فواید و ضررهای لامپ‌های کم مصرف

سیامک شمس رئیس گروه سلامت محیط دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: هنگام استفاده از این نوع لامپ‌ها در خانه و محل کار با رعایت یک فاصله ۳۰ سانتیمتری عوارض بهداشتی آن به حداقل می‌رسد.

او، با بیان اینکه کاربرد لامپ‌های کم مصرف با رعایت موازین بهداشتی و ایمنی، عوارضی برای سلامت انسان ندارد بیان کرد: با توجه به مزایای اقتصادی استفاده از لامپ‌های کم مصرف، پیش بینی می‌شود عده بیشتری از مردماز لامپ‌های کم مصرف استفاده کنند که باید با رعایت ملاحظات و توصیه‌های بهداشتی و ایمنی باشد تا بتوان با خاطری آسوده از این لامپ‌ها استفاده کرد.

شمس، به سه ملاحظه بهداشتی در مورد کاربرد لامپ‌های کم مصرف اشاره کرد و افزود: نخستین ملاحظه بهداشتی کاربرد لامپ‌های کم مصرف، انتشار پرتوهای فرابنفش از این لامپ‌ها است، مقدار پرتوهای فرابنفش حاصل از این لامپ‌ها به قدری پایین بوده، که نمی‌تواند خطری را متوجه سلامت انسان کند و رعایت فاصله ۳۰ سانتیمتر یا بیشتر از این لامپ‌ها توصیه می‌شود که باید رعایت شود.

رئیس گروه سلامت محیط دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان دومین نکته بهداشتی مورد توجه در مورد لامپ‌ها و هر وسیله برقی دیگر تاکید کرد: اثر میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی در این وسایل مورد توجه بوده و این میدان‌ها با حواس انسانی قابل درک نیست، زیرا میدان الکتریکی زمانی که به یک وسیله برقی را به برق متصل شود حتی اگر آن وسیله برقی خاموش باشد در هرچه ولتاژ در این حالت بالاتر باشد، میدان الکتریکی ایجاد شده نیز بیشتر است.

او، اضافه کرد: میدان مغناطیسی وقتی ایجاد می‌شود که جریان برق در سیستم یا وسیله برقی برقرار شود که میزان جریان، میدان مغناطیسی نیز افزایش می‌یابد، بنابراین میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی بسته به شرایط ممکن است به تنهایی یا همزمان با یکدیگر وجود داشته باشند، وقتی یک لامپ به برق متصل می‌شود میدان الکتریکی شکل می‌گیرد حتی اگر لامپ خاموش باشد، اما زمانی که لامپ را روشن می‌کنیم برقراری جریان، یک میدان مغناطیسی نیز ایجاد می‌شود، بنابراین مانند همه وسایل برق خانگی، لامپ‌های کم مصرف نیز دارای میدان الکتریکی و مغناطیسی هستند.

شمس اظهار کرد: اندازه گیری‌های انجام شده در فاصله ۳۰ سانتی متری از لامپ‌های کم مصرف مقادیر کمتر از استاندارد را نشان می‌دهد، بنابراین از دیدگاه میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی نیز نگرانی خاصی وجود ندارد و این برداشت، با دیدگاه متخصصان و سازمان‌های بهداشتی معتبر دنیا مطابقت دارد.

رئیس گروه سلامت محیط دانشگاه علوم پزشکی شیراز تاکید کرد: سومین موضوع که در زمینه کاربرد این لامپ‌ها باید مورد توجه قرار گیرد رعایت موارد و توصیه وزارت بهداشت در مورد نحوه اقدام در زمان پایان عمر یا شکستن این لامپ‌ها دانست که به دلیل وجود مقادیر اندک ماده خطرناک جیوه در این لامپ‌ها است.

او، گفت: تا زمانی که این لامپ‌ها نشکند، این جیوه که مقدار آن به اندازه پوشش نوک یک قلم ذکر شده، هیچ خطری برای کاربران ندارد، بنابراین پس از پایان عمر این لامپ‌ها باید آن را داخل جعبه اولیه قرار داده و سپس داخل یک یا دو کیسه پلاستیکی مقاوم قرار داده شود و پس از بستن درب آن به مأمور جمع آوری پسماند تحویل داده شود.

شمس بیان کرد: در مواقعی که لامپ‌های کم مصرف در داخل خانه می‌شکند، باید مراقب بود تا بدون هیچ گونه اثر سوئی بقایای این لامپ‌ها جمع آوری و دفع شود، بنابراین به افراد خانواده توصیه کنید از اتاقی که لامپ در داخل آن شکسته است خارج شوند و مواظب باشند که بر روی قطعات شکسته لامپ پا نگذارند.

رئیس گروه سلامت محیط دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: قبل از پاکسازی اتاق به مدت ۱۵ دقیقه پنجره‌ها را باز بگذارید تا بخارهای جیوه از اتاق خارج شود و در صورتی که اتاق دارای سیستم تهویه مرکزی است آن را خاموش کنید، به هیچ وجه از جارو برقی برای تمیز کردن بقایای لامپ شکسته استفاده نکنید، چون بخارات جیوه را در فضا پخش می‌کند و جارو نیز آلوده می‌شود، یک دستکش یک بار مصرف بپوشید تا از تماس مستقیم با بقایای شکسته لامپ و بریدن دستان، جلوگیری شود.

او، ادامه داد: با دو تکه مقوای نازک بقایای لامپ شکسته را به طور کامل با احتیاط جمع کنید، با یک پارچه مرطوب خرده‌های شیشه یا پودر باقیمانده را تمیز کنید تا همه بقایای لامپ تمیز شود، قطعات و بقایای لامپ شکسته و اشیائی که برای تمیز کردن مورد استفاده قرار گرفته است را در داخل یک ظرف شیشه‌ای یا پلاستیکی بریزید و درب آن را محکم ببندید و به مامور جمع آوری پسماند تحویل دهید، پس از اتمام کار دستان خود را با آب و صابون بشویید.