شکر سرخ یا طبرزد چیست؟

هیچ ماده و افزودنی شیمیایی در فرآیند تولید شکر سرخ دخالت ندارد و به خاطر وجود بیشترین میزان ملاس سرشار از انواع املاح، ویتامین‌ها و مواد معدنی به خصوص ماده معدنی کروم است؛ شکر سرخ طبعی گرم و‌تر دارد و برای رفع سردی مفید است.

مقدار کالری (انرژی) و ساکاروز شکر سرخ در مقایسه با شکر قهوه‌ای و شکر سفید بسیار کمتر است و طعم و بوی آن باعث شده که علاوه بر مصارف خانگی در شیرینی‌پزی و پخت انواع کیک از آن استفاده کنند.

در ضمن مقدار کم کالری و ساکاروز شکر سرخ و جذب دیر قند باعث شده است تا بیماران دیابتی و افرادی که اضافه وزن دارند، آنرا با آسودگی خاطر استفاده کنند.

خواص شکر سرخ:

شکر سرخ از گذشته تا اکنون در طب سنتی و مدرن جایگاه ویژه ای داشته است و خواص درمانی و دارویی فراوانی دارد که چند مورد از فواید شکر سرخ بدین ترتیب می باشند:

شکر سرخ حاوی ویتامین، پروتئین و املاح معدنی فراوانی است. فیبر، آنتی اکسیدان، آهن، کلسیم، فسفر، پتاسیم و منیزیم از جمله آنهاست که باعث می‌شود این ماده مغذی در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها مؤثر باشد.

۱- برای دردهای شکمی و بیماری های مرتبط با دستگاه گوارش مفید است، به عنوان مثال ملین شکم و رفع کننده یبوست می باشد.

۲- بیماری های کبد را بهبود می بخشد.

۳- تمیز کننده خون، جلوگیری از بروز کم خونی و تنظیم فشار خون

۴- برای رفع گرفتگی صدا آن را با آب گرم و روغن بادام استفاده می کنند.

۵- شکر سرخ بر عکس شکر سفید که مولد خلط سودا است، دافع خلط سودا می باشد.

۶- باعث استحکام بخشیدن به استخوانها و مفاصل میشود و از پیری زودرس پیشگیری می کند.

۷- با توجه به طبعش برای حلق، سینه و ریۀ خشک مفید است.

۸- باعث افزایش نیروی جوانی و شادابی پوست می شود.

۹- در درمان آنفولانزا، سرفه و سرماخوردگی موثر است.

۱۰- تقویت کننده میل جنسی است و از نظر تغذیه ای برای خانم های باردار مفید است.

 از شکر سرخ به جای قند همراه با چای استفاده می‌شود

کاربرد و نحوه‌ی مصرف شکر سرخ:

کشت نیشکر در ایران به دوران قبل از ساسانیان می‌رسد. اکنون کشت نیشکر در خوزستان و استان‌های شمالی به خصوص مازندران به دلیل داشتن زمین‌های مرغوب و حاصلخیز  و آب فراوان، انجام می‌گیرد. هر ساله جشنواره‌هایی نیز در این زمینه برگزار می‌شود که می‌تواند برای گردشگران جذاب و دیدنی باشد. همچنین باعث رونق کسب و کار و ایجاد انگیزه برای مردم محلی می‌شود.

- از شکر سرخ به جای قند همراه با چای استفاده می‌شود.

- انواع کیک و شیرینی و مربا را می‌توان با شکر سرخ تهیه کرد.

- از ناخالصی‌هایی که از روی شیره نیشکر گرفته شده کره محلی تولید می‌کنند.

- همچنین در صاف کردن عسل طبیعی نیز از این ناخالصی‌ها استفاده می‌شود.

- "کف" محصول جانبی بدست آمده از شیره نیشکر است که آن را همراه با نان در صبحانه مصرف می‌کنند.

- "روشکر" نیز محصول دیگریست که از پخت شیره بدست می‌آید و در تهیه شربت از آن استفاده می‌کنند.

 شکر سرخ حاوی ویتامین، پروتئین و املاح معدنی فراوانی است

خواص شکر سرخ در روایات

امام رضا علیه‌السلام:

الإمام الرضا علیه‌السلام:السُّکَّرُ الطَّبَرزَدُ یَأکَلُ البَلغَمَ أکلاً.

شکرِ طبرزد، بلغم را به‌کلّی از میان می برد.

الکافی، جلد ۶، صفحه ۳۳۳، حدیث ۴ وص ۴۳۴، حدیث ۱۰ عن یاسر، المحاسن، جلد ۲، صفحه ۳۰۳، حدیث ۲۰۰۶، بحار الأنوار، جلد ۶۶، صفحه ۲۹۷، حدیث ۱، دانش نامه احادیث پزشکی: ۲ / ۳۵۶

در المصباح هم آمده است:

«شِکر، چیزى شناخته‌ شده است. برخى گفته ‌اند: نخستین بار، شِکر در طبرزد، ساخته شد و از همین روى، شکر طبرزدى گفته می شود».

صاحب المصباح، همچنین افزوده است:

«طبرزد (بر وزن سَفَرجَل) واژه‌اى معرَّب است و سه تلفّظ دارد: به حرف دال (طبرزد)، به حرف نون (طبرزن) و به حرف لام (طبرزل). اَزهرى، تلفّظ نون و لام را روایت کرده؛ امّا تلفّظ به دال را روایت نکرده است».