آیا رویکرد تیم سیاست خارجی ترامپ با مواضع صلح‌آمیزی که وعده داده بود همخوانی دارد؟

این که ترامپ با وجود همه شعار‌های انتخاباتی خود مبنی بر تلاش برای ایجاد صلح در غزه، چنین کابینه‌ای را انتخاب کرده از یک سو و مناقشات ایران و ایالات متحده به ویژه در حوزه توافق و مذاکرات احتمالی از سوی دیگر، پرسش‌هایی را ایجاد می‌کند. از جمله این که واکنش این تیم سیاسی در قبال مسائل مختلف چگونه خواهد بود و آیا رویکرد تیم سیاست خارجی ترامپ با مواضع صلح آمیزی که وعده داده بود همخوانی دارد؟

دونالد ترامپ شماری از اعضای کابینه خود را معرفی کرده است. هدایت وزارت دفاع به پیت هگست، مفسر و مجری شبکه فاکس نیوز واگذار شده و ایلان ماسک نیز یکی از دیگر اعضای کابینه ترامپ خواهد بود. همچنین مارکو روبیو، سناتور جمهوری‌خواه اهل فلوریدا، یکی از چهره‌های برجسته و تأثیرگذار حزب جمهوری‌خواه به عنوان وزیر امور خارجه برگزیده است. عمده چهره‌های معرفی شده از سوی ترامپ مواضعی تندرو به ویژه در قبال ایران و مسائل فلسطین دارند.

این که ترامپ با وجود همه شعار‌های انتخاباتی خود مبنی بر تلاش برای ایجاد صلح در غزه، چنین کابینه‌ای را انتخاب کرده از یک سو و مناقشات ایران و ایالات متحده به ویژه در حوزه توافق و مذاکرات احتمالی از سوی دیگر، پرسش‌هایی را ایجاد می‌کند. از جمله این که واکنش این تیم سیاسی در قبال مسائل مختلف چگونه خواهد بود و آیا رویکرد تیم سیاست خارجی ترامپ با مواضع صلح آمیزی که وعده داده بود همخوانی دارد؟

با علی بیگدلی، کارشناس ارشد سیاست خارجی و تحلیلگر روابط بین الملل در این زمینه گفتگو شده است:

ترامپ مصمم‌تر و خشن‌تر از دور پیشین است

علی بیگدلی گفت: «ترامپ در دور اول ریاست جمهوری خود به دلیل فقدان تجربیات سیاسی، تا حدودی رها عمل می‌کرد. اما در سال‌های اخیر به علت مشاوران بسیار قدرتمند خود، موفق شد خود را به نقطه‌ای بهتر از ۸ سال پیش برساند و به دلیل مطالعه‌هایی هم که در حوزه بحران‌های مختلف سیاسی و نظامی داشته، چهره‌ای جدید از خود نشان می‌دهد. اما معتقدم آن‌هایی که فکر می‌کنند ترامپ تبدیل به شخص آرامی شده است، کاملا اشتباه می‌کنند. او با استراتژی‌های جدید و با قدرتی متفاوت وارد کاخ سفید خواهد شد.

این نکته را هم فراموش نکنیم که مسئله ترامپ در حوزه سیاست خارجی فقط ایران نیست، بلکه مسائل متعددی وجود دارد که باید به ان‌ها رسیدگی کند. ترامپ با اتحادیه اروپا در قبال مسئله اوکراین چالش‌های بسیار زیادی خواهد داشت. ترامپ در قبال اوکراین تهدید‌هایی را مطرح کرده و حتی ناتو را نیز تهدید کرده است؛ بنابراین یک رویه خاص را در پیش گرفته است.»

وی افزود: «گاهی به کارگیری «سیاست سکوت» می‌تواند بسیار سازنده باشد. معتقدم تا زمانی که سیاست‌های ترامپ در قبال ایران مشخص نشده است، از پیشداوری دست برداریم و سیاست انعطاف پذیرانه تری را استفاده کنیم. این سیاست می‌تواند شامل صبوری برای مشخص‌تر شدن شرایط باشد. شرایط منطقه و شرایط ایران بسیار حساس است. این احتمال وجود دارد که ترامپ برای حل مسئله منطقه خاورمیانه به نتانیاهو برگ سبز بدهد؛ علت هم مشخص است؛ وضعیت خاورمیانه بسیار ناپایدار است و انتظار می‌رود به سمت آرامش حرکت کند. غرب مایل است در خاورمیانه سرمایه گذاری کند، اما با توجه به شرایط موجود، این امکان را از دست داده است. در این شرایط ایجاد تنش از سوی ما در منطقه می‌تواند تبعات زیادی داشته باشد. تاکید من بر این است که ترامپ نسبت به دور اول ریاست جمهوری خود، بسیار متفاوت، مصمم‌تر و حتی خشن‌تر خواهد بود.»

باید از نگرانی اروپایی‌ها نسبت به ترامپ نهایت استفاده را ببریم

این تحلیلگر ارشد سیاست خارجی گفت: «نگاهی به ترکیب وزرای انتخابی ترامپ، نوع دیدگاه وی را مشخص می‌کند. وزرای ترامپ، غالبا یهودی و وابسته به لابی‌های صهیونیستی هستند. به اعتقاد من بهترین کار شاید این باشد که سیاست ایران تا ۲۰ ژانویه و ورود ترامپ به کاخ سفید، بیشتر مبتنی بر سکوت و صبر باشد. با همه این‌ها تقریبا بعید است که ترامپ قصد داشته باشد در قبال ایران از مرحله مذاکره و سپس فشار‌های اقتصادی احتمالی بالاتر رفته و گزینه نظامی را انتخاب کند.

ترامپ یک «بیزینس من» است و اتفاقا برخلاف آن چه برخی تصور می‌کنند، جمهوریخواهان به شدت محافظه کار هستند و با توجه به این موارد، ترامپ تلاش خواهد کرد برای رسیدن به اهداف اقتصادی خود، راه‌های مسالمت آمیزی را انتخاب کند. او ترجیح می‌دهد به کانون‌های مشکلات خود چیزی اضافه نکند. مشکل اصلی او اوکراین است، اما افزون بر اوکراین، کابینه شولتس از هم پاشیده و انتخابات زودهنگام در آلمان برگزار خواهد شد و در فرانسه نیز وضعیت مکرون با مشکلاتی رو به رو است، وضعیت انگلستان هم تعریفی ندارد. با این همه بحران، ترامپ علاقه‌ای به مشکل جدید ندارد.»

وی افزود: «در قبال ایران، قطعا ترامپ ابتدا از در مذاکره وارد می‌شود. روز گذشته نیز آقای پزشکیان سخنانی داشتند که جوهره آن سخنان را می‌شود اینگونه دریافت کرد که آمریکا یک واقعیت است و نمی‌توانیم نادیده بگیریم، بلکه باید روی مدیریت روابط متمرکز شود. اما من معتقدم همانطور که ما این اعتقاد را داریم، طرف مقابل هم باید ما را بپذیرد و شرایط ایران را درک کند.

درباره مسائل غزه و اسرائیل نیز، استراتژی بایدن و ترامپ کاملا متفاوت است. بایدن کمک‌های مالی زیادی به نتانیاهو کرد، اما مذاکرات صلح او به جای خاصی نرسید و لابی‌های یهودی هم چندان از عملکرد او راضی نبودند، بنابراین، از حالا به بعد و با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، احتمالا رسیدن به نتیجه در لبنان سرعت بالاتری خواهد داشت و حتی احتمال پذیرش همان قطعنامه ۱۸۰۱ بسیار بالاست، اما درباره غزه نمی‌توان به صراحت گفت آینده چه خواهد شد چرا که اسرائیل دیگر نمی‌خواهد بپذیرد غزه مستقل وجود داشته باشد.

درباره تنش اسرائیل و ایران اما، بعید است اتفاق خاصی رخ دهد. من همیشه طرفدار این ایده بودم که روابطمان را با اروپا توسعه دهیم، چرا که تنش‌های ما با اروپا بسیار کم بوده وتوانسته ایم با اروپایی‌ها راحت‌تر کنار بیاییم. امیدوارم آقای پزشکیان پس از راهی شدن ترامپ به کاخ سفید، چند سفر به کشور‌های مهم اروپایی داشته باشند و در شرایطی که اروپایی‌ها بابت اوکراین نسبت به ترامپ نگرانی دارند، از فرصت استفاده کرده و شرایط را به نفع خودمان تغییر دهیم.»

منبع: فرارو