چرا پشه‌ها بعضی‌ افراد را نیش می‌زنند؟

شاید برای خیلی از ما این سوال پیش بیاید که چه چیزی پشه‌ها را به طرف انسان جذب می‌کند، چرا آن‌ها افراد خاصی را هدف قرار می‌دهند، و چگونه می‌توان از نیش آن‌ها در امان ماند؟

نشریه "مدیکال‌نیوز تودی" به این موضوع پرداخته است.

بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ نوع از پشه‌ها وجود دارد که فقط برخی از آن‌ها افراد را نیش می‌زنند و البته ماده هستند. آن‌ها به خون به‌عنوان منبع پروتئین برای تخم‌های خود نیاز دارند.

نیش پشه همراه با خارش، تورم و حتی بیماری‌های جدی است؛ از انگل مالاریا که توسط گونه آنوفل منتقل می‌شود تا ویروس‌هایی که باعث تب زرد و تب دنگی می‌شوند. خارش و تورم ناشی از گزش می‌تواند تا چند روز ادامه داشته باشد. خاراندن خارش ممکن است منجر به عفونت و برای تعداد کمی از افراد واکنش آلرژیک و در نهایت شوک آنافیلاکتیک شود.

اما چه چیز باعث می‌شود که پشه‌ها فقط برخی افراد را نشانه بگیرند؟

دلایل جذب پشه‌ها به سمت انسان‌ها در چند مطالعه مورد بحث قرار گرفته است. این مطالعات بوی بدن، رنگ بدن، دما و بافت پوست، میکروب‌های ساکن روی پوست، وضعیت بارداری، دی‌اکسید کربن بازدم‌شده توسط انسان، الکل و نوع رژیم غذایی را مورد بحث قرار داده است. به‌طور کلی، مطالعات نشان می‌دهد که زنان باردار، افرادی که دمای بدن و عرق بالایی دارند، وجود میکروب‌های پوستی متنوع و آن‌هایی که پوست تیره‌تری دارند، بیشتر مستعد گزیدگی هستند.

دی‌اکسید کربن

انسان، تقریباً با تمام حیوانات دیگر، در نتیجه تنفس سلولی، دی‌اکسید کربن (CO2)، گرما و رطوبت پس می‌دهد.  این همان چیزی است که در ابتدا پشه‌ها را به سمت انسان جذب می‌کند. پشه‌های ماده با استفاده از سلول‌های عصبی بسیار حساس به‌نام نورون‌های cpA، CO2 و همچنین سایر مواد خوشبوکننده پوست انسان را شناسایی می‌کنند. به‌نظر می‌رسد افرادی با توده بدنی بیشتر یا افراد چاق برای پشه‌ها جذاب‌تر هستند، که ممکن است به ویژگی‌های دیگری مانند افزایش خروجی CO2 توسط آنها مربوط باشد.

اسید لاکتیک

چندین مطالعه اسید لاکتیک را به‌عنوان یکی دیگر از مواد شیمیایی که پشه‌ها به سمت آن گرایش دارند، شناسایی کرده‌اند. ما هنگام ورزش اسید لاکتیک تولید می‌کنیم، بنابراین بهترین توصیه این است که بلافاصله بعد از ورزش، بدن را با صابون بشویید.

باکتری‌های پوست

بدن شامل میلیون‌ها باکتری است که برای حفظ سلامت پوست ما حیاتی هستند. افراد با تنوع میکروبی بالاتر برای پشه‌ها جذابیت کمتری دارند و بنابراین ممکن است نیش کمتری دریافت کنند. میکروبیوم پوست ما تحت‌تأثیر ژنتیک، سن و سیستم ایمنی ما قرار دارد، چیزی که واقعا نمی‌توانیم در مورد آن کاری انجام دهیم. اما اگر می‌خواهید حشرات را از خود دور کنید، از صابون‌های ضد باکتری خودداری کنید چون آنها هر دو باکتری خوب و بد را با هم از بین می‌برند.

گروه خونی

بیش از یک مطالعه منبع معتبر بررسی کرده است که آیا گروه خونی تأثیری بر احتمال گزیدگی شما دارد یا خیر. این خبر خوبی برای کسانی است که گروه خونی A دارند. به‌نظر می‌رسد پشه‌ها این گروه خونی را کمتر جذاب می‌دانند. اما برای گروه خونی O اینطور نیست. با‌این‌حال، برای کسانی که گروه خونی O دارند، یک خبر خوب وجود دارد. اگر پشه‌ای که شما را نیش می‌زند و ناقل انگل مالاریا است، احتمال ابتلای افراد گروه O به مالاریای شدید کمتر از افراد دارای گروه‌های خونی دیگر است.

در این میان اقداماتی وجود دارد که می‌توانی برای جلوگیری از نیش‌زدن پشه‌ها انجام داد:

یکی از اقدامات می‌تواند پوشیدن لباس‌های با رنگ‌روشن باشد، زیرا برخی از مطالعات نشان می‌دهند که پشه‌ها جذب رنگ‌های تیره می‌شوند. سبزهای روشن و آبی ممکن است بهترین باشند.

از یک دافع حشرات روی پوست استفاده کنید. مواد طبیعی مانند روغن سیترونلا، علف لیمو و نعناع می‌توانند موثر باشند.

اگر باغی دارید، مطمئن شوید که آب راکد برای زیست پشه‌ها در آن وجود ندارد.

همچنین کاشته‌های باغچه خود را بررسی کنید. گیاهان معطری مانند ریحان، اسطوخودوس، آویشن، لیمو و گل همیشه‌بهار پشه‌ها را دور می‌کنند.

منبع دویچه وله