عقلا باید تندرو‌ها را شیرفهم کنند که پزشکیان آخرین فرصت است

اکنون که تصمیم نهایی به رفع فیلترینگ گرفته شده، مخالفت‌های تندروها ابعاد بیشتری پیدا کرده است.

اکنون که تصمیم نهایی به رفع فیلترینگ گرفته شده، مخالفت‌های تندروها ابعاد بیشتری پیدا کرده است. طرف عضو شورای‌عالی فضای مجازی است و می‌گوید هفتاد درصد هزینه فیلترشکن‌ها را خارجی‌ها می‌پردازند.

سپس در برابر این سوال مجری تلویزیون که چرا مانع‌شان نمی‌شوید پاسخ می‌دهد «نمی‌شود یک لحظه هم نمی‌شود. اصلاً امکان ندارد.» بعد هم ادامه می‌دهد. به جای یوتیوب و ویز مردم از آپارات و نشان استفاده می‌کنند راضی هم هستند.

در این گزاره ساده چند ایراد جدی وجود دارد. حداقل برآورد هزینه‌های مستقیم و سالانه خرید فیلترشکن ۴۵هزار میلیارد تومان بوده است. البته هزینه‌های غیرمستقیم را هم اگر حساب کنند سر به فلک می‌زند. ایراد دوم اعلام برائت رسمی برنامه آپارات و نشان در مخالفت شدید آنها با فیلترینگ علیه این عضو شورای فضای مجازی است.

تازه وی بدون ذکر نامی از دیجی‌کالا آن را هم رقیب داخلی آمازون دانست. مواضع رسمی این شرکت‌ها که بسیار مهم هستند و شاید کمتر از دیگران از فیلترینگ ضربه نخورده‌اند را در روزنامه امروز بخوانید. تاسیس و رشد اینها ربطی به فیلترینگ ندارد. آنها پیش از فیلترینگ بوده‌اند.

بعلاوه الان که اکثریت قاطع مردم فیلترشکن دارند اگر بخواهند می‌توانند به راحتی از برنامه‌های خارجی استفاده ‌کنند پس چرا به خدمات خوب اینها پاسخ می‌دهند. حکومت فقط مانع نباشد و دخالت نکند همین بس است.

مگر این همه از صداوسیما و حتی رسانه‌های داخلی خود حمایت کردید جز عقب‌گرد نتیجه دیگری داشت؟ تا کی باید سیاست محدودیت را به امید روز واهی و نیامدنی ادامه داد؟آقای اژه‌ای هم در همین زمینه به این نکته اشاره کردند که، رهای رها هم ممکن نیست و آن را نقض حاکمیت دانستند و اینکه در هیچ جای دیگری هم چنین نیست. این گزاره آقای اژه‌ای قابل رد است. 

چه ربطی میان اعمال حاکمیت و ایجاد ممنوعیت و محدودیت وجود دارد؟ چرا چاقو را مثل اسلحه ممنوع نمی‌کنید؟ درحالی‌که قتل با چاقو خیلی بیشتر از قتل با اسلحه است. دلایل آن اصلاً ربطی به قتل عمد مردم ندارد دلایل دیگری دارد. در هر حال امکان ممنوع کردن چاقو‌ منطقاً نابخردانه است و‌ عملی هم نیست.

در اعمال حاکمیت اصل بر ایجاد ممنوعیت و‌ محدودسازی نیست. اصل بر آزادی دسترسی است مگر اینکه خلافش ثابت شود. حالا باید توضیح داد که فیلترینگ و محدودیت‌سازی چه سودی جز زیان داشته است؟ همین را توضیح دهند کافیست. مگر فیلترینگ موجب افزایش حاکمیت ایران بر فضای مجازی شده است؟

می‌شود یکی توضیح دهد که چه حاکمیتی پیدا کرده؟ یا برعکس همان حاکمیت اندک را هم از دست داده است؟ همین الان که داشتن اسلحه جرم است به راحتی خرید و فروش می‌شود، اعمال حاکمیت کجاست؟ جناب آقای اژه‌ای اتفاقات ۱۴۰۱ ربطی به نبودن فیلترینگ نداشت.

فارغ از سیاست زیان‌بار فیلترینگ، عملی نبودن آن آشکارتر از آن است که نیازی به توضیح داشته باشد. هر روز هم که جلوتر می‌رویم امکانات عبور از محدودیت‌ها بیشتر و بیشتر می‌شود. فقط عده‌ای افراد ذینفع در اینجا نشسته‌اند در حال دمیدن سرنا از سر گشادش هستند. اگر با فیلترینگ می‌شد جلوی اعتراضات را گرفت که دیگران حتماً این کار را انجام می‌دادند.

اعتراضات ریشه در بی‌اعتمادی و ناامیدی دارد که اتفاقاً فیلترینگ می‌تواند تشدید‌کننده آن باشد چون با هر بار عبور از فیلترینگ به ده‌ها میلیون نفر کاربر پیام داده می‌شود که حکومت به تو اعتماد ندارد و تو داری کار خلاف می‌کنی. روشن است که در چنین شرایطی شبکه‌های مجازی هم می‌توانند زمینه بروز اعتراضات را فراهم کنند.

در مورد اول وظیفه حکومت کوشش برای کسب اعتماد و ایجاد امید است؛ این کار هم با گفتاردرمانی ممکن نیست. برای مورد دوم هم همانطور که عضو اصولگرای شورای عالی فضای مجازی گفته است حتی برای یک لحظه هم امکان ندارد.

پس هر نوع کوشش برای فیلترینگ نه‌تنها محکوم به شکست است بلکه نتیجه عکس دارد. قدیم می‌گفتند که نباید فریب گندم نماهای جو فروش را خورد، الان باید گفت نباید فریب طلانمای خاک‌فروش را خورد.

بگذارید به مورد آخر اشاره کنیم. در یک برنامه تلویزیونی نهادهای تندرو یک نفر به‌عنوان کارشناس در دفاع از فیلترینگ ضمن بیان استدلال‌های ضعیفی در پایان می‌گوید: «اگر فیلترینگ برداشته شود، عمر دولت پزشکیان کوتاه خواهد بود.» ظاهراً نمی‌دانند که پزشکیان اصلاً نیامده که در این مقام بماند بعد از او هم چیزی گیر تندروها نخواهد آمد.

آقایان بد نیست این شعر حافظ را مصداقی از آمدن پزشکیان بدانند:

ما بدین در نه پی حشمت و جاه آمده‌ایم

از بد حادثه این جا به پناه آمده‌ایم

ره رو منزل عشقیم و ز سرحد عدم

تا به اقلیم وجود این همه راه آمده‌ایم

اگر قرار باشد دوباره به سرحد عدم برگردیم؛ پس ماندن چه کمکی در حرکت به‌سوی اقلیم وجود خواهد کرد. تندروها خطی‌تر (ساده‌تر) از آن هستند که  درک کنند پزشکیان آخرین فرصت است. به همان دلایلی که آمد. عقلایشان شیرفهم‌شان کنند.