پیروزی ترامپ، موفقیت کاسبان تحریم است

دولت ایران باید برنامه دومی را برای دوره چهارساله ترامپ داشته باشد

گروه سیاسی- بالاخره پس از ماه‌ها گمانه‌زنی درباره نتیجه انتخابات آمریکا و حرف وحدیث‌ها در خصوص تاثیر آن بر کشور، دونالد ترامپ توانست راهی کاخ سفید شود و جمهوری‌خواهان برمصدر قدرت نشستند. طی چند روز گذشته برخی بر این باور بودند که هیچ تفاوتی بین کامالا هریس و ترامپ وجود ندارد و برخی دیگر معتقد بودند که شکست هریس تنش در منطقه را تشدید می‌کند و خاورمیانه و ایران را به سمت جنگ پیش خواهد راند.

لذا برخی از تحلیل‌گران نیز با اشاره به تفاوت‌ها در لحن و ادبیات و جزئیات رویکرد دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان معتقدند که شرایط برای ایران دوران ریاست جمهوری ترامپ و قدرت گرفتن جمهوری‌خواهان تفاوت‌هایی خواهد داشت. اما چه تأثیراتی و با ورود دوباره ترامپ به کاخ سفید وضعیت برای ایران و منطقه چگونه می‌شود؟

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی و رئیس‌ کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم، درباره این موضوع گفت: «باید توجه داشته باشیم که ترامپِ دور دوم با دور گذشته‌اش تفاوت‌هایی خواهد داشت. او سعی خواهد کرد که سیاست جنگ را از دستور کار کاخ سفید خارج کند و به جای جانبداری از جنگ‌های موجود، سعی می‌کند جنگ‌ها تمام شود اما تمام‌شدن جنگ در اوکراین متفاوت از خاورمیانه است. او سعی می‌کند در حوزه خاورمیانه همه‌چیز به نفع اسرائیل تمام شود. به هر حال او حامی سرسخت اسرائیل است و تنها رئیس‌جمهوری بود که بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت اما از آن سو ترامپ می‌کوشد زلنسکی را وادار کند که حتی با گذشتن از بخشی از اوکراین به جنگ پایان دهد».

او ادامه داد: «در حوزه ایران یک نکته مهم قابل ذکر است. تا زمان برجام ایران و آمریکا صرفا با یکدیگر تقابل داشتند و چنین انگاشته می‌شد که هر فردی در کاخ سفید بیاید، فرقی برای ایران ندارد اما با مطرح شدن برجام نشان داده شد اگر ایران و آمریکا بخواهند آمدوشدی با یکدیگر داشته باشند، مهم است که چه کسی در کاخ سفید باشد. به همین دلیل باور دارم از آن زمان این فرضیه باطل شد که تحولات آمریکا به ما ربطی ندارد. در شرایط کنونی یعنی رفتن دموکرات‌ها و آمدن جمهوری‌خواهان صدای کسانی در ایران بلند شود که بیشترین فرصت‌سوزی را داشتند؛ کسانی در دوره بایدن فرصت‌های بی‌شماری را از ایران گرفتند. باید بدانیم که هرچه تحریم‌ها بیشتر شود موقعیت کاسبان تحریم هم افزایش می‌یابد و اگر در دوره ترامپ موضوع تحریم‌ها حل نشود و او هم بخواهد تحریم‌ها را سفت و سخت اجرا کند، این کاسبان تحریم هستند که شرایطشان خوب می‌شود. بنابراین اولین کسانی که باید به ترامپ تبریک بگویند، کاسبان تحریم هستند!»

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرد: «آقای پزشکیان متوسط بودن را انتخاب کرد. او می‌توانست بلافاصله بعد از رأی‌آوردن برای تحقق شعارهایی مانند گشایش اقتصادی، رفع تحریم‌ها، آزادی‌های مدنی و گشایش‌های سیاسی منشوری را تدورین کند اما او متوسط‌بودن را انتخاب کرد و خود را نماینده شرایط تداوم معرفی کرد. اکنون دولت ایران باید برنامه دومی را برای دوره چهارساله ترامپ داشته باشد. ترامپ حتما به حمایت بیشتر از اسرائیل می‌پردازد اما از ورود به جنگ پرهیز می‌کند و در عین حال سعی می‌کند فشار حداکثری را بر ایران حفظ کند».

فلاحت‌پیشه به سایت نامه نیوز گفت: «ایران باید بتواند از این خلأها استفاده کند. اگر پمپئو مسئولیت سیاست خارجی ترامپ را بگیرد، سعی خواهد کرد از کارت مکانیزم ماشیه اروپایی‌ها استفاده کند. او در دوره وزارت خارجه‌اش سعی کرد که چنین کند اما نشد زیرا آمریکا از برجام خارج شده بود اما حالا که اختلاف‌هایی میان ایران و اروپایی‌ها وجود دارد، فردی مانند پمپئو سعی خواهد کرد که اروپایی‌ها را به استفاده از مکانیزم ماشه تحریک کند. ما اما باید از خلأهای موجود استفاده کنیم و با استفاده از ابزار دیپلماسی مانع اجماع‌سازی آمریکا علیه ایران شویم. اکنون زمان آن است دیپلماسی عملی جای دیپلماسی شعاری را بگیرد. اکنون دیگر وقت فرصت‌سوزی نیست زیرا هیچ بعید نیست ترامپ با روسیه تبانی کند و اولین قربانی تبانی آمریکا و روسیه ایران باشد؛ بنابراین ما باید به منافع خود بیندیشیم و با استفاده از دیپلماسی فرصت‌ها را از دست ندهیم».

اما در خصوص تاثیر پیروزی ترامپ بر اقتصاد کشورمان محمود جامساز، اقتصاد دان می‌گوید: «در اردیبهشت سال 97 وقتی آقای ترامپ از برجام خارج شد، تورم کشور به شدت افزایش یافت و تا کنون هم روند افزایشی ادامه داشته و دارد. چنین شرایطی بر اقتصاد ایران تأثیرات به شدت مخربی بهمراه داشت که در وضعیت نامطلوب متغیرهای اقتصادی منعکس است گرچه در دوران آقای بایدن، آمریکا قدری چشمش را بر دور زدن تحریم‌ها بست اما نمی‌شود انکار کرد که در دوره او هم تأثیر تحریم‌ها همچنان وجود داشت. اکنون که انتخابات آمریکا به پایان رسیده، قیمت دلار در ایران از 70هزار تومان فراتر رفته که نشان‌دهنده رشد انتظارات تورمی در ارتباط با تغییرات در کاخ سفید است . البته فقط اقتصاد ایران نیست که از تغییر و تحولات در آمریکا تأثیر می‌‌پذیرد بلکه ارز برخی از کشورهای شرق آسیا هم زمانی که هنوز انتخابات آمریکا به پایان نرسیده بود و هنوز پیروزی ترامپ به طور رسمی اعلام نشده بود، در برابر دلار تضغیف شد و بورس ها هم نسبت باین تغییرات واکنش نشان دادند. به هر حال هر تغییری در سیاست خارجی آمریکا بسبب حجم بزرگ اقتصاد این کشور که فراتر از 28 تریلیون دلار است و نقش پر قدرت دلار بعنوان یک ارز جهان روا در چرخه پولی جهان ، اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار میدهد .»

با این حال مشخص نیست که دونالد ترامپ دقیقاً چه برنامه‌هایی در سر دارد اما هر چه که هست مردم کشورمان امیدوارند که شرایط از آنچه که هست برای آنها سخت تر نشود.