پیشگیری از دیابت با ۴ راهکار کاربردی

دکتر امیر کامران نیکوسخن، دیابتولوژیست و مدیرعامل انجمن دیابت ایران گفت: دیابت انواع بسیار مختلفی دارد که نوع یک و دو اصلی ترین آنهاست. دیابت نوع یک در دوران کودکی و نوجوانی ایجاد می شود. این نوع دیابت هیچ ارتباطی با شیوه زندگی افراد ندارد. در حقیقت این نوع دیابت به علت حمله اشتباه سیستم ایمنی به سلول های خودی بدن رخ می دهد؛ یعنی ارتش یا پلیس های بدن به جای اینکه با دشمن، ویروس، انگل و قارچ بجنگند، اشتباهی به سلول های خودی بدن حمله می کنند و آنها را از بین می برند.

رئیس هیات مدیره شبکه پیشگیری از بیماری های غیر واگیر افزود: تقریبا تا امروز هیچ راهی برای پیشگیری از دیابت نوع یک وجود ندارد. گرچه در این زمینه کارهای مختلفی صورت گرفته اما عملا به نتیجه ای نرسیده اند که بتوانیم از ایجاد دیابت نوع یک پیشگیری کنیم. تنها می توان از ابتلا دیابت نوع دو پیشگیری کرد. نوع دو شایع ترین نوع دیابت است و بیش از ۹۰ تا ۹۵ درصد دیابت را شامل می شود.

رئیس کمیته آموزش فدراسیون بین المللی دیابت در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا اظهارداشت: دیابت نوع دوم کاملا با سبک غلط زندگی ما گره خورده است. این دیابت به دلیل مسائلی مانند پرخوری، بی تحرکی و استرس های فراوان ایجاد می شود اما طبق اعلام فدراسیون بین المللی دیابت، دیابت نوع دوم می تواند تا ۸۰ درصد قابل پیشگیری باشد. ۲۰ درصد آن نیز به مسائل ژنتیکی و خانوادگی ارتباط دارد. در نژاد ما این مساله ۸۰ درصد به عوامل محیطی و سبک زندگی بستگی دارد به همین دلیل توصیه می شود همه افراد جامعه که بیش از ۳۵ سال سن دارند، آزمایش قند خون بدهند.

به گفته وی، سن مهمترین عامل خطر است؛ افراد حتی اگر سابقه خانوادگی نداشته باشند. حتی اگر لاغر و ورزشکار هم باشند باید آزمایش قند خون را بدهند. افراد زیر ۳۵ سال نیز که اضافه وزن دارند و اگر در کنار آن یک عامل خطر دیگری مانند سابقه خانوادگی، بی تحرکی، چربی خون، فشار خون دارند یا سیگار می کشند باید برای آزمایش قند خون اقدام کنند.

وی تصریح کرد: نکته مهم این است که بین فرد سالم و ابتلا به دیابت یک مرحله ای به نام پیش دیابت داریم. اگر افراد در این مرحله شناسایی شوند و مراقبت های لازم را انجام دهند، از ابتلایشان به دیابت جلوگیری می شود.

نیکوسخن خاطرنشان کرد: امروزه برای پیشگیری از دیابت چهار راهکار کاربردی” فعالیت بدنی”، ” تغذیه سالم”، “مدیریت استرس” و “خواب کافی” توصیه می شود. این چهار راهکار اگر رعایت شود، تا حد بسیار زیادی می توانیم از ابتلا به دیابت جلوگیری کنیم.

وی به سیناپرس گفت: بسیاری افراد تصور می کنند برای انجام فعالیت بدنی باید هفته ای سه روز به باشگاه بروند. هزینه و زمان زیادی را سپری کنند، در حالی که نیازی به انجام این کار نیست. اگر کارمندی ۳۰ دقیقه پشت میز نشسته است، حداقل برای ۵ دقیقه باید بلند شود و راه برود و یک سری حرکات کششی انجام دهد. در همان اتاق به حالت ضربدری راه برود.

این دیابتولوژیست افزود: توصیه می شود افراد حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته ( ۵ روز به مدت سی دقیقه) فعالیت بدنی مانند راه رفتن معمولی داشته باشند. از ۱۵۰ دقیقه باید ۳۰ دقیقه فعالیت بیشتری داشته باشند، یک مقدار عرق بریزند و ضربان قلب شان بالا برود. فاصله بین روزهای بدون تحرکی این افراد نباید بیشتر از سه روز باشد. آنها باید سعی کنند در طول روز، ۵ دقیقه فعالیت بدنی شان را افزایش دهند. طبق مطالعات اگر ۵ دقیقه تندتر گام برداریم، چهار سال به امید زندگی مان افزوده می شود.

به گفته وی، طبق اعلام انجمن دیابت آمریکا و اروپا، اگر هر فردی نسبت به روز قبل ۵۰۰ قدم اضافه تر گام بردارد، ۲ الی ۹ درصد از میزان مرگ و میرهای ناشی از بیماری های قلبی و عروقی جامعه کاهش پیدا می کند.

مدیرعامل انجمن دیابت ایران اظهارداشت: همچنین توصیه می شود افراد خواب کافی و به اندازه ای داشته باشند. اندازه خواب نباید کمتر از ۶ ساعت و بیشتر از ۷ ساعت باشد. کیفیت خواب نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. خواب باید خوب و ممتد باشد. چند بار در روز خوابیدن اصلا خوب نیست. همچنین باید شب ها به موقع خوابید و صبح ها نیز به هنگام بیدار شد اما متاسفانه الگوی خواب بسیاری از افراد جامعه حتی کودکان تغییر پیدا کرده است. اغلب افراد تا دیر وقت بیدار می مانند و نزدیک های ظهر بیدار می شوند. چنین الگوی خوابی تغییراتی در هورمون افراد ایجاد می کند که بسیار به ضرر بدن است.

وعده غذایی صبحانه را حذف نکنید

رئیس هیات مدیره شبکه پیشگیری از بیماری های غیر واگیر افزود: مساله تغذیه نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. افراد نباید از مواد پر کالری و پر انرژی استفاده کنند. از مصرف غذاهای فست فود که دارای نمک، روغن و کالری زیاد هستند، بپرهیزند. در ماه بیشتر از یک الی دو بار نباید از این نوع غذاها استفاده کنند. همچنین باید از نوشیدن نوشابه های شیرین، انواع شربت های صنعتی و نوشابه های گازدار دوری کنند.

وی به سیناپرس گفت: وعده های غذایی باید به ۵ الی ۶ کوچک تقسیم شود. متاسفانه امروزه به اشتباه برخی از مردم وعده غذایی صبحانه شان را به کلی حذف کرده اند. اغلب کودکان و دانش آموزان صبحانه نمی خورند در حالی که وعده صبحانه از اهمیت زیادی برخوردار است؛ تغذیه سالم با صبحانه شروع می شود.

نیکو سخن یادآورشد: همچنین باید یاد بگیریم که صبحانه سالمی بخوریم. کره، خامه، مربا و عسل را باید از وعده غذایی مان حذف کنیم. از نان هایی که آرد سفید دارند، کمتر استفاده کنند به جای آن نان های سبوس دار، پنیر کم چرب، شیر کم چرب بخورند. آنها در وعده صبحانه شان می توانند از غلات، میوه و سبزی استفاده کنند.

وی بیان کرد: مدیریت استرس نیز یک علم است که باید دوره آموزشی ببینند. امروزه کلاس های مختلفی در زمینه مدیریت استرس برگزار می شود. افراد با شرکت در این کلاس ها می توانند راه مواجه با استرس را فرا بگیرند. همه به دنبال کاهش استرس هستند اما هر روز که از خواب برمی خیزیم با یک سری استرس های جدید مواجه هستیم. هیچ فردی نمی تواند استرس هایش را کم کند. به گفته یک فیلسوف آلمانی، آن کسی استرس ندارد که در گور خوابیده است. مبادا به آن حسودی کنید اما می توانید آن را مدیریت کنید. ما با آموزش می توانیم یاد بگیریم چگونه سپری بسازیم که استرس های محیطی به ما وارد نشود و از محافظت کند.