نشستن های زیاد و دردسرهای آن

آمار و ارقام نشان می‌دهند یک آمریکایی معمولی تقریباً 55 درصد از زمان بیداری خود را یکجا می‌نشیند. ما در محل کار خود می‌نشینیم، وقتی به خانه برمی‌گردیم مقابل تلویزیون می‌نشینیم یا کارمان جوری است که مدام مقابل کامپیوتر نشسته‌ایم. متأسفانه زیاد نشستن عواقب ناخوشایندی برای سلامتی دارد. عواقبی چون:

تأثیر منفی بر سلامت رگ‌های خونی

نشستن باعث می‌شود جریان خون به سمت پاها محدود شود. مطالعه‌ای دریافته حتی 10 دقیقه یکجا نشستن، توانایی عروق ریز برای گشاد شدن (در پاها) را مختل می‌کند. بنابراین جریان خون کمتری در پاهایتان خواهید داشت. حتی بدتر، کاهش جریان خون، ریسک تشکیل لخته خون را افزایش می‌دهد. وقتی لخته خون در پاها شکل می‌گیرد، این احتمال وجود دارد که به سمت ریه‌ها به راه بیفتد که کُشنده است. به همین علت باید در طول روز پاهای خود را مدام حرکت دهید تا جریان خون در آن‌ها بیشتر شود.

زیاد نشستن، عضلات باسن را ضعیف و تنبل می‌کند. این مشکل آن‌قدر شایع است که سندرمی به نام سندرم باسن مُرده (dead butt syndrome) برایش نام‌گذاری شده است. قوی بودن عضلات باسن و سرینی برای استحکام لگن اهمیت زیادی دارد و زیاد نشستن احتمال درد پایین کمر را افزایش می‌دهد.

زیاد نشستن سایر عضلات را نیز ضعیف می‌کند که شامل عضلات میان تنه هم می‌شود. به همین علت تمرینات قدرتی برای افرادی که پشت‌میزنشین هستند مهم‌تر هم می‌شود.

کاهش حساسیت به انسولین

مطالعات نشان می‌دهند زیاد نشستن از حساسیت به انسولین کم کرده و منجر به مقاومت به انسولین می‌شود. مقاومت به انسولین، ریسک فاکتور اصلی برای دیابت نوع دوم و بیماری قلبی و عروقی است. مطالعه‌ای دریافته است زنانی که هر روز 8 ساعت می‌نشستند (درست مانند خیلی از ما که شغلمان یکجانشینی را ایجاب می‌کند)، 56 درصد بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع دوم بودند.

خوشبختانه حتی دوره‌های کوتاه مدت ورزش می‌توانند حساسیت به انسولین را افزایش داده و قند خون را پایین بیاورند. لازم نیست مانند یک دونده‌ی ماراتن بدوید تا از خطرات زیاد نشستن بکاهید، تحرک بدنی در حد متوسط کافی است.

زیاد نشستن، ریسک بیماری قلبی و عروقی را بالا می‌برد

افزایش تریگلیسرید و قند خون هر دو با افزایش ریسک بیماری قلبی و عروقی ارتباط دارند. مطالعه‌ای دریافته افرادی که دو ساعت یکجانشینی را با ایستادن جایگزین کردند، تریگلیسریدشان 11 درصد و قند خونشان 2 درصد پایین آمده بود. بنابراین ایستادن بهتر از نشستن است اما راه رفتن در طول روز، بهترین کاری است که می‌توانید انجام دهید.

نشستن برای مغزتان بد است

مطالعه‌ای دریافت که زیاد نشستن منجر به نازک شدن لوب گیجگاهی مغز می‌شود؛ بخشی از مغز که مربوط به تشکیل خاطرات است. ضمناً افراد شرکت کننده در آزمایش که تمرینات ساختاری با شدت بالا انجام می‌دادند نیز این قسمت از مغزشان نازک شده بود، بنابراین ورزش نمی‌تواند تمام عوارض یکجانشینی را جبران کند. یکی از بهترین کارهایی که می‌توانیم برای سلامت مغزمان انجام دهیم، تحرک بیشتر در طول روز و کم کردن از ساعات یکجانشینی است.

تأثیر منفی بر خلق و خو و سطح انرژی

تا به حال متوجه شده‌اید وقتی زیاد می‌نشینید احساس خستگی می‌کنید؟ این خیالات شما نیست. مطالعه‌ای که روی 30 فرد بزرگسال انجام شد دریافت آن‌هایی که در طول روز حرکات ورزشی کمی انجام می‌دادند (تقریباً 5 دقیقه ورزش و تحرک)، سطح انرژی بهتری داشتند، خلق و خویشان بهتر شده بود و از اشتهایشان کم شده بود.

بالا بردن احتمال مرگ و میر

زیاد نشستن به طور کلی ریسک مرگ را افزایش می‌دهد. مطالعه‌ای دریافته زنانی که روزانه بیش از 6 ساعت می‌نشستند، 94 درصد بیشتر احتمال داشت طی دوره‌ی مطالعه بمیرند.

طبق اعلام انجمن سرطان آمریکا، ساعات طولانی یکجا نشستن، ریسک مرگ در اثر آلزایمر، پارکینسون، سکته مغزی، بیماری قلبی، دیابت، بیماری کلیوی، بیماری ریوی، سرطان، بیماری کبد و خودکُشی را افزایش می‌دهد. متقاعد نشدید؟

خلاصه اینکه کمتر بنشینید و بیشتر حرکت کنید. شاید نتوانید بدوید، طناب بزنید یا در محل کارتان تمرین بدنسازی انجام دهید، اما می‌توانید به جای آسانسور از پله‌ها استفاده کنید، اتومبیلتان را دورتر از مقصد پارک کنید، هنگام صحبت با تلفن راه بروید و ... .

اگر هم مجبور هستید بنشینید، هر چند دقیقه بدنتان را بکشید و پاهایتان را خم و راست کنید تا از تشکیل لخته خون پیشگیری کنید.

اگر تحت هورمون درمانی هستید بیشتر در معرض تشکیل لخته خون هستید (مثلاً قرص ضدبارداری یا درمان هورمون جایگزین). فراموش نکنید که زیاد آب بنوشید تا احتمال تشکیل لخته خون کمتر شود.