آیا افسانه جومونگ و گوگوریو واقعی بودند؟

خیالتان راحت باشد! قرار نیست درباره فضایل سریال جومونگ صحبت و پخش چند باره آن را توجیه کنیم. می‌خواهیم با هم مروری بر یک تاریخ نه چندان شناخته شده، داشته باشیم؛ تاریخ شبه جزیره کره و البته، داستانی پر فراز و نشیب شخصیتی تاریخی که همه ما، کم و بیش او را با نام « فرمانده جومونگ » می‌شناسیم.

واقعیت آن است که جومونگ و گوگوریو، بخشی از تاریخ باستان شبه جزیره کره را به خود اختصاص داده‌اند، اما آگاهی ما در این باره، آن‌قدر محدود است که نمی‌توان درباره‌اش با جزئیات سخن گفت. بنابراین، بگذارید همین اول، آب پاکی را روی دستتان بریزیم و بگوییم که سریال مشهور «جومونگ» که توسط بنگاه پخش «منهوا» در کره‌جنوبی، تهیه و منتشر شده و مورد استقبال ایرانی‌ها قرار گرفته است، تنها در برخی اسامی با منابع محدود تاریخی همخوانی دارد و آن‌چه در این مجموعه شاهد هستید، بیشتر مربوط به تراوش‌های ذهنی نویسنده سریال و نیز، گزیده‌هایی از گزارش‌های افسانه‌مانند باقی مانده از دوران باستان کره است.

اسنادی درباره جومونگ و گوگوریو

اطلاعات ما درباره تاریخ شبه جزیره کره، چندان دقیق نیست. در واقع ما چیز زیادی از تاریخ باستانی این سرزمین، به صورت مستقل، نمی‌دانیم؛ اما وجود خط و فرهنگ خاص در آن، نشان می‌دهد که کره، دارای تمدن مستقل و احتمالاً حکومت‌های پایدار محلی بوده است.

قدیمی‌ترین منابعی که در آن‌ها ذکری از منشأ گوگوریو و نام جومونگ آمده، سنگ مقبره «گوآنگ گائتو»، نوزدهمین امپراتور گوگوریو است که امروزه در استان «جی لین»، جایی در شمال شرقی چین و هم مرز با کره شمالی قرار دارد. در این مقبره که برخی آن را بزرگ‌ترین مقبره حکاکی شده جهان می‌دانند، اشاراتی به چگونگی پیدایش گوگوریو شده است.

با این حال، گزارش گوآنگ گائتو چندان مفصل و دقیق نیست و جزئیات زیادی را در بر نمی‌گیرد. بر اساس مندرجات این مقبره که در سال ۴۱۴ میلادی ساخته شده است، می‌توان دریافت که جومونگ، بنیان گذار امپراتوری گوگوریو، حدود سال ۳۷ قبل از میلاد، همزمان با سلطنت فرهاد چهارم اشکانی در ایران، موفق شد با شکست دادن و از دور خارج کردن رقیبان، گوگوریو، سرزمینی را که امروزه بخش اعظم آن در کره‌شمالی و شمال‌شرقی چین قرار دارد، پایه‌گذاری کند و چینی‌ها را که در قالب سلسله هان، در سال ۱۰۴ قبل از میلاد، بزرگ‌ترین پادشاهی شبه جزیره کره، یعنی پادشاهی چوسان را برانداخته بودند، از سرزمین اجدادی‌اش براند.

منبع تاریخی دیگری که البته، جزئیات بیشتری را از گوگوریو و جومونگ ارائه می‌کند، نوشته‌ای با عنوان «سامگوک ساگی» است که در سال ۱۱۴۵ میلادی به رشته تحریر درآمده و تنها منبع در دسترس برای مطالعه امپراتوری‌های سه‌گانه گوگوریو، باکجه و شیلا در شبه جزیره کره است. در این نوشته، اطلاعات دقیق‌تری درباره جومونگ وجود دارد؛ با این حال، هر دو نوشته فاصله زمانی زیادی با دوره زندگی جومونگ دارد و نمی‌توان به دقت آن‌ها اعتماد داشت.

افسانه جومونگ!

بر اساس اطلاعات «سامگوک ساگی» که بیشتر به افسانه شبیه است و نمی‌توان برای آن مستند قابل تأملی یافت، نسب جومونگ، با نام اصلی «دانگمیونگ سئونگ وانگ»، به خدایان باستانی کره می‌رسد.

روایت تولد و رشد او در دربار بویو، یک امپراتوری کوچک در جنوب شبه جزیره کره، جایی که گوموآ، امپراتور آن، از مادر جومونگ به عنوان یک زن حرمسرا نگهداری می‌کرد و سپس، فرار جومونگ از بویو و ازدواجش با «سوسانو» دختر تاجری ثروتمند به نام «گو موسئو دانگون» (در سریال جومونگ او را با نام یون‌تابال می‌شناسید)، بیشتر آمیخته با داستان‌های خیالی است و تردیدی در افسانه بودن آن‌ها وجود ندارد.

در متون تاریخی کره، جومونگ به معنای تیرانداز ماهر است و ظاهراً این صفت به دلیل توانایی‌های رزمی به وی داده شده است. از جومونگ، با نام «گو» هم، در متون تاریخی کره اسم برده شده است. طبق مندرجات نوشته، جومونگ در حدود سال ۳۴ قبل از میلاد، شهر «جولبون سئونگ» را بنیان‌گذاری کرد و بعدها، همین شهر تبدیل به پایتخت گوگوریو شد.

مطابق افسانه، وی به غیر از سوسانو، همسر دیگری داشته که در بویو زندگی می‌کرده است. جومونگ از همسر اولش، پسری داشت که بعد‌ها ولیعهد و جانشین او شد. سوسانو، پس از پیوستن همسر قبلی جومونگ به وی، گوگوریو را به سمت جنوب، جایی که امروزه در کره جنوبی قرار گرفته است، ترک کرد تا حکومت مستقلی به وجود بیاورد.

فرجام جومونگ و گوگوریو

جومونگ در ۴۰ سالگی درگذشت؛ دلیل مرگ او به تحقیق مشخص نیست؛ اما نباید از یاد ببریم که عمر کوتاه در میان بسیاری از امپراتوران سرزمین‌های خاور دور شایع بود؛ برخی بر این باورند که شایع بودن نوشیدن شرابی که از شیر اسب تهیه می‌شد، در مرگ زودهنگام این افراد نقش داشته است. با مرگ جومونگ، امپراتوری او به مدت چند قرن دوام آورد و در نهایت، توسط دو قدرت جدید در شبه جزیره کره، نابود شد. امروزه قبر جومونگ در کره شمالی قرار دارد و یکی از جاذبه‌های گردشگری این کشور محسوب می‌شود.