مودم خارجی در بازار کامپیوتر کمیاب شد

در سایت‌های اینترنتی نیز اوضاع از همین قرار است و اگر سایت‌هایی نظیر دیجی‌کالا را باز کنید و در جستجوی مودم باشید، با عبارت «ناموجود» در کنار مودم‌های با برند خارجی روبرو خواهید شد. روابط عمومی دیجی‌کالا اولین جرقه این گزارش را با جواب کوتاه خود برای من روشن می‌کند: «با دستور مستقیم ستاد قاچاق کالا و ارز، فروش مودم‌های خارجی در سایت ما ممنوع شده و ما هم این موضوع را به تمامی تامین‌کنندگان خود ابلاغ کرده‌ایم.»

شواهد نشان می‌دهد که جلوی فروش مودم خارجی گرفته شده و اکنون در بازار می‌توان مودم ایرانی تهیه کرد. این شواهد شک و شبهاتی را برای هر کسی به وجود می‌آورد؛ شبهاتی نظیر اینکه قرار است حمایت از یک کالای ملی صورت بگیرد.

مدیر یکی از پاساژ‌های فروش تجهیزات شبکه در کشور نیز با تایید ضمنی این موضوع تاکید می‌کند که فعلا هیچ مودم خارجی از داخل فروشگاه‌ها جمع آوری نشده ولی اعلام شده که نباید مودم‌های خارجی موجود در مغازه‌ها به فروش برسد یا مودم‌های جدید وارد بازار شود. یکی از مغازه‌داران این پاساژ که در زمینه خرید و فروش مودم‌ فعالیت دارد نیز در گفتگو با دیجیاتو می‌گوید که مدتی است در زمینه فروش مودم با برندهایی نظیر دی‌لینک و هوآوی به مشکل خورده‌اند:

«ما الان فقط مودم ایرانی داریم و نمی‌توانیم دیگر محصولاتمان را بفروشیم. تا جایی که اطلاع دارم، همه جا همین است و به سختی می‌توان مودم مارک خارجی پیدا کرد. واردات این محصول را بستند چون مدل ایرانی‌اش وجود دارد. اگر موردی هم پیدا کنید مغازه‌داران در انبار خودشان از قبل دارند و آن را پنهانی می‌فروشند.»

یکی دیگر از فروشندگان نیز در گفتگوی تلفنی با دیجیاتو با خنده می‌گوید که نمی‌تواند تلفنی مودم خارجی بفروشد و برای فروش چنین کالایی باید حضوری پیش او رفت. وقتی دلیل این امر را از او می‌پرسم می‌گوید که باید مطمئن شود من «مامور» نیستم: «مودم خارجی هم داریم و قیمتش هم کذایی نیست، گیر می‌آید. با گارانتی و معتبر.» او تاکید می‌کند که این اتفاق، مدتی است که آغاز شده است.

مسئول فروش تجهیزات شبکه یک فروشگاه دیگر در پاساژ ایران نیز در گفتگو با دیجیاتو می‌گوید که مودم‌های خارجی هنوز کم و بیش پیدا می‌شوند و خوشبختانه چون روتر برند ایرانی هنوز تولید نمی‌شود، با روترها کسی کاری ندارد. در نهایت تصمیم می‌گیرم با یک شرکت گارانتی کننده مودم‌های تی‌پی لینک و دی‌لینک تماس بگیرم و ماجرا را از آنها جویا شوم. مدیر فروش بخش شبکه این شرکت، موضوع عدم واردات بار جدید مودم را تایید می‌کند:

«یک سری کالا قبلا ثبت سفارش کردیم که آنها را موجود داریم ولی دیگر نمی‌توانیم سفارش جدیدی در این زمینه داشته باشیم. اساسا ثبت سفارش در سایت اداره بازرگانی، اجازه ثبت سفارش واردات مودم نمی‌دهد. ما پیگیری کردیم و به ما گفتند به خاطر حمایت از تولید کالای داخلی، دیگر اجازه ثبت سفارش این محصول وجود ندارد.»

او در پاسخ به این سوال که آیا مشکل گارانتی در آینده برای دارندگان و خریداران مودم پیش می‌آید یا خیر می‌گوید که ممکن است به مشکل بخورند اما آنها تعداد زیادی دستگاه استوک برای حل ماجرای گارانتی در انبار خود دارند.

مسئول بازرگانی این شرکت نیز به دیجیاتو می‌گوید: «دو سامانه در واردات کالای الکترونیکی داریم. یکی سامانه جامع تجارت که وقتی می‌خواهید کالایی را وارد کنید باید مجوزها را از این سایت استعلام کنید که یا وزارت صمت یا وزارت ارتباطات مجوزها را صادر می‌کند و بعد از دریافت این مجوز می‌توان از سایت گمرک، مراحل ترخیص کالا را انجام داد. اما در حال حاضر اصلا در همان بدو شروع کار یعنی در سامانه جامع تجارت تعرفه مودم اجازه ثبت سفارش ندارد.»

او می‌گوید نامه‌ای مستقیما برای شرکت‌های وارد کننده نیامده و این نامه احتمالا در سطوح بالاتر از سوی وزارتخانه‌ای به گمرک داده شده و آنها هم مامور هستند و ثبت سفارش را می‌بندند. به گفته این مسئول بازرگانی، شرکت آنها نامه‌نگاری‌های متعددی برای واردات این مودم انجام داده اما راه از پیش نبرده‌اند:

«می‌گویند بحث حمایت از کالای ملی است و نمی‌توان کاری در این باره انجام داد. پس امروز اگر مودمی در بازار باشد یا قاچاق است یا در بهترین حالت از مجوزهای ورود و سفارشات قبلی برخی شرکت‌ها، اعتباری باقی مانده و به وسیله آن سفارش انجام شده است؛ البته این موضوع هم نهایتا در شرکت‌ها تا دو سه ماه آینده جواب خواهد داد و پس از آن معلوم نیست چه خواهد شد.»

«فرامرز رستگار» مدیرعامل سندیکای مخابرات در این باره اما حرف‌های دیگری به دیجیاتو می‌زند و اساسا موضوع حمایت از کالای ملی را یک شایعه می‌داند. او به دیجیاتو می‌گوید:

«اگر کسی مودم را از کانال رسمی وزارت صمت وارد کشور کرده باشد هیچ منعی برای فروش آن وجود ندارد. اما مشکلات که پیش آمده دلیلش اینست که مودم‌های موجود در بازار بیش از تعداد مودم‌هایی است که سفارش رسمی شده، که این موضوع یا نشانه قاچاق است و یا اینکه برخی شرکت‌ها در کنار دیگر تجهیزات خود، مودم‌ها را به نوعی وارد کشور کردند و آنها را به گمرک اظهار نکرده‌اند.»

به گفته رستگار قاچاق صرفا این نیست که از مرزهای زمینی یک کالایی به صورت مخفیانه وارد کشور شود بلکه پنهانکاری در واردات کالا وجود دارد و در فرم‌های اظهارنامه درست درباره کالاهای وارداتی اظهار نشده باشد:

«هر فروشنده و واردکننده‌ای اگر اسناد و مستنداتی دال بر اینکه کالاهای مودم به صورت قانونی وارد کشور شده را دارد، می‌تواند با اظهار آنها بدون مشکل به فروش کالای خود مبادرت ورزد. تاکید می‌کنم که ممنوعیت مطلقی وجود ندارد و صرفا آمارها می‌گوید مودم‌های موجود در داخل کشور بیش از واردات رسمی است.»

او به انواع مودم‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید که ایرانیان در ساخت برخی از این مدل‌ها فعلا راه به جایی نبردند و مدل ایرانی برخی مدل‌های مودم یافت نمی‌شود: «در این مدل‌ها نیز هیچ نوع ممنوعیتی وجود ندارد و مردم نباید نگران باشند. نگرانی دولت اما اینست که کالای قاچاق وارد کشور شده باشد و دولت می‌خواهد کالای قاچاق را از غیر قاچاق تفکیک نماید وگرنه شایعات مبنی بر حمایت از یک برند ملی و حذف برندهای خارجی صحت ندارد.»

او باور دارد اگر این آمار و پایش به مرحله نهایی خود برسد، بازار مودم به حالت قبل برمی‌گردد و در حال حاضر صرفا بحث شفاف سازی بازار مودم مطرح است.

او در پاسخ به این پرسش که شاید فروشندگان خودشان واردکنندگان اصلی نباشند و در آن صورت باید چه کار کنند تا فروش محصولشان از سر گرفته شود نیز به دیجیاتو می‌گوید: «این فرهنگ غلط است که یک سری کالا بخریم و سرچشمه آنها را ندانیم و نپرسیم. فروشنده باید بداند چه نوع کالایی و از چه کسی خریداری می‌کند.»

فروشگاه‌ها می‌گویند که بحث حمایت از یک کالای ملی مطرح است و مسئولین با رد این موضوع، می‌گویند که بحث شفاف سازی مطرح است. این دو راهی در بیشتر مواقع در برابر هر سوژه‌ای قرار می‌گیرد و تنها زمان است که مشخص می‌کند کدام ادعا واقعیت دارد. ناگفته نماند پیگیری‌های دیجیاتو برای صحبت و بازتاب نظر اتحادیه صنف فناوران رایانه تهران پیرامون این موضوع تا لحظه نگارش این گزارش بی‌حاصل ماند.