طب اسلامی معنا ندارد

«محمدتقی فاضل میبدی»، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم و استاد دانشگاه مفید قم است. او دروس حوزوی را نزد آیات عظام مکارم شیرازی، جوادی آملی، حسینعلی منتظری و یوسف صانعی گذرانده است.

فاضل میبدی درباره طب اسلامی و ادعای مطرح شده از سوی برخی از روحانیون مبنی بر توانایی این طب بر انهدام ویروس کرونا به خبرنگار مستقل‌آنلاین گفت:

طب اسلامی در این روزگار معنا ندارد. ممکن است در روزگاری که مردم به خاطر نبودن پزشک بر اثر هدایت‌هایی که ائمه داشتند به سراغ آن طب می‌رفتند اما امروز با پیشرفت علم و تجربه‌های بشری، امکانات و آزمایشگاه‌ها دیگر طب اسلامی و سنتی بی‌معنا است. در روایات ما دستوراتی درباره خرید و فروش چهارپایان وجود دارد اما دیگر نمی‌توان این روایت‌ها را در مورد چهارپایان، پیاده کرد چرا که امروز ماشین‌های سریع‌السیر وجود دارند. هر چیزی در زمان خودش ممکن است معنا داشته باشد اما امروز با پیشرفت علم بشر چیزی به نام طب اسلامی وجود ندارد. اگر هم کسی بخواهد بشر را با طب اسلامی درمان بکند دروغی بیش نیست و از روی جهل جان بشر را به خطر می‌اندازد. به نظر من لازم است که این موارد پیگیری قضائی شوند چرا که با جان انسان مرتبط هستند.

حجت‌الاسلام میبدی در پاسخ به این سوال که چه کسانی باید در این زمینه آگاه سازی کنند، اظهار داشت:

 عالمان دین در این زمینه باید آگاه‌سازی انجام دهند. مروجین جهل و خرافات در لباس دین خود را نشان می‌دهند، حالا یا در لباس روحانیت، یا مداحی و یا کسوت‌هایی که مربوط به دین است. لذا کسانی که می‌خواهند با خرافات مبارزه کنند باید از سازمان روحانیت باشند و از این پایگاه وارد شوند که این مسائل دین واقعی نیست. این که بشر به حرم برود تا شفا بگیرد این یک اصل عقلایی نیست اگر قرار باشد حرم دارالشفا باشد هر عالمی که در قم مریض می‌شد باید در حرم حضرت معصومه می‌خوابید به جای اینکه در بیمارستان بستری شود یا اگر عالم یا مرجعی در مشهد مریض شود، نباید در بیمارستان بستری شود باید برود در حرم بخوابد یا خود را پشت پنجره حرم ببندد.

این مدرس حوزه با تاکید بر لزوم مراجعه با تجربیات بشری، بیان داشت:

به هر حال خداوند هر چیزی را بر روی علت و معلول و سبب و مسبب خلق کرده است. راه درمان فردی که مریض می‌شود مراجعه به دکتر و استفاده از داروهایی است که با تجربیات بشری به دست آمده است. ممکن است که در ۱۰۰ مورد ۵ مورد خطا هم وجود داشته باشد اما به هر حال علم جایگاه خود را دارد. مثل این است که کسی بگوید چون در صدر اسلام افراد استر و قاطر سوار می‌شدند حالا هم استر و قاطر سوار شوند چرا که هواپیما سقوط می‎کند. ممکن است در ۱۰۰۰ پرواز یک پرواز سقوط کنند اما بشر به این مسئله اطمینان پیدا کرده است به این دلیل که متکی به علم است. طب هم متکی به علم و تجربه است و هیچ علمی هم خالی از خطا نیست اما بهتر از این است که فرد به سراغ کسی برود که مدعی است با چهار روایت می‌تواند حال او را خوب کند. امروز اگر کسی سرطان یا بیماری دیگری بگیرد، نمی‌تواند به سراغ روایات یا کتاب طب‌النبی و طب‌الصادق و غیره برود این فرد باید مستقیم به سراغ پزشکی برود که درس آن را خوانده است یعنی نهایتاً باید روی تخت بیمارستان بخوابد و شاید زیر تیغ جراحی برود.

او افزود:

اینکه بخواهیم حرم اهل بیت را تبدیل به مغازه‌ای کنیم در برابر علم و تجربه بشری، توهین به دین، وهن به اسلام و توهین به خود انسان است. در قرون وسطا نیز کلیساهایی این کارها را انجام می‌دادند و می‌گفتند در هر زمینه‌ای حرف نهایی را کلیسا می‌زند، بعدها مشخص شد که همه این‌ها خرافات بوده و بعد مسئله پروتستان و رفرم ایجاد شد و در آخر مشخص شد که جایگاه دین کجاست. الان هم اگر بگوییم همگی باید برویم از حرم شفا بگیریم و حرم دارالشفاست و نباید آن را بست، این ادعا خرافاتی بیش نیست.

عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم درباره موضوع شفا و امکان دریافت شفا از انسان غیرمعصوم، توضیح داد:

یک اصل عقلایی داریم و باید به این اصل باید توجه کنیم. انسان اگر مریض شد باید بلافاصله به دکتر مراجعه کند، نمی‌شود سراغ جایی برویم که بخواهیم شفا بگیریم. ممکن است کسی شفایی بگیرد من منکر آن نمی‌شوم اما اصل عقلائی و اولیه این است که درمان‌کننده بشر، علم پزشکی است، این اصل حرف اول را می‌زند. تا علم پزشکی وجود دارد نباید برای شفا به جای دیگری مراجعه کرد. امروز کدام مرجع تقلید و کجام کدام عالم دینی را سراغ دارید که مریض شده باشد و بلافاصله متوسل به شفاعت شود و به سراغ دکتر نرود. این که برخی از آقایان برای مداوا به لندن می‌روند به خاطر این است که معتقدند طب لندن قویتر از طب ایران است.

حجت‌الاسلام میبدی درباره رواج خرافاتی چون دعانویسی، کف‌بینی و آینه‌بینی گفت:

متاسفانه چون در جامعه یک خلاء معنوی ایجاد شده، مردم دچار بی‌هویتی، سرگردانی و بحران روحی شد‌ه‌اند و این امور تاحدودی جذابیت پیدا کرده‌اند. اشکال کار این است که این امور را به دین وصل می‌کنند یعنی فال، دعانویسی و کف‌بینی برای درمان بشر را به اسم دین انجام می‌دهند. این نوع خرافات کم و بیش در همه ادیان وجود دارد اما هر جامعه‌ای که بحران روحی بیشتری داشته باشد و علم قدرت و قوت کمتری داشته باشد و دامنه جهل گسترده‌تر باشد، این مسائل در آن جامعه بیشتر پا می‌گیرد.

این مدرس حوزه با انتقاد از عملکرد صدا و سیما، اظهار داشت:

امروز در جامعه ما دین به معنای واقعی آن، از زبان کمتر کسی بیان می‌شود. صدا و سیما و دیگر نهادها در پی آن نیستند که دین را به عنوان یک دین عقلایی عقل پسندی را برای مردم مطرح کنند. بسیاری از افرادی در صدا و سیما صحبت می‌کنند که مبنای علمی قوی ندارند و در نهایت سخن آن‌ها منجر به جهل و خرافاتی می‌شود که در جامعه پذیرش دارد.

حجت‌الاسلام میبدی با بیان اینکه اسلام واقعی با هیچ یک از این مسائل موافق نیست، عنوان کرد:

اسلام دینی است که برای نجات بشریت و از جهت معنویت، ارتباط با خداوند و مسئله آخرت و قیامت آمده است اینکه بخواهیم هر مشکلی را در این دنیا از طریق دین حل کنیم این اشتباهی بیش نیست. اقتصاد، پزشکی، جامعه‌شناسی، نگهداری شهر و محیط زیست علومی هستند که توسعه پیدا کرده‌اند. علم شرقی و غربی هم نمی‌شناسند، ممکن است در چین باشد ممکن است در آمریکا باشد. فکر جغرافیا و مرز ندارد. اگر بخواهیم جامعه و خودمان را به سمت و سوی سلامتی ببریم باید سعی کنیم بر اساس دانش و علم بشری اهداف خود را پیش ببریم در غیر این صورت شکست خواهیم خورد. هیچ موفقیت و توسعه‌ای در این دنیا جز بر اساس پایگاه دانش بشری صورت نمی‌گیرد.

او افزود:

 متاسفانه وقتی این مسائل در کشور وارد می‌شود یا بُعد سیاسی پیدا می‌کند یا بُعد دینی و برخورد خردمندانه عقلایی با آن صورت نمی‌گیرد.

عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم درباره اظهارات علم‌الهدی مبنی بر مخالفت با تعطیلی نماز جمعه به عنوان یک فریضه دینی واجب، گفت:

این سخن از روی کم اطلاعی ایشان است. اگر ایشان فقه هم خوانده بود این حرف را نمی‌زد. هر فریضه دینی و الهی ممکن است یک روزی تحت شرایطی تعطیل شود. اگر یک فریضه دینی با جان انسان در تعارض قرار گیرد، نجات جان انسان مقدم بر فریضه دینی است. نمونه آن روزه، حج، وضو گرفتن است. اگر انجام این فرایض باعث ایجاد بیماری یا ضرر به انسان باشد، باید متوقف شود. اگر اعلام کنند امسال در خانه خدا ویروس کرونا وجود دارد و ممکن است به حجاج سرایت کند، حج باید تعطیل شود چرا که نجات جان انسان از هر چیزی واجب‌تر است.

حجت‌الاسلام میبدی با اشاره به قاعده اهم و مهم، توضیح داد:

 در اسلام قاعده‌ای به نام اهم و مهم داریم؛ یعنی همیشه باید مهم را فدای اهم کنیم. نجات جان انسان اهم است و فریضه دینی مهم. نماز جمعه یک فریضه صددرصد واجب نیست، درباره وجوب آن میان علما اختلاف است برخی می‌گویند واجب است، برخی می‌گویند مستحب است، برخی حتی می‌گویند در زمان غیبت حرام است. در نماز جمعه به دلیل ازدحام جمعیت احتمال سرایت ویروس بیشتر است پس چرا نباید نماز جمعه را تعطیل کرد. نباید به اسم دین آدم‌ها را فدای این نوع احکام بکنیم، این دین نیست. دین آمده است تا انسان را از هر بلیه‌ای در دنیا را نجات دهد اگر کارشناسان بگویند که نماز جمعه به دلیل انتشار ویروس ممکن است خطرناک باشد، به حکم عقل و شرع باید نماز جمعه را تعطیل کرد.