تولید پوست مایع برای درمان زخم‌های فشاری

 پروفسور عزیز قهاری، فارغ‌التحصیل دانشگاه بریتیش کلمبیا در ونکوور کانادا و دارای تخصص سوختگی و زخم‌های مزمن و بیولوژی پوست است؛ وی حدود 30 سال در زمینه سوختگی تخصص دارد و اخیرا برای درمان بیماری زخم‌های فشاری، تکنولوژی جدیدی در دست دارد که با استفاده از آن این نوع از زخم‌ها را درمان می‌کند؛ زخم‌های فشاری بیشتر در میان افراد قطع نخاع و کسانی که در بستر هستند، شایع است.

پروفسور عزیز قهاری درباره مهم‌ترین زخم‌های مزمن که مردم جهان به آن مبتلا می‌شوند و همچنین علت آن، اظهار کرد: بیشترین زخم‌هایی که مردم جهان به آنها مبتلا هستند و هزینه بسیاری دارد، زخم‌های مزمن بیماری قندی است؛ به این دلیل که زمینه این زخم‌ها بهبود نمی‌یابند و در بسیاری از مواقع درمان‌هایی که زخم را تسریع می‌کند، جواب نمی‌دهد؛ چرا که این داروها خیلی پایدار نیستند.

زخمی شایع در دنیا

وی ادامه داد: هرچه نوع دوم بیماری قندی زیاد می‌شود، به همان نسبت هم زخم‌های قندی افزایش می‌یابد و متأسفانه هزینه بسیاری دارد؛ چرا که 15 درصد افرادی که زخم قندی دارند، ممکن است پای آنها قطع شود که قطع این عضو بسیار مشکل‌زاست.

وی با بیان اینکه در حال حاضر مردم همه کشورها با مشکل شیوع زخم‌های قندی مواجه هستند، گفت: مردم اکثر کشورهای جهان رو به چاقی می‌روند، عروق و عصب این افراد به خوبی کار نمی‌کند؛ لذا بیماری و زخم‌های قندی را بسیار شاهد هستیم و متأسفانه خود این بیماران متوجه این مساله نیستند و به خاطر غذاهای نامناسب بیماری آنان تشدید می‌شود.

پروفسور قهاری، نوع دوم بیماری قند را در کشورهای غربی و عربی شایع‌تر دانست و تصریح کرد: در کشورهای عربی بیماری قندی نوع دوم بسیار شایع است و به همان نسبت هم زخم‌های قندی به خصوص در قسمت کف پا بسیار هستند.

زخم‌های فشاری چه نوع زخم‌هایی هستند؟

وی افزود: پس از زخم‌های مزمن ناشی از بیماری قند، زخم‌های فشاری بسیار شایع هستند. زخم‌های فشاری در میان افراد قطع نخاع و همچنین کسانی که مدت زیادی در بستر هستند، شیوع دارد و علت اصلی آن به دلیل شرایط زندگی و بیماری و گرفتاری‌های مغزی است که در حال حاضر بسیار شایع شده و به‌تدریج در حال افزایش است.

وی با اشاره به اینکه درمان زخم‌های فشاری بسیار مشکل است، گفت: بسیاری از زخم‌های فشاری، تونل مانند هستند و زیرا این زخم‌ها، زخم‌هایی هستند که نمی‌توان آنها را مسدود کرد یا پوستی که سلول نداشته باشد را در این قسمت قرار داد.

این متخصص و پژوهشگر اظهار کرد: زخم‌های فشاری از جمله زخم‌های مهم و هزینه‌بردار است؛ به عنوان مثال درمان یکی از زخم‌ها حدود 100 تا 150 هزار دلار هزینه دارد و ممکن است دوره درمان کامل 5 تا 6 سال به طول انجامد.

وی تاکید کرد: برخی از زخم‌های فشاری درجه یک یا دو هستند و اگر به موقع به آنها رسیدگی شود به درجه سوم و چهارم نمی‌رسد و درمان راحت‌تر و هزینه آن کمتر خواهد بود.

وی در ادامه درباره تکنولوژی و راه درمان زخم‌های فشاری که مبدع آن است، گفت: ما متوجه شدیم برخی افراد مبتلا به زخم‌های فشاری برای درمان جراحی می‌کنند و معمولا قسمتی از پوست یا عضله خود را در قسمت زخم، قرار می‌دهند، ولی متأسفانه بهبود نمی‌یابند و زخم دیگری به نام "زخم جراحی" ایجاد می‌شود که عمق آنها بسیار زیاد است و حتی تونل دارد.

تکنولوژی جدید برای درمان زخم‌های فشاری

وی ادامه داد: ما راهی برای درمان زخم‌های فشاری یافتیم و با توجه به اینکه نمی‌توان پوست بیولوژیکی در تونل زخم‌ها تزریق کرد، تصمیم گرفتیم پوست مایع بسازیم که با تکنولوژی‌های پیشرفته موفق به ساخت پوست مایع شدیم؛ به نوعی که در درجه حرارت پایین به صورت مایع است، ولی به محض اینکه در زخم تزریق می‌کنیم، زخم از انتها آرام آرام بسته می‌شود و این بیمار وقتی بعد از یک هفته مراجعه می‌کند، این مایع جذب شده که دوباره این زخم را با مایع پر می‌کنیم. 6 تا 7 بار که مراجعه کند و مایع را هر بار تزریق کنیم، سلول‌های پوستی این زخم را پر می‌کنند و زخم بسته می‌شود.

بیماران قطع نخاعی به زندگی باز می‌گردند

پروفسور قهاری در پاسخ به اینکه تاکنون این تکنولوژی زخم‌های فشاری بیماران را درمان کرده است؟ گفت: از این تکنولوژی برای درمان زخم‌های فشاری تعدادی از بیماران، مخصوصاً کسانی که قطع نخاع هستند، استفاده کردیم؛ درصد بالایی از این افراد در طول عمرشان یک تا دو مرتبه مبتلا به این زخم های فشاری می‌شوند که برای بیمار بسیار دردسر ساز است؛ چرا که این بیمار نمی‌تواند در جامعه حضور فعال داشته باشد و به شغلی بپردازد و مجبور است به پرستاران و پزشکان وابسته باشد تا به طور مرتب پانسمان این بیمار تعویض شود؛ این مراقبت‌ها هزینه‌های بسیاری را به بیمار تحمیل می‌کند که این هزینه بالغ بر 100 هزار دلار در سال است.

وی افزود: با تکنولوژی‌ای که ما ابداع کردیم، بیماری زخم‌های فشاری کنترل می‌شود و وضعیت بیمار وخیم‌تر نمی‌شود؛ لذا حدود 120 هزار دلار در هزینه درمان‌ها صرفه‌جویی می‌شود. مضاف بر اینکه بیمار به زندگی و خانواده بر می‌گردد و می‌تواند کارآیی داشته باشد.

وی گفت: تا سال 2035 یعنی 15 سال دیگر امتیاز این تکنولوژی در اختیار ماست و می‌توانیم آن را تولید کنیم و به کشورهای دیگر نیز انتقال دهیم. دانشگاه بریتیش کلمبیا 50 درصد و مخترعین نیز 50 درصد امتیاز را در اختیار دارند.

حاضرم این تکنولوژی را به ایران منتقل کنم

وی در مورد اینکه آیا برنامه‌ای برای انتقال این تکنولوژی به ایران دارد، اظهار کرد: من به دنبال این هستم که مرکزی را پیدا کنم که این کار را انجام دهد. برای انتقال این تکنولوژی به ایران نیاز به افراد متخصص است. به لحاظ اخلاقی حتماً باید از دانشگاه، مرکز مربوطه و حتی وزارت بهداشت اجازه بگیریم و در صورت تأیید این اقدام را انجام دهیم. می‌توان مواد لازم برای درمان زخم‌های فشاری را به صورت پودر به ایران آورد و با آب مقطر به مایع تبدیل کرد و به زخم تزریق کرد.

وی پیشگیری برای مبتلا نشدن به زخم‌های مزمن را ضروری دانست و تصریح کرد: در کشورهای مختلف مانند اروپا و کانادا، پرستاران دو تا سه روز یک بار، بدن افرادی که سن بالایی دارند و به خصوص کسانی که به بیماری قندی مبتلا هستند را چک می‌کنند و اگر زخم کوچکی بود، بلافاصله در جهت درمان آن اقدام می‌کنند، ولی اگر برای درمان این زخم‌ها اقدام نکنند به زخم بزرگ‌تر تبدیل و زخم سخت‌تر می‌شود.

لزوم توجه ویژه به سالمندان و مراقبت از آنها

وی گفت: من متوجه شدم که در ایران خانه سالمندان زیاد است که یکی از کارهای آن باید چک کردن بیماران به صورت مرتب باشد؛ افرادی که بیماری قندی دارند یا کسانی که زمینه و سابقه بیماری قندی و زخم در خانواده دارند، شناسایی شوند و در گروه به خصوصی تحت مراقبت قرار گیرند. صدا و سیما باید در این زمینه‌ها بسیار فعال باشد و با افرادی که چنین مشکلاتی دارند، گفت‌وگویی داشته باشند. ما هر وقت برنامه‌ای داریم، بیمارانی که قطع نخاع هستند، از مشکلات خود می‌گویند. بیماران قندی که عضوی از بدن خود را از دست دادند نیز در طی جلسه‌ای مشکلات زندگی خود را بیان می‌کنند؛ نتیجه این گفت‌وگوها و جلسات این است که همگی دریابیم اگر این افراد درمان شوند، چقدر برای جامعه و خانواده مفید خواهند بود.

ورزش کنید، غذاهای مناسب بخورید، کارکرد بدن خود را کنترل کنید

پروفسور قهاری تصریح کرد: به سایر افراد توصیه می‌کنم که ورزش کنند و غذاهای نامناسب نخورند و کسانی که در خانواده‌های خود زمینه بیماری قندی دارند، بسیار از خود مراقبت کنند و مدام کارکرد بدن خود را کنترل کنند. از سوی دیگر زیرساخت‌ها باید برای کسانی که قطع نخاع هستند، مناسب شود؛ جاده‌ها ایمن شوند، رانندگی‌ها با احتیاط بیشتری باشد، دولت در کمک رسانی به این دسته از بیماران فعال‌تر باشد، مردم همراه و همیار این بیماران باشند. توجه داشته باشیم که وقتی یک فردی در خانواده به چنین بیماری‌ای مبتلا می‌شود، همه خانواده درگیر این شخص خواهند شد و تنها راه، پیشگیری و آموزش دادن است.