داخل کتاب به آموزش علائم و نشانه ها نیز بپردازید. به طور مثال می توان اشاره به میز کرد و اسم آن را تکرار کرد.

افزودن اصوات به کلمات

بهتر است در انتخاب کتاب، موضوعاتی را برگزینید که پر از کاراکتر های مورد علاقه کودکان است سپس با تقلید اصوات شخصیت ها، نظر کودک را جلب کنید.

مثلا گاو گفت "ما" و پس از آن از کودک درخواست شود که صدا را تکرار کند.

قافیه سازی جذاب

از دیگر ابتکارات خاص که می توان آن را در فعالیت کتاب خوانی نیز گنجاند قافیه سازی با کلمات خاص و رایج است. به طور مثال توپ و توت، پارچ و قارچ، شیر و سیر.

تکمیل داستان توسط کودک

اگرچه کودکان خزانه واژگانی چندانی ندارند اما می توانند با ذهن خلاق خود روایت داستان و شخصیت سازی را ادامه دهند.

این فعالیت سرگرم کننده نه تنها می تواند فرصت مکالمه بیشتری را فراهم کند بلکه در افزایش درک آن ها نیز تاثیر شگرفی دارد.

اگر می خواهید که این فعالیت بازدهی مضاعفی داشته باشد توصیه می کنیم که این نکات را نیز فراموش نکنید.

• انتخاب کتاب های مصور و متناسب با علاقه کودکان می تواند بیشتر مورد استقبال قرار گیرد.
• تعجیل برای به پایان رساندن کتاب هیچ اثری بر تقویت مهارت های گفتاری کودکان ندارد بلکه باید اجازه داد تا کودک مسیر داستان را پیش بینی کرده و خود به پایان برساند.
• استقبال از رفتار های هیجان زده کودکان در روایت داستان می تواند در ترغیب آن ها برای گوش و یا حتی بیان آن تاثیر گذار باشد.

کتاب خواندن روشی جادویی است تا بتوان از این طریق مهارت های زبانی و گفتاری را به کودکان به ویژه آنان که در سنین کمتری قرار دارند، آموخت.

همچنین فرصت طلایی پیش رو می گذارد که با آرامش و به شکل ساده شاهد تراوش کلمات از پستوی ذهن کودکان بود.

برای استفاده از این روش نیاز نیست که حتما داستان هایی فاخر انتخاب شود بلکه می توان با انتخاب قصه های جذاب با تصاویر زیبا و یا حتی وقایع روزانه شاهد نتایج شگرفی نیز بود.

ساخت آلبوم تصاویر

از دیگر روش هایی که می تواند به گفتار درمانی کمک زیادی کند، ساخت آلبوم با تصاویر جذاب است که می توان آن ها را از کتاب ها و مجلات انتخاب کرد و یا حتی عکس های مسافرت های دست جمعی را به عنوان موضوع اصلی برگزید.

پس از کنار هم قرار دادن آن ها باید از کودک درخواست شود که قدم به قدم داستانی را تعریف کند. والدین می توانند با برقراری تماس چشمی و رفتار های هیجان گونه آن ها را تشویق کنند تا ادامه دهد.

در واقع این روش با پرورش تخیل و ابتکار ذهنی می تواند راهکاری ساده ولی تاثیر گذار در گفتار درمانی مطرح باشد.

اگر با چالش انتخاب تصاویر مناسب مواجه هستید می توانید از اینترنت متناسب با سن آن ها، عکس هایی را انتخاب و فضایی خاص را خلق کنید.

اولین قدم برای شروع گفتار درمانی کودکان ۴ سال

اگرچه مشکلات گفتاری ممکن است در هر یک از کودکان به شکلی ظاهر شوند اما می توان با مراجعه به گفتار درمانگر این متخصصان کار آمد شاهد کاهش علائم رفتاری بود.

این کارشناسان توانمند پس از ارزیابی و بررسی شواهد رفتاری بهترین راهکار را پیشنهاد می دهند.

زمانی می توان گفت که یک کودک ۴ ساله در زمینه گفتاری توانمند است که علاوه بر حرف زدن روان و سلیس بتواند به خوبی بشنود و مفاهیم را درک کند.

متاسفانه برخی از والدین آنچنان که می بایست با سیر طبیعی مهارت های درک زبانی و گفتاری کودکان ۴ ساله خود آشنا نیستند و با دست دست کردن برای شروع اقدامات درمانی فرصت طلایی بهبودی را از آن ها محروم می کنند.

در ادامه به مهارت های گفتاری متناسب با هر سن اشاره می شود تا بتوانید علائم هشدار دهنده بهتر بشناسید.

مهارت های گفتاری کودکان ۴ سال در زمینه شنیدن و درک کردن

• از شاخص ترین توانمندی کودکان در این سن، درک کلمات ترتیبی همچون آخرین، اولین، قبلی، بعدی و... است.
• زمانی که در جملات به کلمات مرتبط با زمان برخورد کنند آن را به خوبی درک می کنند همچون ‌امروز، فردا، دیروز.
• کودک ۴ ساله نرمال باید بتواند علاوه بر درک درخواست های دو جمله ای، نسبت به آن ها عکس العمل مناسب نیز بروز دهد همچون لباست را بردار و به آشپزخانه ببر.
• از دیگر توانمندی های کودکان نرمال در این سن انجام تمارینی است که والدین یا مربی از او درخواست می کنند مانند کشیدن اشکال بر روی دفتر.

نباید فراموش کرد زمانی می توان گفت که کودک در زمینه شنیدن و درک کردن، مهارت گفتاری دارد که علاوه بر درک بسیاری از مفاهیمی که می شنود بتواند عکس العمل مناسبی را نیز بروز دهد.

مهارت های گفتاری کودکان ۴ سال در زمینه حرف زدن

• اگرچه تلفظ درست گروهی از صدا های مشکل همچون "ل، ر، س، ش، چ، ز" برای کودکان ۴ سال چالشی سخت است اما در بیان سایر اصوات حروف توانمند هستند.
• با ورود به این سن کودکان قادرند در پاسخ به سوالاتی که می شنوند پاسخ مناسب داده و حتی آن ها را با کلمات بدون تکرار تشریح کنند مانند "چه گفتی؟"
• با ورود به سن ۴ سالگی، روایت داستان های کوتاه و یا مدیریت مکالمه از دیگر مهارت های شاخصی است که باید کسب کنند.

پدر و مادر به عنوان افرادی که مراوده بسیاری با فرزند خود دارند در صورت مشاهده ضعف گفتاری باید نسبت به آن حساسیت بالایی داشته باشند تا فرصت طلایی درمان از بین نرود. البته تمرین هایی وجود دارد که می توان در منزل آن ها را انجام داد و شاهد تاثیر شگرف نیز بود.

تمارین موثر در تقویت مشکلات گفتاری کودکان ۴ سال

• والدین می توانند با انتخاب فعالیت های سرگرم کننده به صورت عملی کلماتی همچون اولین، آخرین، چپ، راست را به کودک آموزش داده و همچنین علاوه بر تشبیه روابط بین آن ها به نمایش کلمات متضاد نیز بپردازند.
• از دیگر ابتکارات خاص و تاثیر گذار، انتخاب موضوعی جذاب و توصیف آن با چندین جمله کوتاه است تا کودک ترغیب شود با حدسیات مختلف، مکالمه ادامه دهد.
• حیوانات و گیاهان از موضوعات مورد علاقه کودکان هستند. والدین می توانند با گروه بندی خاص یک فعالیت لذت بخش فراهم کنند تا کودک با ذوق و شوق درباره آن ها حرف بزند.

البته زمانی این فعالیت ها موثر هستند که به شکل استاندارد در فضایی بدون تنش اجرا شوند علاوه بر آن که والدین باید تمام توجه خود را با برقراری تماس چشمی به کودک نشان دهند تا علاوه بر افزایش اعتماد به نفس شاهد نمایش خاصی از توانمندی کودک باشند.

این گروه کودکان با توجه به ضعفی که دارند اغلب ترجیح می دهند کمتر صحبت کنند اما در صورتی که درباره یک کلمه یا واژه کنجکاوی کردند بهترین فرصت است تا با تشویق آن ها را به این سمت هدایت کرد که مهارت خود را نشان دهند.

انجام بازی های قدیمی و روتین مطمئنا تاثیر چندانی ندارد. انتخاب فعالیت و حتی بازی باید متناسب با سلیقه و علاقمندی کودک باشد.

با درخواست های دو مرحله ای کودک می آموزد که علاوه بر گوش کردن فعالیتی را نیز انجام دهد بنابراین در مکالمات روزمره والدین بهتر است از این قبیل جملات همچون "کیفت را بردار و در اتاق قرار بده" بیشتر استفاده کنند.

آواز خوانی و یا حتی انجام فعالیت های روزمره می تواند به عنوان یک تفریح جذاب باشد تا کودکان از لاک دفاعی خود بیرون بیایند و توانمندی خود را بیشتر تقویت کنند‌.

سخن پایانی درباره گفتار درمانی کودک 4 ساله

خانواده ها نباید فراموش کنند که اگرچه استفاده از  راهکار های گفتار درمانی در منزل می تواند تاثیر گذار باشد اما نمی تواند جایگزین روش های کارآمد و تخصصی قرار گیرد.

گفتار درمانگر این متخصص حاذق و توانمند پس از ارزیابی و معاینه تشخیص نهایی، برنامه ای از راهکار های موثر درمانی را در اختیار شما قرار می دهد‌‌.

اگر دوست دارید فرزندی سالم تربیت کنید که پر از حس زندگی باشد بحث تشخیص و درمان را جدی بگیرید.

 

گفتار درمانی کودک 5 ساله

زبان را می توان از سیستم های اصلی جهت برقراری ارتباط دانست. دریافت اطلاعات و اشتراک از این طریق صورت می گیرد، در حالی که گفتار به شکل کلامی زبان گفته می شود و متشکل از کلمات، حروف و لحن صدای آن هاست.

چه زمان می توان گفت که کودک در زبان یا گفتار دچار مشکل شده است؟

اگرچه به طور تخصصی تفاوت بسیاری در مفهوم زبان و گفتار وجود دارد اما در بین عوام، آنها را یکی می دانند در ادامه به چالش های هر یک اشاره می شود:

کودکان درگیر تاخیر زبانی به این صورت شناسایی می شوند که اگرچه قادرند واژگان را درست و صحیح به کار ببرند اما ادغام دو واژه برای ساخت جملات با معنی از چالش های سخت برای آن هاست.

اما کودکان درگیر تاخیر در گفتار اغلب با درک مفاهیم مشکل دارند حتی آنان به خوبی قادرند احساسات، هیجانات و مفاهیم را در شرایط مناسب نیز بیان کنند.

نباید فراموش کرد که اگرچه در خردسالی مراحل توسعه زبان و گفتار به یک صورت انجام می گیرد اما زمان استفاده کودک از آن ها متفاوت است.

گفتار درمانی کودکان به چه مفهوم است؟

گفتار درمانگر یا آسیب شناسان گفتار و زبان در واقع افرادی متخصص هستند که خدمات منحصر به فردی را در زمینه گفتار، مهارت های زبانی، فرآیند های ذهنی مرتبط با اصوات، بلع و ... ارائه می کنند همچنین معاینه و تشخیص نیز از دیگر تخصص های حرفه ای آنان است.

افرادی که از خدمات گفتار درمانی بهره می جویند به خوبی قادرند بر ضعف های گفتاری خویش فائق آمده و عملکرد بهتری در درک و بیان جملات و کلمات نیز ارائه دهند.

مراجعه کنندگان ممکن است از کودک تا بزرگسال نیاز به استفاده از این خدمات داشته باشند. دو مؤلفه گفتار درمانی عبارتند از:

• برقراری هماهنگی: تا بتوان کلمات و جملاتی را با صدایی رسا بیان کرد.
• در زمینه درک و بیان زبان: در این نوع کاربرد زبان به وسیله فرم های نوشتاری، عکس، بدن و علائم همچنین به کارگیری سیستم های ارتباطی همچون رسانه های اجتماعی، کامپیوتر ها و آی پدها برقرار است.

چه کودکانی نیاز به استفاده از خدمات گفتار درمانی دارند؟

در حال حاضر با توجه به شیوع بالای اختلالات گفتاری ممکن است بسیاری از کودکان نیاز به مداخلات درمانی گفتار درمانی داشته باشند اما تشخیص نهایی باید توسط متخصص توانمند صورت گیرد.

کم نبودند کودکانی که علی رغم داشتن بیان رسا و تلفظ واضح به علت عدم استفاده از زبان بدن و یا کاربرد درست مهارت های گفتاری در موقعیت های مناسب حتی نتوانستند امور روزمره را نیز مدیریت کنند و با چالش های بسیاری مواجه شدند.

همچنین برخی کودکان به علت مشکلات پزشکی همچون آسیب مغزی یا عفونت نیاز به استفاده از خدمات گفتار درمانی دارند.

در واقع این گروه از نظر مهارت های گفتاری ضعف شدیدی دارند و نیاز دارند فردی متخصص در کنار آن ها باشد تا با راهکار های حرفه ای توانمند شوند.

نحوه تشخیص تاخیر گفتاری یا زبانی بر چه مبنایی صورت می گیرد؟

ممکن است فرزندی دارید که علائم هشدار دهنده اختلالات گفتاری یا زبانی را نشان می دهد. برای اطمینان و تشخیص قطعی نیاز است که یک آسیب شناس گفتار و زبان معاینه اولیه ای را انجام دهد.

اگر در انتخاب آسیب شناس گفتار - زبان حاذق و توانمند با چالش مواجه هستید می توانید از پزشک معالج خود راهنمایی بگیرید.

معیار اصلی که آسیب شناس متخصص می تواند میزان توانمندی کودک در گفتار و توسعه زبان را تشخیص دهد، تست های استانداردی است که در این زمینه وجود دارد تا با ارزیابی دقیق شدت عارضه را مشخص و نوع مداخل درمانی را نیز پیشنهاد دهد.

در ادامه به ارزیابی هایی که به تشخیص و تصمیم گیری آسیب شناس گفتار - زبان کمک می کند اشاره می شود:

• میزان درک کودک یا زبان دریافت مفاهیم
• توانمندی کودک برای بیان مفاهیم یا زبان بیان
• میزان استفاده کودک از زبان بدن و روش های متنوع آن همچون اشاره، حرکت سر
• ارزیابی لحن صدا و میزان وضوح بیان کلمات
• بررسی نحوه حرکت و وضعیت لب و زبان برای بیان کلمات و حتی حروف

در آخر با یک جمع بندی این متخصص می تواند میزان مهارت کودک را مشخص کند.

موسسه فرزندان برتر نیز با داشتن آسیب شناس زبانی متخصص و توانمند می تواند به شما در این زمینه کمک کند تا هر چه سریع تر از ضعف گفتاری کودک خود مطلع شوید و با اقدامات به موقع مانع پیشرفت آن شوید.

مهمترین کمک گفتار درمانگر چیست؟

این متخصصان توانمند قادرند نتایج محسوسی در پوشش ضعف های مهارت های گفتاری و یا زبانی کودک داشته باشند همچنین با ارائه برنامه های آموزشی که معمولا شامل فعالیت و بازی های ساده ولی تاثیر گذار در منزل هستند، می توانند بازده درمان را به شدت افزایش دهند.

شعر خوانی

چقدر با کودکتان وقت می گذرانید؟ آواز خواندن و شعر خوانی فرصت طلایی را فراهم می کند تا بتوانید با کودک تعامل کلامی برقرار کنید. خوشبختانه کودکان نیز از این سرگرمی جذاب و خلاقانه استقبال بینظیری می کنند.

پس شما نیز این فرصت ویژه را برای بهبود مهارت های زبانی از دست ندهید. موسیقی پخش کنید و همگام با آهنگ بخوانید، کودک نیز ترغیب می شود تا در این بازی مهیج شرکت کند.

از دیگر نتایج شاخص آن می توان به درگیر کردن بخش های مختلف مغز که اغلب مرتبط با حرف زدن هستند اشاره کرد.

بد نیست بدانید که در نیمه سمت راست مغز افراد، مراکز مرتبط با موسیقی قرار دارد و در قسمت سمت چپ، مراکز زبان هستند.

کودک با آواز خوانی هر دو قسمت چپ و راست مغز خود را درگیر می کند، بی جهت نیست که گفتار درمانگر ها نیز این روش موثر با نتایج خیره کننده را همواره توصیه می کنند.

برای شروع نیاز نیست که حتما خواننده ای توانمند با صدایی قوی باشید، همین که شروع به آواز خواندن می کنید و به تقلید لحن خواننده ها می پردازید کودک نیز هیجان زده شده و با شما همکاری می کند.

از فعالیت های روزمره سرسری رد نشوید، حمام کردن، پیاده روی و یا در زمان تمیز کردن میز برای شام می توان آواز خواند و فضایی شاد را برای کودک رقم زد.

تاثیری که ارتباطات کلامی بر ارتقا توانمندی های کودکان دارد بر کسی پوشیده نیست. در حقیقت آواز خوانی و پخش موسیقی زمانی تاثیر گذار است که کودک نیز همگام با شما ایفای نقش کند در غیر این صورت می تواند همچون فعالیت ساده ای مانند تماشای تلویزیون تاثیر اندکی داشته باشد.

گفتار درمانگر ها نیز معمولا در جلسات مشاوره ای این نکته را به والدین گوشزد می کنند که فضایی فراهم کنند که کودک بتواند در جوار خانواده و دوستان مهارت های گفتاری را بیاموزد و تکرار کند.

خواندن داستان های کودکانه

کودکی که در سن ۵ سالگی قرار دارد می تواند نتایج ملموس تری از خدمات گفتار درمانی را شاهد باشد. کودکان در این سن علاوه بر آن که از نظر مهارت های گفتاری رشد کرده اند درک بهتری از محیط اطراف نیز دارند بنابراین والدین و متخصصان با چالش های کمتری مواجه هستند.

از راهکار های درمانی موثر بر بهبود اختلالات گفتاری و زبانی گوش کردن به قصه های صوتی و بازخوانی آن ها توسط کودکان است.

ذهن قدرتمند آن ها فرصتی فراهم می کند کلمات قدیمی را به خاطر آورده و با واژگان جدید نیز بیشتر آشنا شوند.

بنابراین داستانی را انتخاب کنید که پر از خلاقیت و جملات مناسب است تا زمینه ساز درخشش آن ها را نیز فراهم کند تا سطح کارایی بالاتری را به نمایش بگذارند.

کودکان ۵ ساله از نظر مهارت های گفتاری در چه سطحی هستند؟

یکی از راه هایی که می توان گفت که کودک دچار اختلالات گفتاری شده است یا خیر، توجه به مهارت های آن ها متناسب با سن است به همین دلیل در ادامه به مهارت های شاخص گفتاری کودکان ۵ سال اشاره می شود:

• کودکان در این سن قادرند به شکل واضح و روان درخواست های خود را بیان کنند.
• استفاده درست از گرامر در جملات آن ها به چشم می خورد.
• اگرچه اشتباهات تلفظی در بعضی از حروف مانند "س" یا "ف" طبیعی است اما قادرند برای بیان احساسات شخصی لحن صدا را نیز تغییر دهند.‌
• علاقه وافر به حرف زدن سبب شده که از هر فرصتی برای بیان افکار خویش بهره جویند.
• از ارتباط بین مطالب مختلف مطلع هستند و آن ها را به صورت جملات کوتاه بیان می کنند.
• از کنجکاوی بالایی برخوردارند و با مطرح کردن سوالاتی، قصد کسب آگاهی بیشتر دارند.
• در جملات آن ها حروف ربط و استفاده درست از افعال متناسب با زمان به چشم می خورد.

البته نباید فراموش کرد که خانواده به ویژه والدین نقش بسزایی در رشد مهارت های گفتاری کودکان دارند.

برخی با این تفکر که کودکان خود به خود می آموزند چندان تلاشی در این زمینه نمی کنند اما اگر دوست دارید فرزندی سالم داشته باشید از هر فرصتی استفاده کنید تا تعاملات کلامی موثری داشته باشید.

در ادامه مطلب به شکل جزیی تر درباره مهارت های گفتاری کودکان ۵ سال اشاره شده است تا دید بهتری داشته باشید.

مهارت های زبان دریافتی

در زمینه مهارت های زبان دریافتی کودکان ۵ سال باید بتوانند علاوه بر آن که درک درستی از صحبت های دیگران داشته باشند بلکه درخواست های سه مرحله ای را نیز به خوبی اجرا کنند‌.

به طور مثال در زمانی که از آن ها خواسته می شود "کیفت را بردار و در اتاق بگذار سپس دست هایت را بشور " آن را به درستی انجام دهند.

مهارت های زبان اظهاری

زبان اظهاری در واقع به توانمندی گفته می شود که فرد قادر است از آن برای بیان افکار و نیاز های خویش استفاده کند به طوری که چینش درست کلمات در جملات متناسب به چشم می خورد.

کودکان ۵ سال باید بتوانند علاوه بر آن که جملاتی بیش از ۶ کلمه استفاده کنند، حروف ربط را نیز به درستی به کار ببرند.

در صورتی که کودک نتواند اجزای مختلف اشیای پیرامون را بشناسد و یا درباره آن ها صحبت کند ممکن است به منزله زنگ خطری باشد.

البته در برخی موارد سطح کارایی کودکان فقط با استفاده از تمارینی گفتار درمانی در منزل افزایش پیدا می کند و نیاز به مداخله خاصی نیست که در ادامه به چند مورد از آن ها اشاره می شود:

۱- فراهم کردن فرصت برای حرف زدن کودک

برخی از والدین به علت مشغله های شغلی و کاری فرصت چندانی برای حرف زدن با کودک خود ندارند اما یکی از راه های هوشمندانه که می تواند تغییرات محسوسی در مهارت های گفتاری کودکان ایجاد کند پرسش سوالات صریح هست تا کودک ترغیب شود جملاتی را در پاسخ بیان کند.

به طور مثال از کودک بپرسید "دوس داری امروز چکار کنی؟" در این نوع سبک سوالات، برقراری تماس چشمی می تواند تاثیر بیشتری در بیان افکار و احساسات داشته باشد.

۲- تشویق کودک به حفظ شعر، داستان و یا سرود

شعر های کودکانه با توجه به ریتم جذاب و هیجان انگیزی که دارند اغلب مورد توجه کودکان قرار می گیرند، از این ابزار جذاب می توان بهره جست تا علاوه بر افزایش دایره واژگان، حافظه را نیز ارتقا بخشید.

اگرچه حرف زدن با زبان کودکانه می تواند جذابیت بیشتری برای آن ها داشته باشد اما زیاده روی نیز ممکن است عادی شده و تاثیر خود را از دست بدهد.

۳- انتخاب الگوی کلامی مناسب

اغلب کودکان در تلفظ برخی حروف مشکل دارند که خود به خود با افزایش سن نیز برطرف می شود اما در صورتی که با ورود به سنین بالاتر این مشکلات گفتاری همچنان گریبان گیر کودک هستند والدین باید بدون فشار و در فضایی آرام به تکرار تلفظ صحیح بپردازند.

این روش آموزشی غیر مستقیم می تواند تاثیر بیشتری دارد.

۴- کاهش استرس های محیطی

در حال حاضر استرس و نگرانی تبدیل به امری طبیعی شده است اما باید توجه داشته باشید که روان کودکان بسیار حساس بوده و تحمل این حجم از انرژی منفی را ندارد. بی جهت نیست که بسیاری از کودکان مبتلا به اختلالات گفتاری می شوند.

ورزش و انجام بازی های گروهی می تواند روح و گرمای بیشتری در محیط زندگی پخش کند علاوه بر آن که لذت بسیاری را نیز به کودک هدیه می دهد.

انتخاب رژیم غذایی مناسب نیز از دیگر فاکتور هایی ست که باید به آن توجه کرد اما در صورتی که والدین تمام این نکات را رعایت می کنند همچنان کودک با مشکلات گفتاری دست و پنجه نرم می کند نیاز است که برای ارزیابی دقیق تر به گفتار درمانگر مراجعه کرد.

سخن پایانی

در مطالب بسیاری که در این وب سایت تهیه شد به نقش تاثیر گذار خانواده ها بر روند بهبودی اختلالات گفتاری و زبانی اشاره شده است.

اگر دوست دارید کودکی توانمند از نظر مهارت های گفتاری داشته باشید علاوه بر آن که از مشکلاتی همچون کمبود اعتماد به نفس نیز دور بماند بهتر است زمان زیادی را برای مراوده با کودک اختصاص دهید.

کتاب خوانی و قصه گویی نیز از دیگر فعالیت های جذاب و سرگرم کننده ای هستند که اغلب با استقبال کودکان نیز مواجه می شوند.

فراموش نکنید رفتار های تحقیرانه و یا پافشاری برای تصحیح گفتار نه تنها نتیجه ای ندارد بلکه می تواند آرامش را از ذهن کودک بگیرد و حتی به تشدید اختلال نیز بیانجامد.

در این صفحه لیست بهترین متخصصین و کلینیک های معتبر گفتار درمانی قرار داده شده است تا شما عزیزان بتوانید انتخاب شایسته ای داشته باشید.

با توجه به تنوع بالای علائم و راهکار های درمانی برای اختلالات گفتاری، سایت فرزندان برتر به طور تخصصی اطلاعاتی را گرد آوری کرده است که می توانید در صفحه مقالات گفتار درمانی متناسب با مشکل و شواهد ظاهری، موضوع مد نظر را انتخاب و از آنها استفاده کنید. البته در این صفحه نیز مطالب جامع و تخصصی که پیش نیاز درک بهتر خدمات و مشکلات گفتار درمانی است قرار داده شده است.