‏توافق موقت در وین؟

داوود حشمتی روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب نوشت: {پیشنهاد مهم آمریکا به ایران در مذاکرات وین 

آیا رهبری موافقت خواهند کرد؟

رضازاده، دبیر دوم کمیسیون سیاست خارجی مجلس خبر داد:

«آمریکا و تعدادی از کشورها از جمله آلمان، فرانسه و انگلیس طرح توافق موقت را مطرح کرده‌اند. ولی این با روح قانون راهبردی مجلس کاملا در تعارض و در خلاف است.»}

‏بلینکن وزیر خارجه ایالات متحده در مصاحبه‌ روز چهارشنبه ۱۹ ژانویه (۲۹ دی) با بن رودس و تومی ویتور گفت: «درباره ‎برجام بایدن نمی‌تواند برای دولت آینده تصمیم بگیرد.»

این یعنی هرگونه توافق جدید برای احیای برجام ماهیت ‎موقت خواهد داشت و تمدید آن منوط به موافقت دولت‌های بعدی امریکاست.

برخی تحلیلگران توافق موقت را گزینه جدیدی می‌دانند که خروجی نهایی مذاکرات دولت سیزدهم پس از ۸ دور مذاکره خواهد بود.

در همین رابطه کوروش احمدی دیپلمات پیشین ایران به شفقنا گفت:«روند مذاکرات در یک وضعیت بغرنج و پیچیده و مخاطره آمیزی قرار گرفته است. طرف‌ها بر خلاف دور هفتم بر روی متن‌ها متمرکز هستند و سعی در رفع اختلافات دارند. اختلافاتی که بیشتر جنبه سیاسی دارند، برداشت من این است که طرف‌های مذاکره طی دو هفته گذشته به طور مشخص بر سه متن پیش رو متمرکز بوده و تلاش داشته‌اند تا موارد مورد اختلاف را برطرف کرده و در مورد مضامین اختلافی به یک راه حل و شاید یک حد وسط برسند.

وی افزود: توافق موقت گزینه‌ای است که در صورت ادامه کندی روند و اصرار طرف غربی بر روی ضرب الاجل غیر رسمی و غیر علنی‌اش ممکن است به یک گزینه جدی تبدیل شود. قاعدتا در این مرحله نباید به توافق موقت نیاز افتد.»

اما با همه این مقدمات باید منتظر یک توافق موقت در وین باشیم.

 پیش از اعلام مخالفت ایران با توافق موقت این خبر اهمیت دارد که اسفندیار باتمانقلیچ بنیانگذار انجمن ایران و اروپا نوشته است: 

«اگر گفتگوهای هسته‌ای شکست بخورد، چین در برابر تلاش غرب برای اعمال مجدد تحریم‌های چندجانبه علیه ایران مقاومت خواهد کرد، از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد پیشگیری و احتمالاً از توافق موقت حمایت خواهد کرد.»

با حمایت چین از توافق موقت احتمال این گزینه افزایش یافته و ایران در موقعیت جدیدی قرار می‌گیرد.

اما چه مانعی در برابر توافق موقت داریم؟

هاشم قاسمی پژوهشگر حقوق بین‌الملل در این مورد می‌نویسد: 

‏«ایرانی‌ها قانون کاتسا را مانعی برای بهره نبردن از مزایای اقتصادی برجام می‌دانند. قانونی که مردادماه ۹۶ در کنگره ‎آمریکا تصویب و تحریم‌های اقتصادی دیگری علیه ایران وضع کرد. از سویی آمریکایی‌ها معتقدند که کاتسا یک تحریم تسلیحاتی و حقوق بشری‌ست و ربطی به برجام ندارد و چون مصوبه کنگره است هیچ دولتی حتی دولت ‎بایدن قدرت لغو دائم آنرا ندارد اما می‌تواند لغو موقت نماید. همچنین طرف ایرانی معتقد است آمریکا در رفع تحریم‌های مورد توافق گام‌های عملی برنداشته و بر این باورند دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی (OFAC) که ارگان تحت نظارت وزارت خزانه داری آمریکاست، استاد وضع تحریم و عاجز یا بی‌تفاوت به رفع تحریم‌هاست و باعث شده ایران از مزایای اقتصادی برجام منتفع نشود. 

آمریکایی‌ها پذیرفته‌اند که اقدامات OFAC در گذشته سریع و موثر نبوده و این موضوع از مسائلی‌ست که در وین زیاد روی آن بحث می‌شود و امید به رفع آن با ابتکار عمل طرف آمریکایی بیشتر است.

در مجموع طرف‌های مذاکره کننده نزدیک به ۶۰ مورد اختلاف را می‌خواهند در حدود بیش از ۱۰ پرانتز قرار داده ولی هنوز شاهد پیشرفت چشمگیر مذاکرات در نشست وین نیستیم.»

شاید بازگشت رئیس جمهور از روسیه با پذیرش توافق موقت از جانب ایران همزمان شود. شاید هم همکاری‌های ایران و چین در گروی یک توافق موقت در برجام باشد...