بهترین زمان خرید مسکن

شواهد نشان می‌دهد بازار مسکن وارد دوره پسارکود شده است؛ بدین مفهوم که خرید و فروش نسبت به نقطه‌ی عمق رکود ۴۶ درصد افزایش یافته اما آن‌قدر بالا نیست که بتوان از آن به عنوان رونق یاد کرد. آبان ماه امسال ۴۱۰۰ مورد معامله مسکن در شهر تهران به امضا رسید که نسبت به ماه پایانی تابستان که خرید و فروش به پایین‌ترین سطح خود رسیده بود ۴۶ درصد و نسبت به فروردین ماه نیمه تعطیل ۲۰ درصد افزایش نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد متقاضیانی که سطح فعلی قیمت‌ها را پذیرفته‌اند به‌تدریج وارد بازار شده‌اند.

مسکن به عنوان یک دارایی ثابت همواره خود را به انتظارات تورمی تطبیق می‌دهد. بر این اساس، نوسانات ماهیانه برای متقاضیان واقعی اهمیت چندانی ندارد. البته پس از تیرماه امسال با بروز نشانه‌های رکود، نوسان‌گیران بازار مسکن را ترک کردند و احتمالا برای ۱۰ تا ۱۲ فصل آینده اقدام به خرید نمی‌کنند.

تجربه سیکل‌های رونق و رکود مسکن در سال‌های ۱۳۶۸، ۱۳۸۶، ۱۳۹۲ و ۱۳۹۷ نشان داده بازار مسکن بعد از دوره کوتاه مدت رونق، وارد رکود ۱۰ تا ۱۵ فصل خواهد شد. رکود اوایل سال ۱۳۹۲ تا پایان ۱۳۹۶ بالغ بر ۱۵ فصل به طول انجامید که طولانی‌ترین دوره در چهار بازه زمانی مذکور بوده است.

بروز دو عامل محرک در بازار مسکن

دو عامل رونق‌بخش، تقاضای واقعی را به سمت بازار مسکن سوق داد؛ به دنبال کاهش هفت درصدی نرخ نسبت به نقطه‌ی اوج و نزدیک شدن به ماه‌های پایانی سال، طرف تقاضا به‌تدریج با اقتباس از ادوار گذشته خود را برای خرید آماده می‌کند.

قیمت ماهیانه مسکن شهر تهران در وضعیت کلی دو درصد کاهش داشته است. رقم افت نرخ نسبت به نقطه‌ی اوج بازار در تیرماه به هفت درصد می‌رسد. کاهش قیمت‌ها از یک طرف و نگرانی از بابت تورم سیستماتیک در پایان سال و اثر تغییر نرخ بنزین، برخی متقاضیان مصرفی را به خرید مجاب کرد. به طوری که معاملات در دو ماه گذشته به ترتیب ۲۲ و ۱۹ درصد بالا رفت.

در شرایط فعلی، کارشناسان معتقدند که هر دو طرف عرضه و تقاضا در بازار مسکن به درک مشترک رسیده‌اند. از یک طرف مالکان به این نتیجه رسیده‌اند که ظرفیتی برای رشد نرخ وجود ندارد. خریداران نیز می‌دانند که نمی‌توان انتظار ریزش شدید نرخ را داشت. آبان ماه ۱۳۹۸ با این‌که معدل کلی نرخ مسکن شهر تهران دو درصد نسبت به ماه قبل از آن کاهش داشته اما جزییات گویای آن است که نرخ در ۱۵ منطقه نیمه جنوبی و پرتقاضای شرق و غرب، رشد یافت اما با توجه به افت نسبتا زیاد قیمت‌ها در مناطق ۱، ۲، ۳، ۶، ۸، ۱۱ و ۲۰ میانگین کل دو درصد کاهش نشان داد.

نمایه‌های دریافتی حاکی از آن است که نرخ مسکن به کف نزدیک شده و متقاضیان موثر که خانه را به قصد سکونت خریداری می‌کنند برای خرید آماده می‌شوند. البته با وجود افزایش نرخ آهن‌آلات و نرخ دستمزد که به دنبال افزایش نرخ بنزین اتفاق افتاد کارشناسان، تورم مجدد را برای بازار مسکن متصور نیستند.

پیش‌بینی نرخ مسکن در ادامه سال ۹۸

فرشید پورحاجت، دبیر کانون انبوه‌سازان گفت: کاهش نسبی نرخ مسکن شهر تهران در دو سه ماه اخیر به ثبات اقتصادی مربوط می‌شود که ریسک سرمایه‌گذاری در دو بخش خرید و ساخت را کاهش داد. از سوی دیگر ثبات بازارهای موازی مسکن، تقاضا را به سمت بازار ملک هدایت کرد. بعد از یک دوره پرالتهاب در سال ۱۳۹۷ که فعالیت‌های سوداگرانه در بازار ملک را تشدید کرده بود بازار در ماه‌های اخیر به آرامش نسبی رسیده و به همین دلیل رغبت فعالان عرصه ساخت‌وساز برای حضور در بازار بیشتر شده است. برخی از متقاضیان مصرفی نیز در این شرایط اقدام به خرید کردند که به افزایش نسبی معاملات انجامید.

وی درباره تاثیر نرخ سوخت بر نرخ مسکن اظهار کرد: مهم‌ترین عامل رکودی حال حاضر بازار مسکن، کاهش قدرت خرید متقاضیان است. وقتی نرخ یک کالای استراتژیک مثل بنزین افزایش می‌یابد ممکن است التهاباتی را در کوتاه مدت در برخی کالاها ایجاد کند. اما در بخش مسکن، علی‌رغم وجود تقاضای بالقوه‌ای که دیده می‌شود هر نوع افزایش قیمت، عمق رکود را بیشتر می‌کند. لذا رشد قیمت‌ها در بازار مسکن بعید به نظر می‌رسد.