آیا باید نگران قدرت ربات ها باشیم؟

 بسیاری از فعالان حوزه هوش مصنوعی تمایل دارند که ربات های مختلفی تولید کنند. ربات هایی که کاربردهای اجتماعی، نظامی، سلامت و ... دارند. اما با افزایش شمار ربات های هوشمند، نگرانی ها در رابطه با کارکرد و تعداد ربات ها نیز رو به افزایش است.

مدتی پیش نتایج یک پژوهش نشان داد که تا سال 2048 میلادی تعداد ربات های روی زمین به 9.4 میلیارد ربات می رسد و این موضوع زنگ خطر را برای بسیاری از افراد به صدا در آورد. ربات های فعلی مثل سوفیا که کاملا انسان نما هستند را در نظر بگیرید. سوفیا حتی حق شهروندی عربستان سعودی را نیز داراست و بنابراین از حقوقی انسانی نیز برخوردار است.

اکنون فرض کنید که تا حدود سی سال آینده ربات سوفیا قرار است چه تغییر و تحولاتی را تجربه کند و تا چه حد پیشرفت می کند. این ربات نمونه ای از ربات های نسل بعدی است؛ زمانی که تفکیک انسان از ربات بسیار دشوار خواهد بود. بر همین اساس است که برخی معتقدند احتمال دارد ربات ها به زودی به یکی از چالش های اصلی زندگی بشر تبدیل شوند. ربات هایی که مایلند حق تصمیمگیری و حتی حق رای داشته باشند و شاید هوش مصنوعی در بسیاری از تصمیم گیری های مهم مدنی و سیاسی نیز مداخله کند.

مدتی پیش قانونگذاران در ایالات متحده هشدارهایی را به شرکت های مهم سیلیکون ولی ارسال کرده و خواستار شفاف سازی عملکرد این شرکت ها در حوزه هوش مصنوعی شدند. افزون بر این، کارمندان شرکت گوگل نیز سال گذشته مانع از همکاری بخش هوش مصنوعی شرکت خود با پنتاگون شدند.

اما تمام این پیشگیری ها و هشدارها نمی تواند روند رشد هوش مصنوعی در زندگی امروزی را متوقف کند. این روزها ربات های مستخدم، پرستار و حتی ربات های نظامی عملکردی بسیار قوی دارند و در نتیجه نمی توان با اطمینان گفت که عملکرد ربات ها تحت کنترل کامل است.

اما اگر بخواهیم این پرسش را پاسخ دهیم که باید نگران ربات ها باشیم یا خیر باید به این پاسخ برسیم که نگرانی برای قدرت و جمعیت ربات ها تا حد زیادی به قانون هایی بستگی دارد که در این حوزه وضع می شوند. با این وجود متاسفانه بین کشورهای مختلف قوانینی مشترک در این حوزه وجود ندارد.