نکاتی که والدین دارای فرزند نوجوان باید بدانند

کنترل خشم در نوجوانی  حسی طبیعی در هر رده سنی از نوزادی گرفته تا بزرگ‌سالی است که اگر از راه سالم بروز داده نشود باعث ایجاد افکار منفی در فرد می‌شود. عوامل مختلفی ممکن است باعث عصبانیت در افراد شود ولی عمده‌ترین دلایل بروز خشم در نوجوانان عبارت است از سوءتفاهم، مورد سوءاستفاده قرار گرفتن، غم و اندوه، اضطراب، افسردگی، ضربه‌ روحی، مشکلات شخصیتی و نوسانات خلقی.

علائم عصبانیت در نوجوانان

- حملات جسمی

- حملات کلامی

- رفتار ضداجتماعی

- طعنه شدید

- پیش‌داوری

- سوءمصرف مواد

- اختلالات روانی (اختلالات روانی)

علائم جسمانی عصبانیت در نوجوانان

- افزایش ضربان قلب

- افزایش فشارخون

- مشت‌های گره‌خورده

- سردرد

- لرزیدن

- سرگیجه

- گرفتگی عضلانی

- احساس خفگی در معده

- حس گرما در اطراف سر

چگونه در کنترل خشم به نوجوان کمک کنیم؟

1. تنظیم قوانینی در خانه

قوانینی در خانه وضع کنید و به نوجوان با شفافیت اعلام کنید که چه رفتارهایی در خانه قابل‌قبول و چه رفتارهای غیرقابل‌قبول است، اینکه چگونه هر فردی در خانه می‌تواند عصبانیت خود را بروز دهد و درصورتی‌که برخلاف قوانین خانه رفتار نماید چه عواقبی در انتظارش خواهد بود. این کار به نوجوان این هشدار را می‌دهد که باید در خانه به روش خاصی رفتار کند و آگاهانه عصبانیت خود را کنترل نماید.

2. مشخص کردن تفاوت عصبانیت و پرخاشگری

عصبانیت و پرخاشگری دو امر کاملاً متفاوت هستند. ابراز خشم کاملاً قابل‌قبول و ضروری است ولی پرخاشگری نکوهیده و غیرقابل‌قبول است، پرخاشگری با انجام کارهایی مثل شکستن و پرتاب کردن اشیاء، صدمه زدن به خود یا دیگران و پرخاشگری کلامی همراه هست. مشخص کردن تفاوت عصبانیت و پرخاشگری به شکل‌گیری رفتار نوجوان کمک زیادی می‌کند.

3. بالا بردن اعتمادبه‌نفس در نوجوان

شاید یکی از دلایل عصبانیت در نوجوانان مشکل اعتمادبه‌نفس در آن‌ها باشد. به نوجوان خود بیاموزید که چگونه بدون سرکشی، خودِ واقعی‌شان را به دیگران نشان دهند. دادن اعتمادبه‌نفس بهترین روش برای کنترل عصبانیت در نوجوان است.

4. شناساندن علائم عصبانیت

یکی دیگر از راه‌های کمک به نوجوان در مواجهه با خشم این است که به او بیاموزید علائم جسمانی عصبانیت را شناخته و با آرامش آن را کنترل کند. کشیدن نفس عمیق، شمارش اعداد، قدم زدن سریع یا دویدن، گوش دادن به صداهای آرامش‌بخش یا موسیقی می‌تواند به آرامش ذهنی و جسمی کمک کرده و باعث کنترل عصبانیت شوند.

5. قانون زمانی برای فکر کردن

به نوجوان خود بیاموزید که همیشه استدلال خود را با یک نکته مثبت خاتمه دهد. اگر قادر به انجام این کار نبود از او بخواهید هنگامی‌که عصبانی شد کمی به ذهنش استراحت دهد و از گفتن حرف‌های زننده و آسیب‌رسان به دیگران اجتناب کند. زمانی که عصبی هستند برای ادامه گفتگو به او اصرار نکنید چون این کار می‌تواند باعث عصبانیت بیشتر شود.

6. آموزش مهارت‌های حل مسئله

نیمی از دلایل سرخوردگی و عصبانیت نوجوانان به دلیل عدم توانایی در حل مسئله است که باعث احساس درماندگی در آن‌ها می‌شود. مهارت‌های حل مسئله را به نوجوانتان بیاموزید تا بتواند به‌ راحتی در یک موقعیت تجزیه‌ و تحلیل کرده و راه‌حلی مناسب و قابل‌ اطمینان پیدا کند. آموزش این مهارت به آن‌ها کمک می‌کند تا راحت‌تر با مشکلات برخورد کنند.

7. در کنار آمدن با شرایط به آن‌ها کمک کنید

نوجوان زمانی که نمی‌داند چگونه با عصبانیت خود کنار بیاید شروع به پرخاشگری می‌کند. آموزش مهارت‌های مقابله به او کمک می‌کند تا با موقعیت‌های ناخواسته کنار آمده و عصبانیتش را کنترل کند. برای آموزش تکنیک‌ها و روش‌های مقابله با خشم بهتر است با یک مشاور مشورت نمایید.

8. بهترین الگو باشید

با استفاده‌ی صحیح از کلمات و جملات به آن‌ها نشان دهید که چگونه می‌توانند نارضایتی خود را به‌طور مناسبی بروز دهند.

9. درک علت عصبانیت

شناخت دلایل عصبانیت در نوجوانان ضروری است. ممکن است دلیل عصبانیت مدرسه، دوستی‌ها و یا نوسانات هورمونی باشد. استرس نیز باعث کاهش قدرت تحمل و از دست دادن روحیه در نوجوانان می‌شود؛ بنابراین با آن‌ها صحبت کنید تا راهی برای مقابله با این مشکل پیدا کنید.

10. خوب گوش دهید

عصبانیت معمولاً ناشی از فکر کردن بیش‌ از حد به مشکلاتی است که نوجوانان ممکن است از بیان آن‌ها شرم داشته باشند. زمانی که متوجه رفتار پرخاشگرانه در نوجوان خود شدید با او در میان گذاشته و با صبر و حوصله به مشکلاتش گوش دهید، یک گفتگوی خوب می‌تواند در راحت‌تر کنار آمدن با احساسات به نوجوان کمک کند.

11. درک دیدگاه نوجوان

در صورت ابراز احساس منفی نسبت به شخصی، سعی کنید قضاوت و یا بی‌احترامی نکنید و در عوض به حرف او گوش دهید و سعی کنید به روشی صحیح کمک کنید تا با احساساتش کنار بیاید. هنگام گفتگو تمرکزتان روی زمان حال باشد و از گفتن اشتباهات گذشته خودداری کنید تا باعث ناراحتی و احساس گناه در نوجوان نشوید.

12. تشویق کنید

اگر نوجوان از قوانینی که برای مدیریت خشم در اختیارش گذاشتید پیروی می‌کند از او قدردانی کرده و به ادامه کار ترغیب کنید. قدردانی بهترین پاداش برای نوجوان شما است.

13. نادیده گرفتن رفتار منفعلانه

ممکن است وقتی نوجوان را مجبور به انجام کاری کنید که باب میلش نباشد پرخاشگری کرده و منفعل عمل کند. به‌جای عصبانیت، رفتار او را نادیده بگیرید و درصورتی‌که درخواستتان را انجام داد از او تشکر کنید.

14. نق زن ممنوع

نق زدن و انتقاد مداوم از نوجوان به دلیل کاری که انجام داده می‌تواند او را تحریک و عصبی‌تر کند. به‌عنوان‌مثال به او یک‌بار بگویید که کاری را انجام دهد و اگر لازم شد یک یا دو بار دیگر هم یادآوری کنید؛ اما هرلحظه به او تذکر ندهید که فلان کار را باید انجام دهی. به‌جای نق زدن سعی کنید نظرات مثبت را امتحان کنید با این کار به او در رسیدن به آرامش و کنترل خشم کمک می‌کنید.

نیمی از دلایل سرخوردگی و عصبانیت نوجوانان به دلیل عدم توانایی در حل مسئله است.

15. تهدید کردن ممنوع

زمانی که نوجوان خشمگین می‌شود والدین سعی می‌کنند با تهدید کردن به کار او پایان دهند. بهترین راه این است که ابتدا به آرامش دعوت کرده و سپس درباره اتفاقی که افتاده بحث کنید.

16. همدلی

معمولاً بچه‌ها فکر می‌کنند که والدین نمی‌توانند مشکلات آن‌ها را درک کنند. با همدلی کردن کمک کنید تا با احساسات و عواطف خود راحت‌تر کنار آمده و پرخاشگری نکنند.

17. شوخ‌طبعی

نوجوانان به دلیل تغییرات هورمونی ممکن است یک‌ لحظه شاد و خوشحال و یک‌ لحظه ناراحت و غمگین باشند بنابراین اگر چیزی خنده‌داری تعریف کردید و آن‌ها از گفته شما عصبی و ناراحت شدند دلگیر نشوید و با یک شوخی دیگر او را به آرامش دعوت کنید.

18. قابل‌ مذاکره باشید

اگر نوجوان از قوانین و محدودیت‌هایی که وضع کردید شکایت کرد سعی کنید با مذاکره و تغییر دادن قوانین آن‌ها را به پیروی از قانون دعوت کنید. به آن‌ها آزادی عمل دهید تا با مسئولیت‌پذیری و بدون محدودیت، کار خود را پیش ببرند.

19. احترام به حریم خصوصی

نوجوان معمولاً تمایل دارد از اتاق خود به‌عنوان یک مکان خصوصی استفاده کند و کسی بدون اجازه وارد نشود. به این نیاز او احترام گذاشته و قبل از وارد شدن حتماً در بزنید.

20. تأیید درخواست‌های نوجوان

نوجوان انتظار دارد که به تمام درخواست‌هایش پاسخ مثبت داده شود در صورتی که این اتفاق نیفتد ناامید و عصبی می‌شود؛ بنابراین به‌ جای رد کردن درخواست او سعی کنید به او تفهیم کنید که چرا با درخواستش مخالفت می‌کنید. با این کار شما درک می‌کند که او را به رسمیت شناخته‌اید ولی به دلیل اولویت‌بندی‌هایی که دارید از پذیریش درخواستش خودداری می‌کنید.

21. مانند بزرگ‌سال با او رفتار کنید

والدین معمولاً در مناسبت‌های مختلف و در مقابل دیگران با نوجوان خود کودکانه رفتار می‌کنند که این مورد قبول نوجوان نیست؛ بنابراین سعی کنید با آن‌ها مانند یک شخص بالغ و کامل رفتار کنید تا اعتماد به‌ نفسشان نیز تقویت شود.

22. ملزم کردن به انجام فعالیت‌های بدنی

ورزش بهترین راه برای بهبود خلق‌وخو است زمانی که نوجوان از لحاظ جسمی فعال باشد از لحاظ روحی نیز سالم خواهد بود. مراقبه یک روش عالی برای به آرامش رسیدن و طراوت ذهن است.

23. ثبت‌نام در کلاس‌های مدیریت خشم

اگر با تفهیم کنترل خشم به نوجوان مشکل‌ دارید بهتر است آن‌ها را در کلاس‌های مدیریت خشم ثبت‌نام کنید. این کلاس‌ها به آن‌ها آموزش می‌دهد که چگونه با تکنیک‌های مختلف رفتار پرخاشگرانه خود را از طریق توانایی‌های درونی و انتقال احساساتشان کنترل کنند.