جمشید عدالتیان از منابع بودجه ۱۴۰۱ به مستقل گفت:
دولت بودجه را از مالیات تامین خواهد کرد
دکتر عدالتیان میگوید: بنظر می‌آید که دولت به این سمت حرکت می‌کند که بودجه خودش را از راه مالیات تامین کند نه از راه قرض گرفتن و افزایش پایه پولی؛ با این همه همانطور که قبلا هم گفتم این روند اگر درست برگزار شود و اصلاحات به نتیجه برسد باید دید که رفته رفته تورم کاهش پیدا می‌کند یا خیر.
امیرحسین جعفری/خبرنگار
وعده‌های اقتصادی دولت با واقعیتی که امروز با آن مواجهیم متفاوت است. اعتراضات معیشتی با افزایش تورم، نشانه‌ی توسعه‌ی نارضایتی در کف جامعه است. در رقابت‌های انتخاباتی رئیسی و محسن رضایی مدعی بهبود وضعیت اقتصادی بودند و حالا هر دو این شخصیت‌ها در موقعیت لازم برای تحقق این وعده قرار دارند اما هنوز خبری از بهبود فضای کسب و کار نیست؛ بلکه با خوانش بودجه مورد نظر دولت مشخص می‌شود که دولت چندان هم برای رفع تورم برنامه‌ای ندارد و برنامه‌های پیش رو بیشتر به افزایش تورم دامن می‌زند. به جهت بررسی موضوع فوق گفتگو کردیم با جمشید عدالتیان، اقتصاددان که مشروح آن را می‌خوانیم:
دولت رئیسی وعده داده بود که تورم در این دولت تک رقمی خواهد شد، حالا با بودجه‌ای مواجهیم که بنظر می‌رسد تورم‌زا است و حذف ارز ۴۲۰۰ نیز گویای همین مسئله است
نظر شما درباره تورم در این دولت چیست؟
همانطور که می‌دانیم اقتصاد ایران به بیماری مزمن تورم مبتلا است و در این مدت نیز مردم در هر طبقه و قشری فعالیت اقتصادی خودشان را با تورم و افزایش قیمت‌ها منطبق کرده‌اند و زمانیکه تورم تک رقمی شود احساس رکود اقتصادی به آنان دست می‌دهد.
برای کنترل تورم باید پایه پولی کنترل شود و یکی از عوامل مهم در تورم زایی، کسری بودجه دولت است.
برای کنترل این پدیده نمی‌توان ضربتی عمل کرد و نیازمندیم اصلاحاتی در نظام اقتصادی، چابکی دولت، سیستم بانکی و .. انجام دهیم.
این روند معمولا دو تا سه سال زمان احتیاج دارد و باید منتظر ماند و دید دولت رئیسی در این جهت حرکت می‌کند یا خیر.
به هر حال در اولین گام ضروری است که ارز در سیستم دولتی تک نرخی شود. البته مقطعی باعث تورم خواهد شد اما این اصلاحات در بلند مدت می‌تواند منجر به کاهش تورم گردد.
با خوانش بودجه برخی اعداد منطقی بنظر نمی‌رسند و احتمال افزایش تورم با آن‌ها جدیست. آیا ابعاد سیاسی پنهان از جمله مذاکرات در بودجه لحاظ شده است؟
باید در نظر داشت که بودجه ایران در سال‌های اخیر دو نوع است. پلن a و پلن b؛ بودجه‌ای که به مجلس ارائه شده پلن اول است و بنظر می‌رسد برای کاهش تورم و افزایش سرمایه گذاری برنامه‌ریزی شود.
اما بنظر می‌آید که دولت به این سمت حرکت می‌کند که بودجه خودش را از راه مالیات تامین کند نه از راه قرض گرفتن و افزایش پایه پولی؛ با این همه همانظور که قبلا هم گفتم این روند اگر درست برگزار شود و اصلاحات به نتیجه برسد باید دید که رفته رفته تورم کاهش پیدا می‌کند یا خیر و برای تک رقمی شدن آن سه سال وقت احتیاج است.
با وجود گرانی و وضعیت بد معیشتی در ماه‌های آینده در صورت رفع و یا ادامه تحریم‌ها وضعیت تورم و گرانی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
عنوانی به نام گرانی در بازار نداریم و اگر قیمت در بازار شفاف باشد رنهایت توسط عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.
اما زمانیکه چرخه‌ی عرضه و تقاضا درست کار نکند باعث افزایش قیمت‌ها و تورم می‌شود که در نتیجه منجر به کاهش قدرت خرید کسانی می‌شود که درآمد ثابت دارند و یا حذف می‌شوند یا سهم خود را از بازار کاهش می‌دهند، که بسیار خطرناک است و می‌تواند منجر به رکود شود.
مردم یاد گرفته‌اند که با تحریم زندگی کنند و نباید انتظار داشته باشیم تحریم‌ها کاملا لغو شوند چون احتمال دارد شدت آن‌ها کاهش یا افزایش پیدا کند ولی حذف آن‌ها امکان ندارد.
مردم و فعالین اقتصادی خودشان را با تحریم منطبق کرده‌اند به این ترتیب نباید انتظار بهبود اقتصاد را داشت و باید به سمتی حرکت کرد که با محدودیت‌های فوق رشد اقتصادی داشته باشیم.
آقای رئیسی در برنامه‌هایی که هدف‌های خود را مشخص کرده بود رشد اقتصادی را ۸ درصد اعلام کرده است که برای دستیابی به آن نیازمند سرمایه‌گذاری هستیم و این امید را باید داشت که با خرد جمعی و اصلاحات اقتصادی شرایط محیط کسب و کار بهبود پیدا کند تا رفته رفته به این رقم از رشد اقتصادی دست پیدا کنیم.
بورس نیز در این دولت وعده داده شده بود که سبز خواهد شد اما به سرخ پوشی خود ادامه داد. بورس در دولت رئیسی سرمایه‌ها را بیشتر از بین خواهد برد یا افزایش خواهد داد؟
بورس در همه جای دنیا آیینه‌ی واقعی اقتصاد است و بسیار حساس است و به فراز و نشیب‌های اقتصادی واکنش نشان می‌دهد.
اگر فرض کنیم که تحریم‌ها کاهش پیدا کند و در صنایع، فولاد، خودرو، پتروشیمی و.. رشد اتفاق بیفتد به دلیل اینکه شرکت‌های بزرگ در بورس سهم بزرگی دارند احتمالا بورس مقداری رونق خواهد گرفت. به هر حال در اقتصادی که نرخ بیکاری کم باشد و تورم تک رقمی و رشد اقتصادی بالای ۸ درصد باشد می‌توان انتظار داشت بورس هم خود به خود سبز شود و آینه‌ی اقتصاد باشد اما در حال حاضر باید امیدوار بود که تحریم‌ها کاهش پیدا کند و صنایع پیشران رشد کنند. اما اگر دولت شخصا در بورس عمل کند آینه‌ی اقتصادی نخواهد بود و نوسان‌های شدید خواهد داشت.
خط فقر و معیشت معلمان و کارگران نیز این روزها صدای زیادی به راه انداخته است. طبقه فرودست جامعه به چه سمتی خواهد رفت؟ تندتر خواهد شد یا بهتر؟
تنها راهی که برای کاهش فقر وجود دارد خلق ثروت است که از راه توسعه‌ی اقتصادی بدست می‌آید.
نظام اقتصادی که حداقل در این زمان بیشتر مطرح است بر اساس سه محور مدرنیزه کردن اقتصاد با حفظ محیط زیست و عدالت اجتماعی می‌تواند به کاهش فقر کمک کند.
البته عوامل دیگری نیز دخالت دارند از جمله جنبه روانی و اینکه در جامعه یک جنبه تکاملی و سازمانی شکل بگیرد و رفته رفته فقر از بین برود، اما مبارزه با این فقر چندین سال طول می‌کشد.
بطور مثال اگر اقتصاد ما ۸ درصد رشد داشته باشد هر ۹ سال درآمد ملی دو برابر می‌شود در این صورت با توزیع صحیح این ثروت و سیستم‌های حمایت اجتماعی می‌توان تا حدود زیادی فقر را کنترل کرد.
اما اینکه در کوتاه مدت بتوان فقر را کاهش داد جای سوال است و نیازمند برنامه بلند مدت. امیدواریم جهت‌گیری اقتصادی دولت بر سه محور مدرن کردن اقتصاد یا توسعه پایدار شکل بگیرد و بتواند مشکلات را حل کند.
نکته این است که تحولاتی که باید اتفاق بیفتد و چشم‌انداز خوبی را به وجود بیاورد احتیاج به یک دولت قوی با سیاست‌های جسورانه و مدیریت تحول دارد در غیر این صورت به اهدافی که اعلام کرده نخواهد رسید.
ارسال نظر