ترور سردار سلیمانی نقشه چه کسی بود

 یک روزنامه آمریکایی ترور سپهبد « قاسم سلیمانی »، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را نتیجه تلاش طولانی « مایک پامپئو »، وزیر خارجه آمریکا برای اقدام ستیزه‌جویانه علیه ایران دانسته است. 

 روزنامه «واشنگتن‌پست» نوشته پامپئو ساعت ۰۴:۰۰ بامداد سه‌شنبه هفته گذشته از وجود تظاهراتی عظیم مقابل سفارت آمریکا در بغداد مطلع شده است.

مقام‌های آمریکایی گفته‌اند پامپئو طی هفته گذشته هر روز با دونالد ترامپ صحبت کرده است که این صحبت‌ها سرانجام موجب شده ترامپ درخواست معاونش «مایک پنس» و پامپئو  برای ترور سردار سلیمانی را تأیید کند. 

یک مقام آمریکایی می‌گوید پامپئو تابستان گذشته، بعد از آنکه ایران یک پهپاد آمریکا را سرنگون کرد تلاش مشابهی انجام داد اما در مجاب کردن ترامپ به اقدام تلافی‌جویانه نظامی ناکام مانده و به همین دلیل، «عبوس» شده بود. اما تغییرات اخیر در تیم امنیت ملی آمریکا، در کنار نگرانی ترامپ از اینکه در برابر اقدامات ایران سست به نظر برسد باعث شد پامپئو بار دیگر در صدد رقم زدن حادثه‌ای برآید که از مدت‌ها قبل به دنبال آن بود. 

واشنگتن‌پست نوشته انجام این حمله پهپادی در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی بغداد نوعی پیروزی بوروکراتیک برای پامپئو به حساب می‌آید، اما در بردارنده مخاطراتی جدی از جمله آغاز جنگی دیگر در خاورمیانه، ترور پرسنل آمریکایی مستقر در سراسر دنیا، اخلال در مبارزه با داعش، بسته شدن باب دیپلماسی با ایران در موضوع هسته‌ای و تبعات منفی در عراق هم هست. 

برای پامپئو که بلندپروازی‌های سیاسی او همواره منشأ گمانه‌زنی‌ بوده، مرگ دیپلمات‌های آمریکایی رویدادی به شدت ناکام‌کننده خواهد بود، به ویژه با توجه به اینکه او بعد از کشته شدن سفیر آمریکا در لیبی و چند آمریکایی دیگر در بنغازی در سال ۲۰۱۲، انتقادهای بی‌امانی از «هیلاری کلینتون»، وزیر خارجه وقت آمریکا کرده بود. 

مقام‌های آمریکایی گفته‌اند هیچکدام از این ملاحظات باعث نشده‌اند پامپئو از تلاش برای حمله هدفمند به سردار سلیمانی دست بردارد. واشنگتن‌پست، این مسئله را نشانه تمرکز وسواس‌گونه ترامپ روی ایران دانسته که در تمام مدت ۱۰ سال حضور او در سمت‌های حکومتی، از کنگره گرفته، تا سیا و وزارت خارجه آمریکا تداوم داشته است. 

یک مقام ارشد آمریکایی می‌گوید پامپئو اولین بار چند ماه پیش با ترامپ درباره حذف سردار سلیمانی صحبت کرد، اما نه ترامپ و نه مقام‌های پنتاگون حاضر به انجام این عملیات نبودند. 

برای بیش از یک سال، مقام‌های پنتاگون هشدار می‌دادند کمپین تحریم‌های آمریکا علیه ایران به افزایش تنش‌ها با ایران منجر شده است. آنها بر این اساس، خواستار اختصاص سهم بیشتری از منابع نظامی آمریکا به خاورمیانه در زمانی بودند که عده زیادی در پنتاگون بر لزوم استقرار توان آتش آمریکا در آسیای شرقی اصرار می‌ورزیدند.

واشنگتن‌پست نوشته ترامپ هم مطابق با وعده‌هایش به دنبال کاهش حضور در منطقه خاورمیانه بوده، اما این نظر، روز ۲۷ سامبر که ۳۰ راکت به یک پایگاه مشترک آمریکا و عراق در بیرون کرکوک اصابت کرد، تغییر یافت.

روز ۲۹ دسامبر، پامپئو همراه با «مارک اسپر»، وزیر دفاع آمریکا و «مایک میلی»، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا به مجتمع تفریحی ترامپ در فلوریدا رفتند و در آنجا بود که اسپر و میلی گزینه ترور سلیمانی را به عنوان یکی از گزینه‌های واکنش به ایران مطرح کردند. 

با توجه به نگرانی‌های دیرینه پنتاگون از شدت گرفتن تنش‌ها با ایران و تلاش ترامپ برای دوری‌گزینی از درگیری با این کشور، تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا برای هدف قرار دادن سردار سلیمانی تحیر برخی از مقام‌هایی را به همراه داشته که در جریان آن تصمیم قرار گرفته‌اند. 

واشنگتن‌پست نوشته یک عامل مهم در جلب موافقت ترامپ، هماهنگی «نزدیک» پامپئو و اسپر درباره این عملیات بوده است. این دو مقام، که در «آکادمی ارتش آمریکا» هم‌کلاسی بوده‌اند قبل از دیدار با ترامپ، با یکدیگر درباره این عملیات، صحبت کرده و آن را مورد بررسی قرار داده بودند. مایک پنس هم با این تصمیم موافق بود اما در جلسه برگزار شده در فلوریدا حضور نداشت. 

یک مقام کاخ سفید با بیان اینکه پنتاگون در دوران «جیمز متیس»، وزیر دفاع سابق آمریکا بر دوری از مخاطرات تأکید داشته، گفت: «حذف [سردار] سلیمانی در دوران متیس اتفاق نمی‌افتاد.»

وی اضافه کرد: «متیس با تمام این کارها مخالف بود. میلی و اسپر فرق دارند. حالا یک تیم امنیت ملی یکدست دست‌اندرکارند و وزیر خارجه و وزیر دفاعی داریم که در کل دوران بزرگسالی یکدیگر را می‌شناخته‌اند.»

بعد از ترور سردار سلیمانی، پامپئو صدای اصلی دولت در خصوص این موضوع بوده و با متحدان آمریکا درباره آن صحبت کرده و استدلال‌های واشنگتن را مطرح کرده است. 

واشنگتن‌پست نوشته اما منتقدان، هم در داخل دولت و هم در بیرون آن، توجیه‌های پامپئو برای اننجام این عملیات مبنی بر اینکه زندگی «ده‌ها و شاید صدها» آمریکایی در معرض خطر قرار داشته را زیر سوال برده‌اند.

نماینده‌های کنگره روز جمعه جلسه‌ای محرمانه با مقام‌های اطلاعاتی آمریکا داشتند. به نوشته واشنگتن‌پست، این نماینده‌ها می‌گویند در آن جلسه، ادله‌ای مبنی بر اینکه تهدید ناشی از نیروهای تحت رهبری سردار سلیمانی در ماه‌های اخیر تغییراتی جدی داشته، نشنیده‌اند. 

پامپئو روز یکشنبه در مصاحبه با «سی‌ان‌ان» هنگامی که درباره ماهیت این تهدیدها و زمان عملی شدن آنها سوال‌پیچ شد، از پاسخ به سوالات طفره رفت.

وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به سوالات مجری سی‌ان‌ان گفت: «اگر شما یک آمریکایی در منطقه باشد، اینکه تهدیدها چند روز یا چند هفته بعد اتفاق می‌افتند، اهمیتی ندارد.»

برخی از مقام‌های دفاعی آمریکا ادعای پامپئو درباره وجود تهدید مستقیم و قریب‌الوقوع علیه نیروهای آمریکا در منطقه را اغراق‌آمیز می‌دانند و ترجیح می‌دهند استدلال‌هایشان را بر کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی در جریان حمله ۲۷ دسامبر استوار کنند. 

منتقدان این استدلال را که ترور سردار سلیمانی چطور می‌تواند از وقوع تهدیدهای ادعایی مورد نظر جلوگیری کند را هم زیر سوال برده‌اند. 

«رابرت مالی» مقام سابق آمریکایی، گفت: «اگر آن حمله قرار بوده در زمان حیات [سردار] سلیمانی اتفاق بیفتد، دشوار است بتوان درک کرد چطور الان اتفاق نخواهد افتاد.»

واشنگتن‌پست نوشته پامپئو بعد از ترور سردار سلیمانی تماس‌های تلفنی متعددی با همتایانش در سراسر جهان برقرار کرده، اما با واکنش سرد متحدان اروپایی روبرو شده است. بسیاری از این کشورها نگرانند که سفارتخانه‌های آنها در ایران و عراق در خطر قرار بگیرد، ضمن آنکه معتقدند که اقدام آمریکا شانس مهار برنامه هسته‌ای ایران را از بین برده است. 

«آمیلی دی مونتچالین»، مشاور وزیر خارجه فرانسه در امور اروپا گفت: «ما به دنیایی خطرناک‌تر چشم گشوه‌ایم.»

ترور سردار سلیمانی 

بامداد جمعه سیزدهم دی ماه (سوم ژانویه) ساعاتی پس از انتشار اخباری از انفجار و اصابت موشک به دو خودرو در نزدیکی فرودگاه بغداد، الحشد الشعبی عراق از شهادت سردار سپهبد قاسم سلیمانی و «ابومهدی المهندس» معاون سازمان الحشد الشعبی عراق در حمله هوایی آمریکا خبر داد؛ خبری که ساعتی بعد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آن را تأیید کرد.

سپاه پاسداران در اطلاعیه‌ای که در این خصوص منتشر کرد، آورد: «سردار سرافراز اسلام حاج قاسم سلیمانی پس از عمری مجاهدت بامداد امروز در حمله بالگردهای آمریکایی به شهادت رسید».

در پی این خبر، وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) مسئولیت ترور شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس را بر عهده گرفت و در بیانیه‌ای اذعان کرد که این ترور به دستور رئیس جمهور آمریکا صورت گرفته است. 

در بیانیه پنتاگون آمده است: «ارتش آمریکا به دستور رئیس‌جمهور با کشتن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اقدام دفاعی قاطعی برای حراست از پرسنل آمریکا در خارج از کشور انجام داده است.»

پنتاگون در ادامه این بیانیه در ادعایی بی‌اساس گفت، سردار سلیمانی در حال طراحی برنامه‌هایی برای حمله به دیپلمات‌ها و نیروهای آمریکا در عراق و سراسر منطقه بود.