حذف 4صفر از پول ملی نه تورم زاست و نه ضدتورم

صبح امروز کلیات طرح اصلاح نظام پولی کشور در قالب حذف 4 صفر از واحد پولی کنونی و تعریف واحد پولی جدید و بازنگری در اقطاع اسکناس و مسکوک به ‌تصویب دولت رسید.دولت باید لایحه حذف 4 صفر از پول ملی را به مجلس شورای اسلامی ارائه دهد و بعد از تصویب در مجلس ، نسبت به اجرای آن و اعمال تغییر در اسکناس‌های جدید اقدام کند.طبق طرح پیشنهادی بانک مرکزی که در دولت به‌تصویب رسیده، واحد پولی ملی جدید تحت عنوان «تومان» تعریف می‌شود که هر تومان معادل ده‌هزار (10000) ریال فعلی و یکصد (100) «ریال جدید» خواهد بود.

مرتضی عزتی اقتصاددان و عضو هیات علمی پژوهشگاه اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس تهران در گفت و گو با مستقل آنلاین در پاسخ به این که آیا حذف 4صفر از پول ملی منجر به کاهش تورم خواهد شد یا خیر ، عنوان کرد: حذف 4 صفر و تغییر واحد پول ملی نمی تواند مشخصا با هدف کاهش تورم انجام شود. در واقع علت تورم واحد پولی نیست و هیچ تئوری دراقتصاد چنین چیزی را تایید نمی کند. حذف 4صفر می تواند انتظارات مردم در خصوص ارزش پول ملی را افزایش داده و آن را قدرتمندتر کند.اگر همزمان با حذف 4 صفر ثبات در شرایط اقتصادی وجود داشته و عوامل تورم زای دیگری وجود نداشته باشد این تغییر می تواند شرایط ثبات را تقویت کند اما اگر همچنان شرایط تورم وجود داشته باشد ممکن است این تغییر تورم را تشدید کند.

حذف 4صفر و احتمال افزایش تورم

او ادامه داد: در مجموع این دو تغییر به خودی خود نه تورم زاست و نه باعث کاهش تورم می شود. تجربیات کشورهای دیگر نشان از این دارد که حذف 4 صفر منجر به افزایش تورم شده است اما یک روند قطعی نیست.برخی کشورها با حذف صفرها، سیاست های دیگری نیز برای ثبات اقتصادی در نظر گرفتند که منجر به تقویت پول ملی آن ها شد.بنابراین تاثیر حذف 4صفر به عوامل بسیار دیگری در اقتصاد بستگی دارد.

او ادامه داد: برداشت من این است که در شرایط اقتصادی کنونی کشور حذف 4 صفر باعث تورم نمی شود به شرطی که سیاست های دیگر به شکل قدرتمند اعمال شود تورم نخواهیم داشت.اگر سیاست های خوب مکملی اعمال شود می تواند نرخ تورم را تا حدودی کاهش دهد. چنانچه همین سیاست های 9 ماه گذشته وجود داشته باشد و روند کاهش تورم ادامه دار باشد، حدف 4 صفر باعث تورم نخواهد شد.

این اقتصاددان توضیح داد: به دلیل بالا بودن قدرت قیمت‌گذاری عوامل اقتصادی در ایران با حذف صفرها بسیاری از قیمت‌ها مضربی از این تعداد صفرها نیستند، مثلا به هنگام حذف سه صفر از پول ملی، عمده قیمت‌ها مضربی از 1000 نیستند و لذا کالاهای 2500 یا 3750 ریالی که باید 2.5و 3.75ریال قیمت‌گذاری شوند با مشکل گرد کردن اعداد مواجه می‌شوند که با توجه به قدرت اقتصادی در قیمت گذاری، قیمت‌ها به سمت بالا گرد خواهند شد.بنابراین باید واحد پول به گونه ای تنظیم شود که کوچکترین واحدهای معاملاتی موجود باشند و واحدهای خرد پولی تعریف شود تا واحدهای کوچک به سمت ارقام بالا گرد نشوند.

عزتی درباره تغییر واحد پول ملی نیز گفت: مدتی طول می کشد تا مردم به اسم های جدید عادت کنند. اسم گذاری ها و تغییر واحد پول ملی چندان مهم نیست و تاثیری در شرایط اقتصادی ندارد و فقط مردم باید با آن کنار بیایند.

برخی کارشناسان اما معقدند حذف 4 صفر از پول ملی مشکلاتی را در عرصه اقتصادی به وجود می آورد از جمله این که به دلیل ناسازگاری دفاتر و صورت‌های مالی و پایگاه‌های اطلاعاتی جدید و قدیم و تحمیل هزینه به فعالان اقتصاد با حذف صفر، در دفاتر و پایگاه‌های اطلاعاتی و صورت‌های مالی یک بی‌نظمی بین اطلاعات قبلی و جدید رخ می‌دهد که این امر موجب اتلاف وقت می‌شود از جمله اینکه مقایسه صورت‌های مالی و حساب‌های اقتصادی را مشکل می‌سازد.

برخی دیگر نیز معتقدند حذف صفر در متغیرهای واقعی کاملا بی‌تاثیر است. آنها بیان می‌کنند پول تنها ضریب تبدیل کالا به واحد پول است و اثری روی سرمایه‌گذاری، اشتغال و تورم ندارد. در حالی که مهمترین هدف از حذف صفر و تغییر واحد پولی مهار تورم است.