اقتصاد بسیار محدود ایران جذابیتی برای عربستان ندارد

مستقل؛ سعید شمس روزنامه‌نگار:

توافق ایران و عربستان که با ابتکار عمل شورای عالی امنیت ملی انجام شد، موجی از خوش‌بینی در جامعه و کاهش ارزش دلار به وجود آورد و نوید بهبود فضای کسب‌و‌کار را می‌داد. اما با گذشت دو ماه از این توافق مجددا قیمت‌ها در بازارهای ارزی صعودی شده و کنترل آن، نیازمند تداوم خبرهای خوش سیاسی و مذاکراتی است. نفس انتظارات جامعه از ادامه این روند، و بی‌خبری از نتایج سیاسی توافق، به تورم دامن زده و افکار عمومی را از آینده مذاکرات منطقه‌ای ناامید می‌کند.

فریدون مجلسی، تحلیلگر مسائل بین الملل در گفتگو با «مستقل» درباره تأثیر تعامل با عربستان برای اقتصاد ایران اظهار داشت:

پایان اختلافات با عربستان عملاً نمی‌تواند تاًثیری بر مناسبات تجاری ایران داشته باشد. چرا که اساساً سیاست‌های کلی دو کشور با هم تفاوت زیادی دارد. دولت سعودی سیاستش را بر مبنای مصالح ملی قرار داده است، اما جمهوری اسلامی تمرکزش را بر حمایت از منافع و مصالح فلسطین گذاشته است.

همچنین عربستان دارای استقلال بانکی است و می‌تواند با همه کشور‌های دنیا تجارت کند، یعنی خودش را محدود به یکی دو کشور نکرده است که ناچار باشد با شرط‌های آن‌ها کنار بیاید. همچنین این کشور پروتکل‌های FATF را پذیرفته است که مایل نیستند پولی را که ردل و بدل می‌کنند، متهم به پول سیاه، پولشویی، پول حاصل از تجارت مواد مخدر و ... شود.

او می‌گوید: اما استقلال بازرگانی ایران در قالب ارتباطات بانکی مخدوش شده است و نمی‌تواند وارد داد و ستد شود، چون همه این موارد تحت تحریم هستند. این درست که تهدید آمریکایی‌ها روز به روز ضعیف‌تر می‌شود، اما دلیلی ندارد ایران به روابط خصمانه‌اش ادامه بدهد. در واقع یک نوع غیرت‌مداری و اولویت دانستن سلایق جناحی است که موجب شده ایران خودش، خودش را محدود کند. روسیه رقیب در زمینه نفت و گاز است. چین هم در حالی از ایران نفت می‌خرد که بیش از ما به بازار نفت عربستان، امارات و کویت و ... چشم دارد؛ بنابراین ایران ارتباط انحصاری با چین و رابطه محدودی هم با روس‌ها دارد. در این شرایط، انتظار گشایش اقتصادی به واسطه برقراری رابطه با عربستان فرض محال است.

وی توضیح داد: البته پایان دعوا با عربستان باعث می‌شود، مرز‌های دو کشور باز شوند. یعنی ایرانی‌ها در قالب حج عمره و تمتع و با هدف جهانگردی به عربستان سفر کنند. از آنجایی هم که اکثر مردم عربستان شیعه هستند، آن‌ها هم به قصد زیارت به مقصد مشهد و قم به ایران سفر خواهند کرد که این می‌تواند تا حدی برای دو کشور دست آورد‌هایی داشته باشد.

این کارشناس دیپلماسی ادامه می‌دهد: غیر از این سفرها، باید اذعان داشت، فضای اقتصادی بسیار محدود ایران نمی‌تواند برای بازار بسیار گسترده و به روز شده عربستان جذابیتی داشته باشد. البته عربستانی‌ها می‌توانند در صنعت پتروشیمی صادراتی را به ایران داشته باشند تا بتوان اینطور گفت، همکاری با ایران یک کلید از کلید‌های بی‌شماری است که عربستان در اختیار خود می‌بیند. اما ایران به طور محدودی می‌تواند از عربستان به عنوان دریچه‌ای در بن بست اقتصادی‌ای که دچارش است، بهره ببرد. این را هم در نظر داشته باشیم، اعلام متارکه جنگ دو کشور مثل سنت متارکه‌های عربی که هم اکنون در سودان مشاهده می‌شود، معلوم نیست چند روز، چند شب یا چند ماه دوام و قوام داشته باشد.

فریدون مجلسی در پایان گفت: تا زمانی که به این نتیجه نرسیم، مخالف‌خوانی برای دنیا به ضرر ما خواهد شد، گرهی از گره‌های اقتصادی ایران باز نخواهد شد.