خودخوری چیست و درمان آن کدام است؟

افراد خودخور همواره در حال رنجش، سرزنش و مجازات خود هستند و تصور می کنند اطرافیانشان در مورد آن ها قضاوت کرده و آن ها را مورد ارزشیابی قرار می دهند و تصاویر ذهنی و افکار منفی موجود در روان ناخودآگاه افراد خودخور آن ها را کنترل و مدیریت می کنند.

هنگامی که فرد دچار خودسرزنشی می شود با کشمکش های روانی و ذهنی فراوانی درگیر است و گاهی برانگیخته و هیجانی شده و برخی اوقات در خود فرو رفته و منزوی می شود که همه این موارد باعث کاهش اعتماد به نفس در آن ها شده و تاثیر مخربی بر جسم و روان آن ها دارد که باید با تمرین مستمر الگو های فکری منفی را محدود کرد.

خودخوری کردن در زنان بیش از مردان است

از آنجایی که یکی از ویژگی‌های افراد خودخور دارا بودن حساسیت‌های افراطی است و زنان نیز شخصیت حساس‌تری دارند، به نظر می‌رسد خودخوری در زنان بیشتر مشاهده می‌شود.

خودخوری ممکن است ناشی از ضعف اعتماد به نفس، ضعف عزت نفس، حسادت، شناخته نشدن ظرفیت های فردی و متبلور نکردن ظرفیت های وجودی فرد باشد که یکی دیگر از مشکلات افراد خودخور، منعطف نبودن تفکر و اندیشه های آنهاست.

همیشه از اقوام و دوستان قدیمی می‌شنیدیم که فلانی به‌خاطر خودخوری، "غم‌باد" گرفته و همه نیز بزرگ شدن گلو را علت این تصورشان عنوان می‌کردند، درحالی که این باور اشتباه است و  هیچ ربطی به خود خوری ندارد.

چگونه دست از خود خوری کردن برداریم؟

پایان دادن به نشخوار افکار قدیمی، پیش داوری و پیش بینی فاجعه برای آینده، به زبان ساده است. اما با تمرین مستمر می توان الگوهای فکری منفی را محدود کرد. در ادامه با ۵ روش متوقف کردن این مشکل آشنا می شوید:

- افکارتان را به چالش بکشید:  همراه شدن با افکار منفی کار ساده است، پس پیش از آنکه به این نتیجه برسید که به خاطر بیمارشدن اخراج می شوید یا اگر فراموش کنید به موقع کرایه خانه را پرداخت کنید، بی خانمان می شوید، بدانید که افکارتان به احتمال زیاد به طرز مبالغه آمیزی منفی هستند. یاد بگیرید پیش از آنکه این افکار شما را دیوانه کنند، آنها را شناسایی کرده و اشتباهات فکری تان را با چیز دیگری جایگزین کنید.

- حواستان باشد چه زمانی زیاد فکر می کنید:  هوشیاری نخستین گام پایان دادن به خود خوری است. به طرز فکرتان توجه کنید. وقتی متوجه می شوید دارید وقایع گذشته را بارها و بارها در ذهنتان بازپخش می کنید یا غصه چیزی را می خورید که از کنترل شما خارج است، بدانید که افکارتان کارایی ندارند.

- برای تامل و اندیشیدن، برنامه ریزی زمانی داشته باشید:  دلواپسی برای مشکلات به مدت طولانی، کارایی ندارد، اما کمی تامل می تواند کمک کننده باشد. فکرکردن به اینکه چگونه می توانید کار متفاوتی انجام دهید یا خطرهای احتمالی سر راه برنامه های خودتان را بشناسید و بدانید چه چیزهایی می توانند کمک کنند در آینده عملکرد بهتری داشته باشید.

بیست دقیقه در روز برای اندیشیدن وقت بگذارید و در طول این مدت، به خودتان اجازه غصه خوردن، خود خوری و سبک وسنگین کردن هرچه را که می خواهید، بدهید، اما زمانی که وقتتان تمام شد، به سراغ یک کار موثر بروید. اگر متوجه شدید بیشتر از محدوده مجاز زمانی خود در فکر می روید، به خودتان یاداوری کنید که بعدا می توانید درباره اش فکر کنید .

- روی حل مشکلات تمرکز کنید:  فکرکردن به مشکل، کمکی به شما نمیکند و درواقع باید به دنبال راه حل باشید. از خودتان بپرسید قدم بعدی که می توانید برای درس گرفتن از یک اشتباه یا جلوگیری از تکرار آن در آینده بردارید، چیست. به جای اینکه بپرسید: «چرا این اتفاق افتاد؟» بپرسید: «برای آن چه کاری می توانیم انجام دهیم؟» 

- کانال را عوض کنید:  درواقع هرچه بیشتر تلاش کنید مانع ورود یک فکر به مغزتان شود، احتمال ابراز وجود آن در ذهنتان بیشتر میشود. بهترین راه عوض کردن کانال ذهنی این است که خودتان را مشغول کنید؛ مثلا ورزش کنید، درباره یک موضوع کاملا متفاوت حرف بزنید یا مشغول انجام پروژه ای شوید.

- هوشیاری و توجه کردن را تمرین کنید:  اگر در زمان حال زندگی کنید، غیرممکن است به فکر گذشته باشید یا غصه آینده را بخورید. به خودتان قول بدهید بیشتر حواستان به اینجا و اکنون باشد. درست مانند هرمهارت دیگری، هوشیاری و توجه نیز نیازمند تمرین کردن است؛ اما به مرور زمان می تواند خودخوری را کاهش دهد.