با خوراکی‌های کپک‌زده چه کنیم؟
یخچال پر از موادغذایی فاسد یا کپک‌زده از صحنه‌هایی است که معمولا برخی پس از برگشت از مسافرت بسیار مشاهده کرده‌اند.
یخچال پر از موادغذایی فاسد یا کپک‌زده از صحنه‌هایی است که معمولا برخی پس از برگشت از مسافرت بسیار مشاهده کرده‌اند. در این شرایط شاید بعضی افراد این کپک‌ها را نادیده گرفته و به پخت و پز با آن ادامه دهند در حالی که وقتی روند کپک زدن آغاز شده باشد ما تنها کپک‌های ظاهری را مشاهده می‌کنیم و درصدی از آن درون موادغذایی مخفی است و ما از آن غافلیم.
هرگز کپک‌ها را دست کم نگیرید چرا که انواع کپک‌های تولیدشده روی موادغذایی شاید در همان لحظه عارضه‌ای را در شما ایجاد نکند، اما به مرور زمان باعث آسیب‌های جبران‌ناپذیری می‌شود.
پس چه خوب است که با خرید کم و نگهداری صحیح از موادغذایی باقیمانده درون یخچال قبل از سفر از فساد آن در طول مسافرت پیشگیری کرد.
کپک‌ها، ناشی از قارچ‌های میکروسکوپی هستند که می‌توانند در محدوده وسیعی از درجه حرارت و محیط‌های شیمیایی گوناگون از حالت اسیدی تا قلیایی زندگی کنند. گوناگونی قارچ‌ها به قدری زیاد است که تاکنون تخمین درستی از انواع آن زده نشده است.
هنگامی که موادغذایی در معرض رطوبت و گرمای بیش از حد قرار می‌گیرد، دچار کپک زدگی می‌شود و حتی پختن آن‌ها نیز نمی‌تواند سموم حاصل از آن را از بین ببرد. با این حال فقط گرما عامل رشد کپک‌ها نیست و حتی در محیط خنکی مانند یخچال هم نمی‌توان از شر کپک‌ها در امان ماند. کپک‌ها قادرند مواد سمی به نام مایکوتوکسین‌ها را تولید نمایند.
برخی از مایکوتوکسین‌ها می‌توانند سبب ایجاد بیماری‌های مزمن مانند سرطان، آسیب به اندام‌های حیاتی مانند کبد، کلیه و مغز شوند و برخی دیگر از سموم قارچی می‌توانند مسمومیت‌های حاد با علایمی، چون اسهال، تهوع، تاری دید، لرز و .. را ایجاد کنند.
در عین حال باید گفت: تمام کپک‌ها مضر نیست و گروهی از آن‌ها نیز می‌توانند مفید باشند مانند دسته‌ای از کپک‌ها که در صنایع پنیرسازی، نانوایی یا تهیه آنتی‌بیوتیک‌ها کاربرد دارند.
بعد از رشد کپک قادر خواهند بود آنزیم و سم تولید نمایند و سپس همین مواد تولیدی سبب می‌شود بافت، رنگ، طعم و مزه غذا‌ها تغییر نماید. اثرات مخرب برخی از سموم حاصل از کپک‌ها ممکن است یک شبه ظاهر نشود، اما می‌تواند طی چند سال و با انباشته شدن در بافت‌های بدن، موجب بیماری مهلک سرطان و سایر بیماری‌هایی شود که اصلا تصورش را هم نمی‌کنیم.
کپک‌هایی که روی موادغذایی مختلف ایجاد می‌شوند از نظر ساختاری و خصوصیات با یکدیگر بسیار متفاوتند. مثلا کپکی که روی میوه‌ها رشد می‌کند نمی‌تواند روی ترشی‌ها رشد کند یا کپکی که روی مربا تشکیل می‌شود، بعلت این که باید قند را تجزیه کند با کپک میوه یا ترشی بسیار متفاوت است. کپک‌هایی که روی نان رشد می‌کنند می‌توانند بسیار خطرناک باشند. کپک‌هایی که روی انواع مغز‌ها رشد می‌کنند و به رنگ تیره هستند بسیار خطرناک‌تر از کپک‌های میوه اند. بد نیست بدانید کپک‌ها فقط روی سطح موادغذایی قرار نمی‌گیرند و می‌توانند به ریشه گیاهان خوراکی یا درون میوه‌ها هم نفوذ نمایند.
از آنجایی که گوشت‌های کنسروی، ژامبون‌ها و هات‌داگ‌ها، باقیمانده گوشت و مرغ پخته‌شده رطوبت زیادی دارند و می‌توانند علاوه بر سطح، به طور عمقی نیز آلوده شوند و امکان رشد باکتری‌های دیگر نیز همراه با کپک‌ها وجود دارد باید در صورت کپک‌زدن، دور ریخته شوند، اما در مورد کالباس‌های خشک عمل‌آوری‌شده، می‌توان کپک را از سطح آن جدا کرده و بقیه را مصرف کرد. ماست، پنیر خامه‌ای، پنیر‌های نرم، خامه‌ترش و کره به دلیل رطوبت زیاد و نیز پنیر‌های خرد شده و برش‌خورده در صورت ایجاد کپک باید دور ریخته شود، اما در مورد پنیر‌های سفت، می‌توانید حداقل دو و نیم سانتی‌متر اطراف و زیر محل کپک‌زدگی را جدا کنید و باقیمانده پنیر را برای مصرف در بسته جدیدی بپوشانید. کره کپک‌زده بسیار خطرناک است، زیرا کپک‌ها، کره را تجزیه و اکسید می‌کنند که کلا چربی‌های اکسیدشده بسیار خطرناک هستند.
کره کپک‌زده بسیار خطرناک است، زیرا کپک‌ها، کره را تجزیه و اکسید می‌کنند که کلا چربی‌های اکسیدشده بسیار خطرناک هستند.
نان، ماکارونی و غلات پخته‌شده نیز در صورت کپک‌زدگی، باید دور ریخته شوند چراکه موادغذایی نفوذپذیر می‌توانند در سطوح عمقی نیز آلوده شوند. متخصصان برداشتن قسمت کپک‌زده مرباها، ژله‌ها و استفاده از بقیه آن را توصیه نمی‌کنند، زیرا امکان تولید مایکوتوکسین‌ها در این‌گونه موادغذایی وجود دارد. در مورد میوه و سبزی‌های نرم کپک‌زده مانند خیار، هلو، گوجه‌فرنگی و ... نیز، باید آن‌ها را دور ریخت، اما میوه‌ها و سبزیجات سفت مانند کلم، فلفل سبز، هویج و… را با جدا کردن حداقل دوونیم سانتی‌متر از اطراف قسمت کپک‌زده، می‌توان مصرف کرد، زیرا برای کپک‌ها، نفوذ به موادغذایی فشرده، دشوار است. کره بادام‌زمینی، حبوبات و مغز‌ها نیز در صورت کپک‌زدگی غیرقابل مصرف هستند. در مغز‌هایی مانند پسته، بادام‌زمینی، ذرت و انجیر، قارچ‌ها سمی به نام آفلاتوکسین تولید می‌کنند. این سم قابلیت کاهش اشتها و آسیب به کبد را دارد و در صورت مصرف مداوم می‌تواند سرطان‌زا باشد.
با انجام راه‌کار‌های زیر می‌توانید تا حدی از دست کپک‌ها در امان مانید.منطقی‌ترین و اصولی‌ترین کار برای پیشگیری از کپک موادغذایی، خرید به اندازه و در میزان کم است که بتوان آن را سریع مصرف نمود.
این کار چندین مزیت دارد که مهمترین مزیت آن مصرف غذای تازه است که دارای ویتامین‌های بیشتری است و دیگر این که با خرید غذا در میزان کم، چون مانع از فساد موادغذایی می‌شویم بالطبع نه تنها به اقتصاد خانواده بلکه به اقتصاد جامعه نیز می‌توانیم کمک کنیم.
هنگام خرید خوراکی‌ها، خصوصا میوه‌ها و سبزی‌ها دقت کنید مواد کپک زده بین خرید‌ها نباشد.بعد از خرید موادغذایی تمام خوراکی‌ها را از هم تفکیک کنید و اگر مورد مشکوکی مشاهده کردید، آن را از سایر خوراکی‌ها دور نگه دارید.
میوه‌ها می‌توانند حتی با وجود شستن در یخچال نیز دچار کپک‌زدگی شوند علت آن هم رطوبت دائمی یخچال و آبی است که بتدریج در جامیوه‌ای جمع می‌شود.
چنانچه یک قطعه اسفنج را در جامیوه‌ای قرار دهید رطوبت و آب را جذب کرده و مانع کپک‌زدگی می‌شود.
با این حال نباید به مدت طولانی میوه‌ها را نگهداری کرد.
قبل از سفر تمام موادغذایی قابل فریز را بسته‌بندی و به فریزر منتقل کنید.
هرگز موادغذای را درون ظرف بدون در درون یخچال رها نکنید.
سبزیجات را به فریزر منتقل کنید.
یخچال و فریزر آلوده یکی از دلایل فساد موادغذایی است بنابراین توصیه می‌شود هر یک یا دو ماه یک بار داخل یخچال و فریزر را ضدعفونی کنید.
برای این منظور یک قاشق غذاخوری بیکینگ‌پودر را در لیتر آب حل نمایید و با اسفنج داخل یخچال و فریزر را آغشته نمایید و سپس با آب تمیز و یک دستمال تمیز داخل یخچال و فریزر را خشک نمایید.
در صورتی که میوه‌ای بسیار رسیده و لک‌دار است باید از سایر میوه‌ها جدا شود همچنین زمانی که میوه‌ای کپک زد باید آن را از سایر میوه‌ها جدا کرد و کل میوه را دور انداخت.
جدا کردن بخشی از میوه که کپک‌زده است و مصرف سایر قسمت‌ها دلیل بر سلامت آن بخش نیست؛ بنابراین در صورت کپک‌زدگی میوه همه میوه را دور بیندازید.
به منظور جلوگیری از کپک‌زدگی، شیشه مربا و ترشی را ۲۰دقیقه در آب بجوشانید و بعد از خشک کردن، ترشی یا مربا را درون آن بریزید.
این طوری شیشه استریل شده و امکان کپک زدن و فساد موادغذایی کاهش می‌یابد.
خوراکی‌های مورد نظرتان را به میزان مصرف از شیشه خارج کنید و از برگرداندن دوباره آن به ظرفش خودداری کنید.
به منظور جلوگیری از کپک زدگی نان، بعد از آن که کاملا سرد شد آن را بسته‌بندی کنید. روی هم گذاشتن نان قبل از سرد شدن سبب بیات شدن زودرس و تسریع در کپک‌زدگی می‌شود؛ بنابراین برای جلوگیری از کپک زدن نان، آن‌ها را باید در پلاستیک‌های دربسته و در فریزر نگهداری کنید.
حتی یخچال موجب بیات شدن و کپک زدن نان می‌شود. پیچیدن نان در پارچه‌های سفید و بی‌رنگ بهتر از سفره‌های پلاستیکی است، زیرا رطوبت در پارچه وجود ندارد و ماندگاری نان بیشتر می‌شود.
موادغذایی را بیش از دو ساعت در هوای با رطوبت ۴۰درصد و بیشتر قرار ندهید.
برای جلوگیری از کپک‌زدن انواع رب می‌توان یک لایه روغن در سطح آن‌ها ریخت که با این کار اکسیژن‌رسانی متوقف می‌شود و در نتیجه از تشکیل کپک جلوگیری می‌شود.
برای جلوگیری از کپک آبغوره و سرکه توجه کنید شیشه کاملا از این مواد پر شود و هوا وجود نداشته باشد سپس شیشه‌ها را درون ظرف بزرگی پر از آب قرار دهید و روی شعله بگذارید تا آب جوش بیاید.
به مدت پنج دقیقه شیشه‌ها را بجوشانید تا تمام سلول‌های رویشی کپک درون آبغوره و سرکه از بین برود.
دقت کنید در صورت ایجاد کپک روی سطح آبغوره یا سرکه لایه کپک را به آرامی جدا نمایید تا کپک داخل بطری مخلوط نشود.
ارسال نظر