عقد آریایی چه صیغه‌ای است؟

ضمانت اجرای عقد نکاح، خداوند است و رسوم و رفتاری که ارتباط با خداوند را از مسیر اصلی به حاشیه براند، موجب تضعیف کانون خانواده می‌شود. به گفته این سردفتر، برای تقویت بنیان خانواده‌ها، باید ارتباط با خداوند سبحان را تقویت کرد.

 مدتی است که عقد جدیدی به‌نام عقد آریایی یا صیغه آریایی به یکی از مراسم مورد توجه زوج‌های جوان تبدیل شده است. مراسمی که به نوعی درآمدزایی برای دفاتر ازدواج بوده و از طرفی به عاملی برای پز دادن و سبقت گرفتن در پر آب و تاب کردن مراسم عروسی تبدیل شده و این روزها هم با استقبال زوج‌های جوان همراه است.

اگر این گونه عقدها فقط جنبه زنده نگه داشتن آداب و رسوم پیشینیان را داشت خیلی مثبت بود، اما متأسفانه چنین حرکت‌هایی در خیلی از مواقع با تب تندی همراه است که زود هم سرد می‌شود کما اینکه به لحاظ قانونی هم هیچگونه استنادی نمی‌توان به آن کرد و در حقیقت هیچ ارزشی ندارد و قطعاً باید برای رسمیت پیدا کردن ازدواج عقد عربی خوانده شود تا عروس و داماد به یکدیگر محرم شده و به‌لحاظ قانونی بتوانند احقاق حق کنند.

در عقد آریایی عاقد یا همان پیمان‌بان، کتاب قطوری در دست گرفته و رو به جمعیت حاضر در مراسم عقد جملاتی ادا می‌کند به‌عنوان مثال می‌گوید: «در خجسته آیین پیوند زناشویی که به روش نیاکانمان برپاست به‌نام او و به یاری ایزدان آگاهی، هوشمندی و خرد و به گواهی نیکان باشنده در این جشن باشکوه، این‌جانب افتخار دارم مراسم گواه‌گیری را آغاز کنم» و بعد از آن جملاتی را ادا می‌کند که عروس و داماد به ترتیب باید آن‌ها را تکرار کنند.

یاسمین ناظری تازه عروسی است که در مراسم ازدواجش عقد آریایی هم اجرا شده، از او درباره انگیزه‌اش برای برگزاری عقدآریایی می‌پرسم، در جواب می‌گوید: در عروسی چند فامیل دیده بودم که عقد آریایی هم انجام می‌شود و جذبش شدم، از طرز بیان و گفت‌وگویی که بین عروس و داماد هنگام انجام مراسم انجام می‌شد خیلی خوشم آمد، البته ما اول عقد محضری کردیم بعد در مراسم عروسی همین مدل عقد را انجام دادیم.

جالب این بود که می‌توانستیم هم عاقد مرد داشته باشیم و هم زن من هم برای اینکه مراسم متفاوتی داشته باشم عاقد زن انتخاب کردم. به نظرم برگزاری چنین آداب و رسومی در مراسمی مانند ازدواج ایرادی نداشته باشد بلکه خاطره‌ای است که در یادها می‌ماند.»

سامان هم که چند روز پیش ازدواج کرده، به جز عقد عربی در مراسم، عقد آریایی هم داشته، البته سامان اصراری به انجام این مراسم نداشته و دلیل انجام آن را پیشنهاد عروس خانم می‌داند. از قیمت عقد سؤال می‌کنم. بابت عقد عادی بدون مراسم ۴۰۰ هزار تومان و عقد آریایی که در تالار انجام شده جداگانه ۵۰۰ هزار تومان هزینه کرده است.

در این خصوص با چندین دفترخانه ازدواج در مناطق مختلف تماس گرفتیم. خیلی از دفاتر در مناطق بالای شهر عقد آریایی را هم انجام می‌دهند، ولی اغلب دفاتر ازدواج در مناطق پایین شهر، مراجعینی که عقد آریایی بخواهند ندارند و کلاً فقط عقد عربی انجام می‌دهند.

یکی از سردفتران ازدواج در منطقه اقدسیه تهران، ۵۵۰ هزار تومان بابت خواندن هر دو عقد می‌گیرد، ۴۵۰ هزار تومان برای عقد عادی و ۱۰۰ هزار تومان جهت عقد آریایی. وی در پاسخ به این سؤال که آیا عقد آریایی را هم همان عاقدی می‌خواند که عقد عربی را برگزار می‌کند، می‌گوید: «بسته به خواست عروس و داماد هم یک نفر می‌تواند هر دو عقد را بخواند و هم می‌توان از فرد دیگری برای خواندن عقد آریایی استفاده کرد. البته اگر عقد در جایی به غیر از دفترخانه خوانده شود ۱۰۰ هزار تومن هم بابت ایاب و ذهاب به‌صورت جداگانه دریافت می‌شود.»

سردفتری در منطقه پاسداران هم با بیان اینکه از هر ۱۰ مراجعه برای ازدواج، حدود ۴ نفر تقاضای پیمان نامه آریایی یا سوگند نامه که از اسامی دیگر عقد آریایی است را دارند، بیان می‌کند: سال گذشته تعداد درخواست‌ها بیشتر بود و امسال خواهان آن کمتر شده است. عقد آریایی هم در همان اتاق عقد عادی انجام می‌دهیم.

پیریائی، سردفتر دیگری که در میدان امام فعالیت می‌کند معتقد است که کلاً خواندن عقد آریایی کار باطلی است و نباید انجام شود.

سیدعباس تولیت، سردفتری در منطقه قصرالدشت، در این باره معتقد است: اگر قرار باشد کاری باب شود که قداست و الهی بودن رسالت ازدواج را تضعیف کند، آن کار اشتباه است. ضمانت اجرای عقد نکاح، خداوند است و رسوم و رفتاری که ارتباط با خداوند را از مسیر اصلی به حاشیه براند، موجب تضعیف کانون خانواده می‌شود. به گفته این سردفتر، برای تقویت بنیان خانواده‌ها، باید ارتباط با خداوند سبحان را تقویت کرد.