کشف یک ماده معدنی جدید بر روی کره زمین

یک ماده معدنی فرازمینی که تاکنون مشابه آن در بر روی زمین یافت نشده است از درون یک شهاب‌سنگ کشف شده است و محققان با آزمایش بر روی آن دریافتند که این کانی ترکیبی از آهن و کاربید است.

این ماده معدنی عجیب در واقع از داخل شهاب‌ سنگی که نزدیک به ۷۰ سال پیش پیدا شده بود، کشف گردید. دانشمندان تاکید دارند که بر روی زمین این کانی به صورت طبیعی ساخته نشده است و فقط می توان آن را از طریق فرایند های مصنوعی تولید نمود.

شهاب سنگی که این ماده معدنی از دل آن کشف شدن همان شهاب سنگ ودربورن (Wedderburn) است که برای نخستین بار در سال ۱۹۵۱ در نزدیکی شهر ودربورن در ویکتوریای استرالیا کشف گردید و هم اکنون از آن در موزه ویکتوریا نگهداری می‌شود.

شهاب سنگ ودربورن در زمانی کشف به اندازه یک لیمو بود و تنها ۲۱۰ گرم وزن داشت و از از همان ابتدای کشف شهاب سنگ، پژوهشگران سراسر دنیا مشغول مطالعه برش هایی از آن بودند تا بدانند از چه ساخته شده و از کجا آمده است.

محققان آخرین مطالعات خود را روی این شهاب سنگ انجام دادند. در نتیجه این بررسی کانی بسیار کمیاب و بی‌نامی که هرگز در سیاره ما به صورت طبیعی شکل نمی‌گیرد را کشف کردند. این ککانی ترکیبی از آهن و کاربید بود.

این کانی از الگوی خاصی از اتم‌های آهن و کربن تشکیل شده است. محققان آن را ادسکاتیت نام گذاری کردند که از نام ادوارد آر.دی اسکات (Edward R.D. Scott) کیهان شیمیدان دانشگاه هاوایی تقلید شده است. وی اولین کسی بود که این کانی را در شهاب‌سنگ کشف و ترکیب شیمیایی آن را در اوایل دهه ۱۹۷۰ تعیین نمود. اما این دانشمند قادر نبود تا ساختار بلوری آن را تعیین کند. در جریان تحقیق بر روی ساختار بلوری این ماده معدنی مشخص شد که باید یک کانی جدید به ثبت برسد.

احتمال می رود منشأ شهاب‌سنگ ودربورن در یک سیارک باشد که از مسیر خود منحرف و با زمین برخورد کرده است. همچنین به احتمال زیاد این سیارک باقیمانده یک سیاره است که در منظومه شمسی اولیه به سایر اجرام آسمانی برخورد کرده است. ادسکاتیت هنگامی شکل می‌گیرد که یک شهاب‌سنگ غنی از آهن و نیکل، بمانند شهاب‌سنگ ودربورن به آرامی خنک شود.

هر ماده معدنی روایت خاص خود را تعریف می کند. هر کانی فرازمینی نشان دهنده یک محیط شکل‌گیری متمایز است و می‌تواند بینش‌هایی در مورد فرآیندهای فعال در سحابی‌های خورشیدی، سیارک‌ها، ماه و مریخ و فضای بیرون از جو به انسان  ارائه دهد.

به هر حال این کانی همچنان اسرار ناگفته ای دارد و پژوهشگران سعی دارند تا آنجا که ممکن است از آن رمز گشایی کرده و اسرار بیشتری را از زبان این کانی فاش سازند.

بخش عظیم شهاب‌سنگ مورد بررسی قرار گرفته است، تا حدی که فقط حدود یک سوم نمونه اصلی هنوز دست نخورده باقی مانده است.

ورژن مصنوعی آهن کاربید برای دهه ها شناخته شده است و در اثر ذوب آهن ایجاد می شود، اما این کانی به صورت طبیعی وجود ندارد. رقم کانی های کشف شده در حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار است اما تنها ۶ هزار از آنها به صورت طبیعی ساخته می شوند. ماده معدنی آهن کاربید می تواند در هسته گرم و تحت فشار یک سیاره باستانی تشکیل شده باشد.

مدتها پیش سیاره تولید کننده این کانی به احتمال زیاد به نوعی برخورد کیهانی عظیم مانند برخورد با سیاره ای دیگری، یا یک ماه یا سیارک دچار می شود و از هم فرو می پاشد و تکه های قطعه قطعه شده از این جهان ویران شده در سراسر جهان پخش می شود.

به هر حال کشفیاتی از این دست دانش ما را از دنیای اطرافمان غنی تر خواهند ساخت و در این بین شهاب‌سنگ ودربورن می توان روشنایی در دل تاریکی هزار تو علم نجوم باشد.