آمار تکاندهنده سقط جنین پنهانی

سقط جنین در کشور ما موضوع تازه‌ای نیست، اما آنچه که در سال‌های اخیر بسیار نگران‌کننده است افزایش آمار سقط جنین بر اثر تاثیرات اقتصادی و اجتماعی بر زندگی زوجین و افزایش آمار طلاق است که آمار سقط جنین را به روزانه یک‌هزار مورد افزایش داده، آماری که از کشته‌شدگان تصادفات جاده‌ای نیز بیشتر است. از سوی دیگر افزایش سقط جنین‌های غیرقانونی به‌صورت زیرزمینی و فروش آمپول‌های غیرقانونی در بازار بر این نگرانی‌ها می‌افزاید. در سال‌های گذشته دولت و وزارت بهداشت برای تعطیلی مراکز زیرزمینی سقط جنین که از سوی برخی از پزشکانی که پروانه طبابت آنها باطل شده، تلاش‌هایی انجام داده و در سال ۸۴ قانون سقط ‌درمانی به تصویب مجلس رسید. یک سال بعد پزشکی قانونی اعلام کرد حدود سه‌هزار مورد در کل کشور از این سازمان مجوز سقط جنین دریافت کردند. سال ۹۲، که وزارت بهداشت آمار سقط جنین را ۲۵۰‌هزار جنین در سال اعلام کرد، نشان از کشته شدن ۷۰۰ موجود زنده را در روز می‌داد. سال ۹۴ این آمار حدود ده‌هزار مورد اعلام شد و در ۹۵ سال گذشته در تهران ۲‌هزار و ۷۱ تقاضای دریافت مجوز سقط جنین به ثبت رسید. استان خراسان رضوی با یک‌هزار و ۱۵۴ تقاضا و خوزستان با یک‌هزار و ۹۰ تقاضا در ردیف دوم و سوم قرار دارند. استان‌های سمنان، ایلام و خراسان جنوبی با ۱۰۰ تا ۱۲۰ مورد تقاضا کمترین متقاضیان مجوز سقط جنین در سال گذشته را داشته‌اند. در سال ۹۶، دکتر محمدباقر لاریجانی، معاون آموزشی وزیر بهداشت اعلام کرد: «سالانه بین ۳۰۰ تا ۵۰۰‌هزار سقط جنین غیرقانونی در کشور گزارش می‌شود، یعنی هر روز‌هزار جنین در کشور کشته می‌شود و تنها حدود ده مورد آن قانونی است».

رئیس انجمن علمی جنین‌شناسی ایران نیز این آمار را تایید می‌کند و می‌گوید: آمار دقیقی از سقط جنین در دست نیست، چون عمده دلیل این اتفاق تلخ به‌صورت زیرزمینی و غیرقانونی صورت می‌گیرد و قطعا بر آمارهای گذشته تاثیر می‌گذارد، اما من آمار موثقی در مورد حدود 700هزار سقط در سال را هم دیده‌ام که در رسانه‌ها هم اعلام کردم و حتما تاکنون این میزان بیشتر هم شده است. دکتر محمدمهدی آخوندی می‌افزاید: بازار قاچاق داروهای سقط جنین تاجایی گرم شده که هم اکنون بازار ناصرخسرو تبدیل به جولانگاه این دارو ها شده است، محلی که نسخه های برخی همکاران را برای سقط از طریق دارو به این بازار می‌کشد، از سوی دیگر مطب‌های خانگی که به‌صورت زیرزمینی این کار غیرانسانی را انجام می‌دهند، هنوز در کوچه‌ها و خانه‌ها وجود دارد و اینها سلامت جامعه را تهدید می‌کنند. وی گفت: عمده دلیل این اتفاق حاملگی ناخواسته است، فقر، مشکلات اقتصادی، عدم توانایی پرداخت هزینه نگهداری و تربیت فرزند و مشکلات مرتبط با زناشویی مانند طلاق، اعتیاد و...-. از مهم‌ترین دلایل اقدام به سقط‌ها در پنج سال اخیر در شهری مانند تهران بوده است.

سلامت جامعه به خطر می‌افتد

رئیس انجمن پزشکان داخلی ایران نیز با ابراز نگرانی از شیوع این پدیده در جامعه با توجه به افزایش جمعیت و آمار طلاق می‌گوید: سقط جنین باید با دستور دادستانی و پزشکی قانونی انجام شود، اما ظاهرا این پروسه بسیار مشکل است و خیلی از زوجین نمی‌خواهند به‌صورت قانونی این کار را انجام دهند و همین امر باعث افزایش سقط جنین از سوی افراد پزشک یا غیرپزشک که در بیشتر مواقع به مرگ مادر یا بستری شدن آن فرد در بیمارستان منجر شده است، می‌شود. دکتر ایرج خسرونیا خاطرنشان کرد: اکثر افرادی که به‌صورت زیرزمینی به سقط جنین می‌پردازند و متاسفانه با توجه به شرایط جامعه هر روز بر تعداد‌شان نیز افزوده می‌شود، پزشک نیستند. آنها یا قبلا قابله یا ماماهای محلی بوده‌اند یا پروانه طبابت‌شان سال‌ها باطل شده و دست به این کار می‌زنند. آنها افرادی هستند که کار پزشکی و درمانی انجام نداده‌اند و در خانه‌ها و پستوها به‌صورت غیربهداشتی این کار را انجام می دهند که برای بیماران تبعات بسیار خطرناکی دارد. وی با اشاره به آمارهای منتشر شده از سوی مسئولان درباره سقط جنین در کشور، می افزاید: معمولا آمار باید از سوی وزارت بهداشت و درمان منتشر شود، اما وقتی می‌گوییم این تعداد سقط جنین در کشور به‌صورت غیرقانونی صورت گرفته، پس از آن خبر داریم ولی جلوی این کار گرفته نمی‌شود. یا این آمار دقیق نیست یا اینکه دولت از این موضوع خبر دارد اما نمی‌خواهد با این امر مقابله کند. به‌نظر من این تعداد سقط جنین در کشور وجود دارد، اما آمار دقیق نیست و چه بسا بسیار بیشتر از این تعداد باشد. متاسفانه به غیر از اینکه یک موجود زنده در این راه کشته می‌شود جان مادر نیز در خطر است و خطر خونریزی، عفونت‌های داخلی می‌تواند سلامت او را تهدید می‌کند. از سوی دیگر انتشار این عکس‌ها و اخبار باعث افسردگی و ایجاد ناامیدی در جامعه می‌شود. در ادامه گزارش به سراغ یک جامعه شناس رفتیم، میترا تیموریان در این رابطه گفت: سقط جنین پدیده‌ای است که از سال 57 در ایران لغو شد و مراکز تنظیم خانواده تعطیل شدند. از آن سال این اتفاق باعث شد که سقط‌های غیرقانونی بیشتر خودشان را نشان دهند. مسایل جمعیتی، اقتصادی، خانوادگی و تربیتی، چهار عاملی هستند که باعث شدند بعضی از دختران به خواسته‌های نامشروع تن دهند و به‌دنبال آن به سقط جنین روی آورند. مسایل جمعیتی از عواملی است که در اولویت قرار دارد. تیموریان سن ازدواج، تحصیلات، مردسالاری، شیوه تربیتی، سن سقط جنین، درآمد، تجاوز جنسی خودخواسته، معلولیت های پنهان و آشکار و ... را از دیگر عوامل سقط جنین دانست و افزود: مخالفان سقط جنین معتقدند که جنین در بدن مادر به‌وجود می‌آید و رشد می‌کند، حق حیات دارد و زن حق سقط ندارد و تحت هر شرایطی جنین باید رشد کند و بزرگ شود و اما موافقان سقط جنین این حق را برای زن قائل شدند که بچه‌ای را که در بدن دارد نگه دارد یا نگه ندارد و خودش تصمیم بگیرد، متاسفانه این موضوع می‌تواند در دراز مدت سلامت جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.