آیا گرفتن شیربها جایز است؟

آیا گرفتن شیربها حلال است؟

اگر داماد هزینه‌ای را با میل و رضایت خود به والدین عروس بدهد این پول حلال است.

شیربها به دو صورت می‌تواند تعیین شود

1-   شیر بها را جزئی از مهریه قرار داد: که در این حالت پدر و مادر عروس برای خرید جهیزیه مبلغی را نقداً دریافت می کنند و صرف خرید جهاز می‌کنند اگرچه این وجه شیربها می باشد اما جزو مهریه است زیرا مالک آن وسایل دختر می باشد و در تصرف دختر قرار می گیرد و اشکالی ندارد.

2-   شیربها علاوه بر مهریه باشد: اگر خانواده عروس پولی را علاوه بر مهریه که برای دختر خود تعیین کردند از داماد بگیرند تا کارشکنی در امر ازدواج نکنند این پول باطل است ولی اگر رضایت داماد در آن باشد مشکلی ندارد ولی در صورت عدم رضایت داماد این پول حرام و غیر مشروع است ولی باطل کننده عقد نمی باشد.

امام رضا علیه السلام می فرماید: اگر مردی با زنی ازدواج کند و مهر او را ۲۰ هزار دینار یا درهم قرار دهد و شرط کند که ۱۰ هزار هم به پدرش بدهد مهر جایز است ولی آنچه را برای پدر دختر قرار داده فاسد می باشد.

ولی اگر داماد با رضایت قلبی و رضایت کامل خود مبلغی را به خانواده همسرش بپردازد این پول حلال است و مشکلی ندارد.

حکم شیربها از نظر فقها

آیت الله سیستانی

اگر شیربها را در مقابل عملی مثل سعی در ازدواج می گیرد یا با رضایت به او می بخشند حلال است.

(منهاج الصالحین، 1427هـ ق، ج3، ص 94، م 301 و سوال شفاهی از دفتر)

آیت الله بهجت

اگر جزو مهریه باشد یا به عنوان جعاله تعهد به پرداخت مالی معین در برابر انجام دادن کاری حلال و درخور اعتنای عقلاء باشد یا شرط ضمن عقد باشد لازم الوفا است.

(استفتائات 1386، ج4، ص 49، 4723 و 2725)

امام خمینی

اگر شیربها را در مقابل عملی مثل سعی در ازدواج می گیرد یا با رضایت به او می بخشند حلال است .

(تحریرالوسیله، 1382، ج2، ص 298، م9)

(استفتائات، 1382، ج 3، ص 190، س 38)

آیت الله مکارم شیرازی

اگر به صورت شرط ضمن عقد به هنگام خواندن عقد نکاح قید شود جایز است.

(استفتائات جدید، ج1، ص 242، با استفاده از س 854 و ص 245، با استفاده از س 868)

آیت الله وحید خراسانی

اگر دادن و گرفتن شیربها به عنوان جعاله برای عمل مباحی باشد جایز و حلال است و عامل استحقاق آن را دارد و زوج بعد از دادن آن نمی تواند آن را پس بگیرد و اگر به عنوان جعاله نیست چنانچه زوج با طیب نفس و رضایت خود، شیربها را به نزدیکان دختر می دهد اگر چه برای جلب خاطر و راضی کردن نزدیکان باشد به جهت اینکه رضایت آن نزدیکان، فی نفسه مقصود است (مثل رضایت ولی در ازدواج بکر) یا به جهت اینکه رضایت دختر منوط به رضایت نزدیکان است (مثل وابسته بودن رضایت دختر به رضایت مادرش) و با ملاحظه این جهات زوج با طیب نفس و رضایت این مال را بذل می کند گرفتن آن جایز است ولی در این صورت زوج می تواند تا زمانی که مال بذل شده از ناحیه وی موجود است، مالش را پس بگیرد ولی اگر زوج به دادن شیربها راضی نیست و فقط به جهت استخلاص دختر شیربها را می دهد چون نزدیکان مانع از ازدواج هستند در حالیکه دختر با همان مهریه راضیه به ازدواج است در این صورت گرفتن و تصرف در شیربها حرام است و معصیت خدای متعال می باشد و زوج می تواند آن را پس بگیرد و حتی در صورتی که تلف شده می تواند بدل آن را مطالبه نماید.